ALEKHINE VÀ SỰ SÁNG TẠO CỦA VẬN ĐỘNG VIÊN CỜ VUA XÔ VIẾT
Sự sáng tạo về khai cuộc của VĐV cờ vua Xô Viết theo trường phái Alekhine
Sự sáng tạo của các Kiện tướng cờ vua Xô Viết rút ra tất cả những điều có lợi, những điều này có điểm khác biệt cách chơi của Chigorin và Alekhine. Điều này trước tiên được nhận thấy trong giai đoạn khai cuộc của ván đấu.
Quan tâm tới khai cuộc của Chigorin và Alekhine, các VĐV cờ vua Xô Viết đã sử lý nhiều phương án mới. Như Đại kiện tướng Ragozin tiến hành hệ thống phát triển sau: 1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.£c2 ¤c6 5.¤f3 d5 trong phương án này Đen tạo ra đòn phản công nguy hiểm với mục đích đạt tới là khống chế những ô trắng.
Sự thật trên đời nhận được phương án mẫu mực trong phòng thủ Grunfeld. Sự sáng chế được Smylov sáng tạo còn được gọi là “Phương án Smylov”: 1.d4 ¤f6 2.c4 g6 3.¤c3 d5 4.¤f3 ¥g7 5.£b3 dxc4 6.£xc4 0–0 7.e4 ¥g4 8.¥e3 ¤bd7 Cùng mục đích này có phương án của Keres:
1.d4 e6 2.c4 ¥b4+ 3.¤c3 c5 hoặc 3...f5.
Nếu thử cố gắng xác định nguyên tắc, những nguyên tắc chỉ đường cho các VĐV cờ vua hàng đầu của chúng ta khi khám phá khai cuộc cho Đen trong những ván đấu then chốt, thì có thể chỉ ra 3 phương pháp khác nhau: 1. Cuộc chiến tạo thế cân bằng.
2. Tiến hành theo kế hoạch riêng của mình.
3. Phương pháp “nén ép dây thun”
1. Cuộc chiến tạo thế cân bằng.
Đấu thủ cờ vua không phải luôn luôn đạt được thắng lợi. Đó là tạm thời chơi đạt được hòa cờ. Đôi khi rơi vào tình trạng không có lợi, tình trãng phức tạp.Đặc biệt khi gặp địch thủ, mà họ chơi tuyệt vời trong ván hoãn đấu chiến thuật. Ở đây tốt nhất là xây dựng thế trận chặt chẽ, chắt chắn. Điều này đã được thống kê các yếu tố tâm lý trong thời nay đã trở thành nguyên tắc quan trọngcủa cuộc chiến cờ vua.
Điều tại sao khi chơi quân Đen một vài Đại kiện tướng lại có ý định quay lại phương pháp của thế kỷ trước. Không phải ngẩu nhiên mà trong giải đấu cờ ngày nay chúng ta thường gặp hệ thống quá tải của Capablanca, phòng thủ Lasker và nhiều khai cuộc khác, những khai cuộc cho phép Đen khả năng cân bằng cuộc chiến.
2. Tiến hành khai cuộc theo kế hoạch của riêng mình.
Phương pháp này được Chigorin đưa ra từ thế kỷ trước và được Alekhine, Nimzowitsch, Grunfeld phát triển trong những năm đầu thế kỷ 20. Phương pháp xây dựng kế hoạch của riêng mình hiện tại là phương pháp phổ biến trong các giải đấu và các trận đấu. Đen dường như không để ý tới sự xuất hiện ưu thế của đối phương trong nước đi đầu tiên. Họ không nghĩ tới việc cân bằng thế cờ, mục tiêu của họ nhắm vào chỗ khác. Hầu như với nước đi đầu tiên Đen bắt đầu tiến hành kế hoạch đặc biệt của mình bố trí quân và chốt, những quân và chốt được suy nghĩ bố trí theo một cách tổng thể lực lượng.
Phương pháp chơi này được giải thích theo sự thể hiện tâm lý: Đấu thủ cầm quân Đen dường như thoát khỏi sự phục tùng, tự mình hành động.
Có hai phương pháp tiến hành theo kế hoạch của riêng mình: trường hợp thứ nhất tăng cường thế trận của Đen liên kết với các cuộc tấn công trung tâmchốt của đối phương, trường hợp thứ hai là phản công ở bên cánh. Phương pháp thứ nhất có tính chất cho những khai cuộc như phòng thủ Grunfeld, phòng thủ Nimzowitsch và nhiều khai culộc khác. Lối chơi của riêng mình bên cánh trong phòng thủ Sicilian, trong nhiều biến của Ấn Độ Cổ, trong phòng thủ Hà Lan, trong phòng thủ Volzxki.
3. Phương pháp “ép nén dây thun”.
Đây là phương pháp có tính chất chối từ cuộc chiến nhanh chóng giành trung tâm, có dạng bố trí lực lượng bị động trong hậu phương của mình. Tích lũy năng lượng, Đen chờ đợi thời điểm có lợi để nhảy sổ ra trung tâm tiến hành ở đó đòn đánh đầy cảm xúc.
Phương pháp này rất nguy hiểm, nhưng đồng thời không loại bỏ sự mạo hiểm bởi vì Đen kiềm chế huy động lực lượng và thể hiện sự gò bó thế trận, mà thế trận này không có lối ra. Từ những khai cuộc dạng như vậy nhận thấy trước hết là phòng thủ Uphimxev, một vài phương án khác nhaucủa phòng thủ An Độ Cổ. Có thể hiểu rằng những ván đấu ở đó Đen tiến đến từ đường lối đã biết và “nén ép dây thun” rất khó khăn sơ đồ mô tả bằng phương pháp này.
