IV. Những biến và ý tưởng mới của Alekhine đóng góp vào lý thuyết khai cuộc.
Thống kê tất cả những nước đi mà Alekhine đã áp dụng trong nhiều ván cờ của mình phải kể đến những ý tưỡng và phương án những đề xuất, về những ván cờ của mình và của người khác là nhiệm vụ rất khó khăn. Ở phần hiện tại chúng ta cố gắng chỉ ra những hệ thống phát triển quan trọng, cũng như những nước đi riêng biệt tuyệt vời và những phương án, những sáng tạo của nhà vô địch thế giới.
Trước hết chúng ta xem xét về khai cuộc thoáng
Ván cờ Tây Ban Nha:
a. Biến Tc5
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¥c5
Trắng ở đây thường chơi 6.c3 thì Alekhine thường đi ngay 6...¥a7. Nếu trong trường hợp 6.¤xe5 thì sẽ 6…¤xe5 7.d4 ¤xe4 8.£e2 (8.dxc5 ¤xc5 9.£d4 £e7 10.¥f4 f6 thì trắng không đủ bù đắp cho chốt mất) 8...¥e7 9.£xe4 ¤g6 10.c4 0–0 11.¤c3 f5 với cuộc chơi phức tạp 12.£f3 ¤h4 13.£d3 d5!. Đen nhận được cuộc chơi tốt. Nếu đi ngay 12.£d3 thì trắng giữ được một ưu thế nhỏ. Sau nước lùi Tượng về a7 tạo thành một thế cờ căng thẳng “Một số người cho rằng Trắng có ưu thế nhưng tôi cảm thấy không hẵn là vậy do Đen có nhiều khả năng duy trì thế căng thẳng trung tâm. Lý thuyết đề nghị Trắng tiếp tục 7.d4 và thường xét tới khả năng 7...¤xe4 8.£e2 f5 9.¤bd2 nhưng không nên 9.dxe5? 0–0 10.¤bd2 d5 11.exd6 ¤xd6 12.¥b3+ ¢h8 13.¤c4 f4 với ưu thế cho Đen. Trắng có cuộc chơi tốt trong cả hai trường hợp sau:
9...¤xd2 10.¤xe5 0–0 11.¤xc6 dxc6 12.¥xd2
9...0–0 10.¤xe4 fxe4 11.£xe4 d5 12.¥b3 ¥e6 13.£e3.Mạnh hơn là thay vì người ta cho rằng Trắng nên đi 8.¦e1 f5 9.¤bd2 với nhiều mối đe dọa ở trung tâm. Tuy nhiên, Đen thay vì 7...¤xe4 có thể chơi nước mạnh hơn mà chúng ta sẽ dừng lại sau .
Ván 46 : Alekhine – G. Steiner , Passaden , 1932
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¥c5
Đối thủ chơi với Alekhine dùng ngay nước của ông để chống lại ông. Nhưng Alekhin tự mình nói là nước đi nào cũng thực sự tốt nếu đối phương đi chính xác.
6.c3 ¤xe4 7.d4 ¥a7 8.£e2 [8.¦e1]
8...f5 9.dxe5 0–0 10.¥b3+ ¢h8 11.¤bd2 £e8 Đen thí chốt để nhận một cuộc tấn công. 12.¤xe4 fxe4 13.£xe4 d5 14.¥xd5 ¥f5 15.£h4 ¤xe5 16.¥xb7!
[16.¤xe5 £xe5 17.¥xb7 ¥d3 18.¥xa8 ¥xf2+! 19.¢h1 £e8! (19...¥xf1 20.£e4!) ]
16...¦b8 17.¤xe5 ¦xb7 18.¦e1 ¦b5 19.¤f3 £c8 20.c4 ¦b7 21.b3 ¥g4 22.¥a3! Trắng vừa kịp xoay chuyển tình thế mà vẫn giữ được
22...c5 Xe Đen không chạy được đâu vì 23.£g4 hoặc 23.¤g5
23.¤e5 ¥f5 24.g4! g5 25.¥b2 ¢g8 Đang bị đe dọa chiếu bí trong 2 nước. 25...gxh4 26.¤f7+ ¢g8 27.¤h6#
26.£h5 ¥e6 27.¤d7! 1–0 Đen đầu hàng
Alekhine thực ra từ chối hệ thống với nước đi 5...¥c5, ông biết hệ thống này còn khiếm khuyết. Chúng ta có cảm tưởng rằng ông đã làm điều này trước đó. Đi nước 5...¥c5 có thể được ở nước thứ 6 (hay thứ 7) không cần thiết bắt Mã ở e4. Theo quan điểm của chúng tôi, nước đi này trái ngược với ý tưởng cơ bản của phương án là khống chế thế căng thẳng ở trung tâm.Tiếp tục đi 7...b5 8. 5.¥b3 £c7 Đen hoàn toàn hài lòng với thế trận thu được. Thế trận này nhiều lần nhớ lại sơ đồ từ ván đấu của Tarrasch – Alekhine (xem ván đấu số 23) Trong những giải đấu Xô Viết phương án này đã xuất hiện.
