TẤN CÔNG THIỂU SỐ ( Tiếp theo)

II. NƯỚC TIẾN CHỐT B5 CỦA ĐEN :

          Khả năng thứ hai để chống lại thế công thiểu số là tiến chốt b5. Trong ván cờ cuối ở trên ta đã thấy việc tiến chốt sai lầm nầy và từ đó ta có thể xác định nguyên tắc sau :” Chỉ có thể tiến b5 đối với Đen khi nào Trắng đã chơi b4 rồi”.

          Một thế cờ đặc trưng trong hình  

Mục tiêu của Đen nhằm chiếm lĩnh ô c4 cho quân Mã . Điểm yếu kém chính của thế cờ Đen là chốt c6 mà Trắng có thể tấn công với Mã ở e5 hoặc với quân nặng trên cột c ; sau khi có thể mở cột trung tâm với e4 , Trắng có thể gia tăng áp lực lên chốt c6 với việc bố trí Tượng ở f3 hay e4 . Trắng cũng có thể sử dụng điểm yếu ở c5 để bố trí con Mã. Một khả năng khác cho Trắng là tiến a4 như trong hình . Ở đây Trắng có Thể mở cột “ a” và có thế cờ tích cực nơi đó. Tuy nhiên Trắng có một yếu kém ở b4 mà Đen có  thể tấn công được. Ta thấy rõ ràng là nước tiến b5 cho Trắng Nhiều khả năng rất tích cực , như vậy Đen phải phán đoán rất kỹ lưỡng thế cờ trước khi quyết định tiến chốt b5 quan trọng nầy.

     Trong thí dụ đầu tiên sau, Đen đã tiến chốt b5 không đúng lúc.

          Filip – Sezek

 / Marianske Lazne 1951  / Gambit Hậu

1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤c3 ¤f6 4.cxd5 exd5 5.¥g5 ¥e7 6.e3 c6 7.£c2 ¤bd7 8.¥d3 ¤f8 Nước điều quân Mã về e6 cũng thường xảy ra trước khi nhập thành, nhưng điều nầy cũng có bất lợi của nó. 9.¤f3 ¤e6 10.¥xf6! Nước đổi quân nầy luôn luôn có lợi trong những thế cờ như vậy . Thật lạ là nước đổi quân nầy chỉ thay thế nước thoái máy móc 10.¥h4 gần đây mà thôi  10...¥xf6 11.0–0 g6 12.b4 0–0 13.¤a4 a6 14.¤c5 £e7 15.¦ab1 ¤g7 Bên Đen có nhiều triển vọng hơn với 15...b6  nhưng không dễ dàng gì quyết định như vậy. Nước trong ván cờ được chơi một cách thông lệ không dẫn tới đâu vì cả kiểu cách điều quân nầy sẽ mất mấy nước 16.a4 b5? Kế hoạch bên Đen  nhằm kiểm soát ô c4 rồi bố trí quân Mã vào đó tự nó rất hay về chiến lược. Khốn thay trong thế cờ nầy kế hoạch lại sai lầm về chiến thuật vì  để cho bên Trắng có thế công không đỡ được trên cột “a” nhất lại có Mã mạnh đóng ở c5 giúp sức rất lớn

       Tiếp tục 17.¤d2 ¤f5 18.¤db3 ¤d6 19.¦a1 ¥d7 20.¦a2! ¤c4 21.¦fa1 ¦ab8 22.axb5 axb5 23.¦a7 ¦fd8 24.¦1a6 Xe Trắng xâm nhập phòng tuyến Đen gây tê liệt hoàn toàn thế cờ Đen 24… £e8 25.¦c7 ¥e7 26.¦aa7 ¥xc5 27.¤xc5 ¤b6 28.¤xd7 ¦xd7 29.¦xd7 ¤xd7 30.£xc6 ¤b6 31.£xe8+ ¦xe8 32.¦b7 ¤c4 33.¦xb5 1–0  Bây giờ Đen xem như thua rồi , tuy nhiên ván cờ còn lê thê 20 nước nữa.