Khi cầm quân Đen trong khai cuộc này sử lý cụ thể phương pháp chơi, những VĐV cờ vua Xô Viết đã đóng góp nhiều ý tưởng mới trong khi cầm quân Trắng trong giai đoạn đầu tiên của ván đấu. Họ biết rõ cách phát triển bình thản, không có nhận xét đặc biệt để nhận ưu thế. Phương pháp sử lý rộng sự dự phòng khi bị tấn công, trên cơ sở mà chúng ta đã xem xét trong cuốn I. Trong phần khai cuộc chiến thuật cụ thể, họ đã áp dụng phương pháp “nén ép dây thun” thí dụ trong khai cuộc Reti, phòng thủ Ấn Độ Cổ khi cầm quân Trắng .v..v..
Các VĐV cờ vua Xô Viết nghiên cứu khai cuộc như thế nào? Chúng ta nhận thấy có 3 đặc điểm khi nghiên cứu khai cuộc dạng này.
a) Tìm kiếm những nước đi mới trong phương án lý thuyết.
Quá trình tìm kiếm nước đi tốt nhất là hiện tượng có từ lâu rồi.VĐV cờ vua mọi đẳng cấp xác định chính xác hơn phương án đã biết cả trong quá trình chuẩn bị cho giải đấu cờ vua cả trong thời gian thi đấu, cả sau khi phân tích. Có trường hợp tìm ra nước đi công phá nhanh và nước đi mới được cho là tốt nhất trong hoàn cảnh đã cho. Quá trình này là bất tận, nó thể hiện đặc tính cho sự phát triển lý thuyết chung.
b) Sự tăng cường sâu các phương án.
Lý thuyết cờ vua đã biết không ít những phương án mà các sự kiện trải qua đã được tăng cường: sự kiểm tra nhiều lần đã chỉ ra rằng sự tách ra từ “con đường chính thống” (biến chính) không có lợi cho bên này hay bên kia. Những VĐV cờ vua kinh nghiệm thường tiến hành những nước đi trong phương án đã rõ tới điểm cuối cùng. Nhưng không ít công việc cho việc tăng cường sâu sắc các phương án, khôgn rút ngắn khối lượng công việc.
c) Nghiên cứu “Taby”.
Được biết thế trận mà đường đi tới thế trận đó mặc dù không đi qua cách tăng cường phương án, nhưng được cho là không thay đổi, hoặc thay đổi ít. Bằng những thí dụ như vậy “Taby” có thể phục vụ cho thế trận của phòng thủ Nimzowitsch sau những nước 1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.e3 d5 5.¤f3 c5 6.¥d3 ¤c6 7.0–0 0–0 Hiện tại “Taby” không ít, tuy nhiên tôi nghĩ rằng tất cả “Taby” vẫn không thay đổi. Có thể kiểm chứng tiếp theo điều này trong những ván đấu ở các giải. Thực hiện nước đi đầu tiên trong ván đấu xảy ra chớp nhoáng. Đối phương sau đó suy nghĩ rất lâu, điều này xảy ra khi “Taby”, họ bị đẩy tới sự bất ngờ.
Trước tiên chúng ta xem xét các phương án khai cuộc cụ thể. Tôi muốn nhấn mạnh tới hai đặc điểm trong khi nghiên cứu của các nhà lý thuyết và thực hành cờ vua hiện đại. Ngay nay Đại Kiện tướng kế hoạch hóa các quân và chốt theo hướng hành động của mình và kế hoạch hóa giai đoạn tiếp theo của ván đấu, đôi khi có sự liên hệ giữa khai cuộc và trung cuộc. Hiện tượng này trong thời đại chúng ta là điều bình thường. Độc giả thấy rõ điều này trong cách sử lý ván đấu của Botvinnik mà chúng ta sẽ đưa ra sau. Tất cả các mối liên hệ rộng này có liên hệ tới cờ tàn.
Kiện tướng cờ vua Xô Viết đã dựa vào phương pháp của Alekhine và nâng cao nó. Tạo ra hàng loạt trường hợp giải quyết tận gốc rễ (cội nguồn) của ván đấu ngay từ giai đoạn khai cuộc. Đến đây chúng ta đề cập tới chiến thuật khai cuộc cụ thể và sự phá vở thế cân bằng ngoài quy luật.
Chiến thuật cụ thể của khai cuộc.
Trong lần gặp với Keres vòng đấu thứ 6 1941 Botvinnik sau những nước đi
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.£c2 d5 5.cxd5 exd5 6.¥g5 h6 7.¥h4 c5 8.0–0–0 nhận thấy cảm giác thế trận tinh vi kỳ lạ là có đặc điểm chiến thuật cụ thể, đặc điểm này tạo cho Đen nhận được đòn tấn công cối xay.
1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤c3 c6 4.¤f3 ¤f6 5.¥g5.
Botvinnik bình luận việc thí chốt tuyệt vời này
5...dxc4 6.e4 b5 7.e5 h6 8.¥h4 g5 9.¤xg5 hxg5 10.¥xg5 ¤bd7
Không ít thí dụ cụ thể chiến thuật của khai cuộc có thể tìm thấy sự sáng tạo của các VĐV cờ vua Xô Viết khác.
Trong ván đấu giữa Bronstein – Keres, Geteborg, 1955 đã thu được thế trận sau đây, sau những nước
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.e3 c5 5.¥d3 b6 6.¤ge2 