Thí dụ trong ván đấu Kogan- Tolus (Trận đấu Mosscow-Leningrat, 1937) họ đã chơi 9.a4 0-0 10. ¦fe1 d6 11.h3 ¥d7 12.a 5 ¢h813.¥e3
Đen nhận được thế cờ cân bằng.
b.Keshemest :
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 d6 6.c3 ¥d7 7.¦e1
(Thỉnh thoảng Trắng chơi 7.£e2 nhưng cách thức phát triển của Đen cũng vẫn không thay đổi)
7...¥e7 8.d4 0–0 9.¤bd2 ¥e8 Đây gọi là biến Kerkemest, biến này do Alekhine đề xướng nhưng nó mang tên nơi thi đấu là Kerkemest. Ý đồ của nó là ở chỗ sắp xếp lại quân ¤f6-d4, f7-f5. Sau đó Tượng kiểm soát được đường chéo quan trọng là h5-e8 và trung tâm được cũng cố vững chắc. Hệ thống này được Alekhine áp dụng lần đầu tiên trong ván chống lại Steinhiera ở Kerkemest năm 1927 và sau đó nhiều lần ông quay về hệ thống phòng thủ này.
Ván 47: Kezden – Alekhine, NewYork,1933, Ván cờ Tây Ban Nha.
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 d6 5.c3 ¥d7 6.d4 ¤f6 7.£e2 ¥e7 8.0–0 0–0 9.d5. Khi con Hậu ở e2 sẽ đe dọa 9...¤d4 Do đó Trắng phải quyết định đóng kín trung tâm là hiện tượng khá phổ biến trong phương án đã cho .
9...¤b8 10.¥c2 a5!
Chuyển sang ý tưởng Ấn Độ Cổ là phát triển quân Mã lên c5. Một phương án tốt khác là 10...c6 Alekhine cho rằng trong trường hợp này Đen kịp thời phản công , Khi đó Trắng kết thúc giai đoạn phát triển quân .
11.c4 ¤a6 12.¤c3 ¤c5 13.¥e3 b6 14.h3 g6. Nhất thiết thực hiện di chuyển Mã ¤f6-h5-f4 không được tiến hành ngay 15. ¤e5. Bởi vì Trắng tiến tới nước xung phong chốt g2.
15.¥h6 ¦e8 16.g4 ¥f8 17.¥xf8 ¦xf8 18.¤h2. Dự tính tiến hành nước f4, tuy nhiên điều này làm suy yếu ô Đen. Mặc dù đe dọa của Đen bên cánh Vua, có thể những nước tiếp theo hoàn toàn trở nên khó chịu. Tất cả điều này là cần thiết phải tiến hành phản công bên cánh Hậu. Bằng cách b3,a3 và b4. Bất ngờ Trắng bị xô đẩy (ập tới) những khó khăn. Một lần nữa đã chỉ ra những ưu thế của hệ thống phòng thủ mà Alekhine đã sáng tạo ra
18...£e7 19.£e3 h5 20.f4!. Cơ hội chiến thuật rất tốt là bên Trắng thí chất hy vọng mở cuộc tấn công.
20...hxg4 21.hxg4 exf4!.Từ chối ăn chốt và “hài lòng”bởi những yếu kém nghiêm trọng trong bố trí quân của đối phương. Nước đi dở 21...¤xg4? 22.¤xg4 ¥xg4 23.£g3 ¥h5 24.f5 với hàng loạt đe dọa bên cánh Vua.
22.£xf4 ¢g7 23.¦ae1 ¦ac8 24.¢g2 ¦h8 25.¦e2 ¦h4 26.¦ef2 ¦ch8 27.¢g1 Cảm tưởng là trắng tạo ra áp lực nguy hiểm lên điểm f6 và f7, Nhưng chỉ sau hai nước tiếp theo Đen làm rõ bức tranh ( thế trận)
27...¥e8! 28.£g5. Đổi quân ở f6 tạo cho Đen cờ tàn tốt hơn, tương tự trường hợp xảy ra trong ván đấu.