Trong ván cờ sau Đen đã lựa chọn thời cơ thích hợp hơn để tiến chốt lên b5

          Pachman – Averbach

 / Saltsjobaden 1952 / Gambit Hậu

1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤f3 d5 4.¥g5 ¥b4+ 5.¤c3 h6 6.¥xf6 £xf6 7.cxd5 exd5 8.¦c1 có lẽ nước hay hơn 8. £a4+  nên chơi hơn 0–0 9.a3 ¥xc3+ 10.¦xc3 c6 11.e3 ¦e8 12.¥e2 a5! Đòn chiến thuật quan trọng nầy thường xảy ra trong thế công thiểu số. Sau khi trắng tiến b4 Đen ép mở cột “a” cùng lúc gây suy yếu chốt b4 của Trắng. Sau đó thời cơ chơi b5 rất thuận lợi. 13.0–0 ¥g4 13...a4 chốt yếu kém nầy sớm muộn phải cần tới b5 và lúc đó Đen có kịp chuyển Mã sang c4 kịp thời không đó là vấn đề. 14.b4 axb4 15.axb4 ¤d7 16.£b3 hình

Tức khắc 16.b5?  sẽ  bị 16… c5 Có lẽ còn hay hơn Nước đi trong ván cờ là 16.£c2 trì hoãn nước  £b3 cho tới khi Đen đi ¥f5 để sau đó Trắng giữ lại Mã để có thể hoạt động hữu hiệu ở c5 nếu  Đen quyết định tiến b5. 16...b5! Đúng thời cơ Đẩy chốt. Với nước tiến chốt nầy Đen cân bằng cờ 17.¦fc1 ¦e6 18.£b2 18.¤e5 ¥xe2 19.¤xd7 £e7 20.¤e5 ¥c4! Ta gặp trường hợp hiếm hoi quân Tượng chứ không phải quân Mã chiếm lĩnh ô c4. Nước đi trong ván cờ lót đường cho việc trao đổi quân nặng,điều cần thiết đối với Trắng nếu không muốn rơi vào thế kém

18...¥xf3! 19.¥xf3 ¤b6 20.¦a3 ¦ee8 21.¦xa8 ¦xa8 22.¦a1 £d8 23.h3 ½–½  

Hòa cờ

Sau khi đã xem xét nước tiến b5 Đen chơi có hiệu quả , ta có thể xác định những điều cần thiết cho việc sử dụng nước b5 đáp lại thế công thiểu số như sau:

1.Đen phải có khả năng phòng vệ tích cực bảo vệ chốt yếu c6.

2.Đen phải sẵn sàng chiếm lĩnh cột “a” mở hoặc ít nhất vô hiệu quá áp lực bên Trắng trên cột đó.

3.Đen phải có triển vọng chiếm lĩnh thật nhanh chóng ô c4 với quân Mã ( đặc biệt với quân Tượng )

Ta xem lại ván cờ

Pachman – Ragosine

        Trong phần ghi chú nơi nước thứ 17 của Trắng Ta đã thấy nước hay hơn cho Trắng bây giờ là 17. £c2 18. £b3 và Đen có thể đáp lại với 18…b5! (Hình) Ta thấy Đen vẫn có thế cờ hay vì quân Mã đe dọa lên c4 qua b6 còn quân Tượng có thể tấn công chốt yếu b4 từ f8. Ngoài ra chốt Đen f7 lại sẵn sàng góp phần vào chiến đấu bằng cách tiến lên f5-f4.Ta có thể kết luận gì về nước đi b5 của Đen trong thế công thiểu số ? Chỉ có thể nói nước đi nầy rất mạo hiểm, có thể tạo suy yếu thế cờ Đen với vài điều kiện , tuy nhiên đó có thể là nước trả lời hay nhất chống lại thế công thiểu số.

                      Tài liệu từ : Thầy Quách Anh Tú