28...¢f8! Theo quan điểm của Alekhine, đây là một nước đi khó khăn nhất trong ván đấu. Bảo vệ Hậu, bây giờ Đen đe dọa 29...¤xg4
29.¦g2 ¤cd7 30.¤b5
30... ¤e5 cuối cùng Đen cũng chiếm được điểm trung tâm quan trọng này! Bây giờ bên Trắng có sự lựa chọn khó khăn giữa những tàn cuộc, như tàn cuộc xảy ra trong ván cờ và còn tệ hại hơn nữa là thế cờ xuất hiện sau nước 31.35.
31.£xf6 . Tất nhiên đi nước 31.¦xf6 tiếp theo hai quân bắt vào h2.
31...£xf6 32.¦xf6 ¥xb5 33.cxb5 ¦xh2 34.¦xh2. Những nước khác không thể cứu Trắng. Còn có thể đi
34...¦xh2 35.¦xf7+ ¢xf7 36.¢xh2 ¤xg4+ 37.¢g3 ¤e5 38.b3 ¢f6 39.¥d1 ¤d3 40.¢f3 ¢e5 41.¢e3 ¤c5 42.¥f3 g5 43.¥h1 ¤d7 44.¥g2 ¤f6 45.¥f3 g4 46.¥e2
nếu đi 46.¥g2 đòn quyết định 46...¤h5 và 47...¤f4
46...¤xe4 47.¥xg4 ¤c3 48.¥f3 ¤xd5+ 49.¢d2 ¢d4 50.a3 ¤c3 51.¥c6 a4 52.¢c2 d5 53.bxa4 ¢c4! 0–1 Trắng đầu hàng.
Hệ thống Kechkemetxki còn giữ được ý nghĩa thực tiển, hệ thống được tiến hành chặt chẽ cho Đen, nhưng hoàn toàn có khả năng tuyệt vời cho cuộc chiến.
Phương án 9…He8.
Ta xem xét một sáng tạo nữa của Alekhine, sự thật là sáng tạo này không được phổ biến rộng rãi.
Ván 48: L.Striner – Alekhine, Folkston, 1933, Ván cờ Tây Ban Nha
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 d6 5.c3 ¥d7 6.d4 ¤f6 7.£e2 ¥e7 8.0–0 0–0 9.¥b3 £e8
Cấu trúc như vậy Alekhine đã áp dụng dưới đây (Xemván:136, Levenphis – Alekhine)
10.¤bd2 ¢h8! Chuẩn bị trong trường hợp ¤g8 và sau đó ¥f6 hoặc f6
11.dxe5. Sự đổi quân lần này lập tức giải thoát cuộc chiến của Đen. Nước Trắng đi tốt hơn 11.¦e1
11...dxe5 12.¤c4 ¥c5 13.a4. Nước đi chắc hơn 13.¥c2 đe dọa bằng cách b4 và a4 bắt đầu tấn công bên cánh Hậu .
13...a5 14.¥g5 ¤h5!. Lúc này Trắng đi 15.¤fxe5. Alekhine chỉ ra phương án sau 15…¤xe5 16.£xh5 (không nên đi 16.¤xe5 £xe5 17.£xh5 f6.và Đen thắng quân ) 16...¤xc4 17.¥xc4 f6! 18.£xe8 ¦fxe8 19.¥e3 ¥xe3 20.fxe3 ¦xe4 21.¥d5 ¦xe3 22.¥xb7 ¦b8 23.¦fd1 ¥e8…và Đen có thế trận tốt hơn. Steiner chọn phương án mạo hiểm, phương án này dẫn tới kết quả đau thương hơn.
15.¤h4 ¤f4 16.£f3 f6! Cần bắt quân ở f4, sau nước đi này Mã Đen khống chế ô e5. Dựa vào điểm trung tâm này, Đen bắt đầu cuộc tấn công quyết định.
17.¥xf4 exf4 18.¤f5 g6! Thắng một tempo quan trọng cho cuộc tấn công.
19.¤h6 g5 20.g4 .Sự đe dọa nguy hiểm 20...£g6 21.¤f5 h5 nhưng bây giờ Mã Đen đã vững vàng ở điểm e5.
20...¥e6! 21.¤d2 ¤e5 22.£h3 ¦d8 23.¥xe6. Nước đi thiếu chính xác 13. a4 Tượng b3 được bảo vệ, Trắng có thể tiếp tục 23. ¦ad1
23...£xe6 24.¤b1 ¦d3 25.£h5 “Thật khó tin, Alekhine viết thế trận này giống như thế trận xảy ra trong những ván cờ trình độ hiện tại nước 25 trong ván cờ Tây Ban Nha”
25...¤f3+ Trắng đầu hàng.
Sau nước 26.¢h1 £xe4 27.¤f7+ ¦xf7 28.£xf7 ¤h4+ tiếp tục ba nước sau chiếu hết.
Phương án đổi quân
Ý tưởng tuyệt vời cho Đen trong phương án của Alekhine đã biết trong phương án đởi quân.
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥xc6 dxc6 5.d4 exd4 6.£xd4 £xd4 7.¤xd4 ¥d7 8.¥e3
(Nếu đi 8.b3 có thể 8… c5 9.¤e2 c4! Xem ván đấu 153, Verlinxki – Alekhine)
8...0–0–0 9.¤d2 ¤e7 10.0–0–0 ¦e8! .Đen nhất định đơn giản thế trận tiếp theo và tạo ra áp lực ở cột “e”. Nước đi tích cực này của Alekhine làm sống lại phương án.
11.¦he1 ¤g6 12.¤e2 ¥d6 13.h3 f5. Đen có được ưu thế áp đảo.
Ván cờ giữa Petrosian – Alekhin (Erebro,1935) diễn biến như sau 14.exf5 ¤h4 15.¤c4? ¤xg2 16.¦g1 ¤xe3 17.¤xe3 ¥c5 18.¤d4 ¦e7 19.c3 ¦f8 20.¦g4 g6.Với ưu thế quyết định thuộc về bên Đen.
Nhiều hệ thống khác Alekhine đã chọn cho Đen trong ván cờ Tây Ban Nha Trong phần này sau nước đi 1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5. Alekhine đi 3...g6 hoặc
3... ¤ge7 tuy nhiên Alekhine tự cho là những phương án này còn có điểm cụ thể chưa đạt.
Khám phá ván cờ Tây Ban Nha cho Trắng, Alekhine cũng đóng góp cho lý thuyết khai cuộc nhiều ý tưởng thú vị. Chúng ta xem xét những điểm chính trong những ý tưởng đó.
Phương án thoáng với sự thí chốt 10.¤f3-d4
Sau những nước đi đã biết
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¤xe4 6.d4 b5 7.¥b3 d5 8.dxe5 ¥e6 9.c3 ¥e7
Alekhine đã đề xuất thí chốt ở e5 trong một nhánh khác của phương án .
Trong một lần chống lại Fine (Amterdam, 1938) nhà vô địch thế giới đáp trả ngay 10.¤d4 và sau đó 10...¤xe5 11.f3 ¤f6 12.£e2 .Những nước tiếp theo chứng tỏ bên Trắng đã bù đắp được cho việc thí chốt.Trong một lần khác chống lại Euwe ở ván thứ 13 trong giải năm 1935 , Alekhine đã chơi 10.a4 và có nước tốt hơn 10...b4 nước đáp trả 11.¤d4! sau đó 11...¤xe5 12.f4 ¤c4 (Lý thuyết cho rằng ở đây có nước mạnh hơn 12...¥g4) Alekhine có thể đi nước 13.£e2! Nước đi này đã được Kiện tướng người Mosscow N. Riumin chỉ ra (thay vì chơi 13.f5) cũng thu được thế trận ưu thế.
Tóm lại, ý tưởng chí chốt e5 đã làm sống động phương án, mặc dù còn liên quan tới sự mạo hiểm đã biết.
Phương án Alekhine 13. ¤f1-e3
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¥e7 6.¦e1 b5 7.¥b3 d6 8.c3 ¤a5 9.¥c2 c5 10.d4 £c7 11.¤bd2 0–0 12.¤f1 ¥g4
Trong tình thế này Alekhine chống lại Fine (Xem ván đấu 177) Nước đi bất ngờ 13.¤e3 ! Thí chốt. Sau nước 13... ¥xf3 14.£xf3 (Alekhine chỉ ra nước đi dở là 14.gxf3) 14...cxd4 15.¤f5 dc16.£xc3!.Trắng có cuộc tấn công mạnh mẽ. Tuy nhiên bỏ qua phần thưởng chiến thắng, Alekhine tự phê phán nước đi của mình 15.¤f5 ông cho rằng còn có nước đi mạnh hơn 15.cxd4 exd4 16.¤f5 £xc2 17.¤xe7+ ¢h8 18.¤f5 với sự đe dọa 19. ¤xg7 và sau đó 20. ¥h6 Bên Trắng cũng có ưu thế khi đi 15...¤c6 (thay nước 15...ed) 16.d5! ¤d4 17.£d1 ¤xc2 18.¤xc2 a5 19.¥d2.
Tóm lại ý tưởng thí chốt ở đây đã biện hộ hoàn toàn cho mình.
Hệ thống với nước 5.¤b1-c3
Thường thường hệ thống chơi cho Trắng Alekhine chọn phương án, phương án này rất ít gặp, thí dụ 5.¤b1-c3 (sau nước đi 1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6) Nước đi không mới, nước đi này đã được Tarrasch áp dụng trong trận đấu chống lại Chigorin. Với những phương án này Alekhine đã gắng với cuộc tấn công mẫu mực, những cuộc tấn công này không phải chỉ một lần giúp ông giành được phần thưởng chiến thắng lẫy lừng. Sau đây là thí dụ như vậy.
Ván 49: Alekhine – Barsa, Minkhen, năm 1942, Ván cờ Tây Ban Nha.
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¥e7 6.¤c3 b5 7.¥b3 d6 8.¤d5! ¥g4 Alekhine cho rằng biến thế có lợi cho Đen 8...¤a5 9.¤xe7 £xe7 10.d4
9.c3 Đây là ý tưởng của nước đi ¤c3 Trắng hai lần nhanh hơn khi nhảy Mã lên d5, thường thì hành trình của Mã là b1-d2- e3 để làm được điều này cần 4 nước đi
9...0–0 10.h3! ¥e6. Nếu Tượng Đen rời khỏi h5 thì tiếp theo sẽ là 11.d3 sau đó d5
11.d4. Đe dọa ăn lên f6 và sau đó đi d5
11...¢h8 Đen muốn đáp lại 12. ¥xf6 hoặc 12. ¤xe7 (không chiếu!) bắt Tượng ở b3. Ở đây có thể tiến hành phương án 12. ¤xe7¥xc3 13.¤xc6 ¥xd1 14.¤xd6¥xf3
12.¦e1 ¤d7 13.¥c2 f6 14.a4! Trắng khai thông cột “a” cột này đóng vai trò quyết định.Lúc này không có lợi khi đi 14...¦b8 vì 15.axb5 axb5 16.¦a6 ¤b6 17.¤xb6 ¦xb6 18.¦xb6 cxb6 19.d5 và Trắng chiến thắng.
14...¤a7 15.axb5 axb5 16.¥e3! Alekhine không cho đối phương bịt lỗ hổng của mình: tiếp tục đe dọa 17. ¤xe7£xe718.d5 tạo ra đòn đánh đôi lên Mã và Tượng.
16...c5 17.dxc5 dxc5 18.¦a6! Tấn công vào e6 đồng thời đe dọa bằng nước khó chịu 19. £a1 Cần thiết tiếp theo đổi quân.
18...¥xd5 19.exd5 Những quân cờ của Trắng đã tăng sức mạnh sau mỗi nước đi. Kết quả sự chọn lựa kế hoạch chiến lược đúng đắn. Tượng ô Trắng đã nhận được đượng chéo mở, ngoài ra Đen cần chuẩn bị cắt đứt sự đe dọa sinh tử 20. d6
19...£c8 20.£a1 £b7
21.b4!. Nước đi rất mạnh! Bắt quân ở b4 Đen không thể làm được, mặt khác cảnh báo mất chốt và tạo ra hai chốt thông liên kết điều này Đen không thể chịu nổi.Thí dụ 21...¦fc8 22.d6 ¥d8 23.bxc5 ¤xc5 24.¥xc5 ¦xc5 25.¥e4 và Trắng dễ dàng thắng trận.
21...¦fb8 22.d6 ¥d8. Cũng không thể cứu khi 22...¤c6 vì 23.¦xa8 ¦xa8 24.dxe7!
23.bxc5 ¦c8 24.¦a2 e4 25.¥xe4! £xe4 26.¥d4 £g6 27.¦xa7 ¦xa7 28.£xa7 ¤e5 29.¥xe5 1–0 Đen đầu hàng.
Hệ thống với nước 5.£d1-e2
Sau những nước đi
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6
Nhà vô địch thế giới thường sử dụng nước 5.£e2 (Đôi khi chơi 5.0–0 và 6.£e2)và thường chơi nhất là 5.0–0 và 6.¦e1 Bằng nước 5 .£e2 Trắng muốn thứ nhất chơi phương án thoáng (mở) với 5...¤xe4, thứ hai tạo ra sự tấn công chớp nhoáng tại điểm b5 với sự liên kết nước đi a4 điều này dẫn đấn Trắng chiếm được quyền chủ động bên cánh Hậu.Và đây là một thí dụ .
Ván 50: Alekhine – Zemich .Bad- Naukheim, 1937.
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¥e7 6.£e2 b5 7.¥b3 d6 8.c3 0–0 9.a4! Bên Đen lúc này xuất hiện một vài khó khăn bên cánh Hậu. Do đó Alekhine cho rắng sẽ nguy hiểm hơn 8...¤a5 (thay vì đi 8.0–0) 9.¥c2 c5 chuyển sang hệ thống phát triển bình thường của Chigorin.
9...¥g4 Nước yếu hơn 9...b4 10.a5 hoặc 9...¦b8 10.axb5 axb5 11.d4 và tiếp tục. Lúc này trắng không có lợi khi chơi 10.axb5 axb5 11.¦xa8 £xa812. £xb5¤a7! và Đen gỡ gạc được quân chốt e4 với cuộc chiến tốt .
10.h3.Thông thường đi 10.¦d1, nhưng Alekhine cho rằng nước đi này hạn chế quân Tượng tích cực g4.
10...¥h5 11.g4 “Điểm chính chống lại dự di chuyển này trong thế trận tương tự nằm ở chỗ khả năng thí quân tại g4 Mã f6 và phá vở cấu trúc chốt của Trắng bằng cách h5 .Bởi vì ở đây chẳng có khả năng nào cứu được (Thí dụ 11...¤xg4 12.hxg4 ¥xg4 13.£e3 hoặc 11...¥g6 12.d3 h513.¤h4) thì đó không phải là nguyên nhân cầm tù quân Tượng” (A.Alekhine )
11...¥g6 12.d3 ¤a5 13.¥c2 ¤d7? Tiếp theo xây dựng ý tưởng của Chigorin –c5 và £c7
14.b4 ¤b7 15.¤a3 c6 16.¥b3 ¤b6 17.a5 ¤d7 18.¥e3 Lập tức có phản công 18...d5 19.exd5 c5 vì 20.d6! ¥xd6 21.¥d5 hoặc 20...¤xd6 21.bxc5
18...¢h8 19.c4! ¤f6 20.cxb5 axb5
21.¤xb5! Nước đi có lợi cho trắng khi tiến hành đổi quân. Bởi vì 21...cxb5 tiếp tục 22.a6 £d7 23.axb7 £xb7 24.g5! ¦xa1 25.¦xa1 ¤d7 26.¤h4 ¦a8 27.¦a5 (phương án của Alekhine) Zemich không dừng lại thế trận bị động tương tự và ông ta đã tìm ra cơ hội chiến thuật tuyệt vời bên cánh Hậu.
21...£d7! 22.a6 ¤d8 23.¤c3 ¤xg4! Hy vọng sau nước đi 24.hxg4 £xg4+ 25.¢h1 ¥h5 bảo đảm cho mình khả năng hòa ít hơn. Nhưng Alekhine lạnh lùng tiếp tục tấn công bên cánh Hậu.
24.b5! ¤xe3 25.fxe3 cxb5 26.¥d5 ¤e6 Nước tốt hơn của Đen là 26...¦a7 Alekhine tiến hành phương án sau 27.¦fb1 £c8 28.¤xb5 ¦xa6 29.¤a7 và thắng chất. Tuy nhiên sau nước đi! 29...¦xa1 30.¤xc8 ¦xb1+31. ¥f6 Đen còn có thể chống đỡ được.
27.¥xa8 ¦xa8 28.£b2 ¤c7 29.¢g2 f6 Cuối cùng thì con Tượng g6 có thể tham gia cuộc chiến!
30.£b3! Đen cảnh báo bằng nước 30. ¥f7 và không chế ô d5.
30...¥e8 31.a7 g6 32.¦a5 ¢g7 33.¦fa1 ¥f7 34.¤d5! Lúc này Đen cần phải đánh lên d5, trong trường hợp 34... £c6 tiếp theo là 35.¤xe7 sẽ đáp trả 34. ¥d8 Nước quyết định 35.¤b6! £c6 36.¤xa8 và tiếp tục .
34...¤xd5 35.exd5 ¥e8 36.e4 f5 37.¦a6 g5 38.£c3! g4. Đây là đòn phản công hiếm hoi của Đen sau những đòn đánh liên tiếp bao vây của Alekhine.
39.¤xe5! dxe5 40.£xe5+ ¢g8 41.d6! Trắng đe dọa 42. £d5
41...£c8 42.dxe7 £c2+ 43.¢h1 £f2 44.£xf5.Đen đầu hàng.
Những khai cuộc thoáng khác.
Alekhine trong thời trai trẻ đã phân tích tất cả các biến thế của phương án khai cuộc thoáng. Ông luôn luôn tìm được phần thưởng không chê vào đâu được trong khai cuộc tương tự.
Từ rất nhiều khai cuộc thoáng của ông chúng ta chỉ xem xét một vài khai cuộc chính.
Gambit phương bắc.
Sau những nước 1.e4 e5 2.d4 ed 3.c3 dc Alekhine đề xuất nước đi 4.¤xc3
Gambit này Alekhine đã chơi một vài ván cờ. Một trong những ván đó chúng ta dẫn ra ở phần dưới đây. Phần tàn cuộc của những ván cờ khác độc giả tìm trong chương viết về đòn chiến thuật.
Ván 51 : Alekhine – Isakov ,Mosscow , 1919 , Gambit phương bắt
1.e4 e5 2.d4 exd4 3.c3 dxc3 4.¤xc3 ¥b4 5.¥c4 d6 6.¤f3 ¥xc3+ 7.bxc3 ¤c6 8.0–0 ¤f6 9.¥a3 Nước hay hơn 9.e5! dxe5 10.£b3 bởi vì sau nước đi 9... ¥g4 10.£b3 ¤a5!11. ¥xf7+¢f812. £a4 ¥xf3 13.gf ¢xf714. £xa5 ¦e8 Đen có thể nhận được thế cờ tạm ổn.
9...0–0 10.e5 ¤g4 Trả lại chốt với hy vọng giải thoát .Sau nước đi 10...¤e8 11.h3 ¥f5 12.¦e1 những quân Đen đứng ở vị trí không tốt.
11.exd6 cxd6 12.¥xd6 ¦e8 13.¦e1 ¥f5 Nước đi mạnh hơn 13...¦xe1+ 14.£xe1 ¥f5 (nhưng không thể đi 14...£xd6 vì sẽ bị chiếu hết sau 3 nước) 15.¦d1 £e8 mặc dù sau nước 16.¤d4! Trắng có thế trận tốt hơn.
Lúc này tiếp tục chuẩn bị đòn phối hợp
14.¥xf7+! Vua Đen bị tấncông ngay giữa bàn cờ. Độc giả nhìn thấy rõ một trong những điểm chính trong nhiều thí dụ của chủ đề này.
14...¢xf7 15.£d5+ ¢f6 Nước đi kém 15...¢g6 vì 16.¦xe8 £xe8 và 17.¤h4+
16.h3 ¥e6 hoặc 16...¤h6 17.g4
17.£d2 ¤h6 18.g4! g6 Lập tức hòa cờ 18...¤f7 Sau đó 19.£f4+ ¢g6 20.¥e7! £xe7 21.¦xe6+ £xe6 và 22.¤h4#
19.g5+ ¢f7 20.gxh6 £f6 21.¤g5+ ¢g8 22.f4 ¦ad8 23.¦ad1 ¥c4
24.¥e7!. Đen cần phải đáp trả, hoặc se thua như thế này 24...¤xe725. £xd8 ,24...£xe725. .¦xe7
24...¦xd2 25.¥xf6 ¦xe1+ 26.¦xe1 ¥f7 27.¤e4! ¦xa2 28.¥g7 ¥b3 Không có cách phòng thủ nào khác , nhưng lúc này chốt h6 giải quyết tận gốc cuộc chiến.
29.¤f6+ ¢f7 30.¤xh7 1–0 Đen đầu hàng.
Ván cờ Viên
Sau nước đi 1.e4 e5 2.¤c3 ¤f6 3.f4 d5 4.fxe5 ¤xe4 5.¤f3 ¥c5.Tạo ra thế trận đã biết,trong thời đại của mình đã được thử nghiệm nghiên cứu nhiều về lý thuyết và thực hành.
Alekhine đề xuất nước đi 6.£e2! Đây là nước đi mạnh ở đây Đen có thể chơi 5...¥e7 và nếu 6.d4 thì 6...0–0
Phương án sắc sảo thu được sau nước 1.e4 e5 2.¤c3 ¤f6 3.¥c4 ¤xe4 4.£h5. Alekhine đã nghiên cứu cụ thể áp dụng phương án này trong một trận đấu với Euwe.
Ván 52: Alekhine – Euwe, Ván 27 Hà Lan, 1935, Ván cờ Viên.
1.e4 e5 2.¤c3 ¤f6 3.¥c4 ¤xe4 4.£h5 ¤d6 5.¥b3 Tiến hành bắt quân ở e5 sau đó 5... £e7 đổi Hậu và cuộc chiến cân bằng.
5...¥e7 Trong trường hợp 5...¤c6 6.¤b5 g6 7.£f3 f5 8.£d5 £e7 9.¤xc7+ ¢d8 10.¤xa8 b6 hoặc b5 xuất hiện thế cờ hoãn đấu .Đoán rằng đối thủ nắm được đặc điểm phương án này, Euwe chọn phương án bình ổn hơn.
6.¤f3 ¤c6 7.¤xe5 ¤xe5? Tiến đến thế trận khó khăn.Nước đi đúng phải là 7...0–0 8.¤d5 ¤d4
8.£xe5 0–0
9.¤d5! Bước chuyển cụ thể đến thế trận này. Mã đi nước thứ hai,lúc đó dường như quân Trắngcòn chưa phát triển,còn Hậu và Vua vẫn đứng tại chỗ ban đầu.Tất cả điều này sự di chuyển quân Mã là chính xác:Trắng cần cảnh báo sự dịch chuyển 9...¥f6, điều này là nhiệmvụ chính trong thế trận đã cho
9...¦e8 10.0–0 ¥f8 11.£f4 c6. Nước đi d5 hiện tại chưa thích hợp, nước đi tốt hơn là phát triển quân Tượng ô Trắng, đi tiếp b6 và ¥b7.
12.¤e3 £a5 13.d4 £h5 Không nên đi 13...¦e4? bởi vì 14.¥xf7+
14.c3 ¤e4 Đen khó khăn trong kết thúc phát triển quân.Phương án xấu thí dụ 14...¤b5 15.a4 ¥d6 16.£xf7+ £xf7 17.¥xf7+ ¢xf7 và 18.axb5. Hiện giờ Alekhine năng động chơi và đạt được ưu thế quyết định.
15.f3! Tuyệt vời! Đen đi 15...¥d6 tiếp theo 16.£xf7 và Trắng hơn một chốt.
15...¤g516.d5 . Đe dọa nước 17.h4 cần phải bắt quân ở d5.
16...cxd5 17.¤xd5 ¤e6 18.£g4 £g6 Sau khi đổi quân ở g4 làm yếu điểm f7 nước đi có cảm xúc.
19.¥e3 b6 20.¦ad1 ¥b7 21.£xg6 Khi đổi Hậu Trắng có tàn cuộc tốt hơn bởi vì Đen có cấu trúc chốt yếu.
21...hxg6 22.¦fe1 ¦ac8 23.¢f2 ¥c5 24.¥xc5 ¥xd5. Trong trường hợp 24...bxc5 Trắng tiến hành cuộc chuyển Mã nguy hiểm ¤d5-e3-c4-d6, nhưng nước đi tốt hơn là 24...¦xc5
25.¥xd5 ¤xc5 26.¦xe8+ ¦xe8
27.b4! Tình hình chuyển về tàn cuộc Xe; trong tàn cuộc này Trắng có hai ưu thế:Chốt ưu thế áp đảo bên cánh Hậu và thế đứng tốt của Vua.
27...¤e6 Nước đi kém 27...¤a4 vì 28.¥b3 và 29.¦xd7
28.¥xe6 dxe6 29.¦d7 ¦c8 30.¦xa7 ¦xc3 31.¦a8+ ¢h7 32.a4 ¦b3 Nếu 32...¦c2+ thì 33.¢e3 ¦xg2 34.¦a6 ¦a2 35.¢d4 sau khi chuyển Vua lên b3 Trắng nhận được hai chốt thông liên kết.
33.b5 g5 34.¢e2 e5 35.¢d2 f6 36.¢c2 ¦b4 37.¢c3 ¦d4 38.¦a6 ¢g6 39.¦xb6 ¦xa4 40.¦c6 ¦d4 41.b6 1–0 Ở đây ván cờ được hoãn đấu và Đen đầu hàng mà không cần tiếp tục chơi hết ván,bởi vì khi rút lui Xe tới d1 hoặc d8 đòn quyết định là ¢c3-c4-c5 chốt tiếp tục thẳng tiến b6.
Chúng ta xem xét một vài phương án tuyệt vời trong khai cuộc thoáng. Thí dụ trong những năm 1911-1912 Alekhine đã nghiên cứu và áp dụng hệ thống phòng thủ sau: 1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥c4 d6 4.d4 ¥g4 Trong khai cuộc ván cờ Nga Alekhine đã phân tích phương án 1.e4 e5 2.¤f3 ¤f6 3.¥c4 ¤xe4 4.¤c3 ¤f6 5.¤xe5 d5 6.¥b3 và lúc này Đen có hai thế biến: 6… c6 và 6...c6
Năm 1911 Alekhine công bố kết quả phân tích phương án trong ván cờ Scotlen: 1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.d4 exd4 4.¤xd4 ¤f6 5.e5 ¤xe5 6.£e2 £e7 7.¤f5
Ở đây Đen có thể chơi 7...£b4+ hoặc 7...£e6
Hồ văn Huỳnh biên tập bài dịch của anh Nguyễn Hữu Hùng "Di sản cờ Alekhine" Trung tâm huấn luyện quốc gia II.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét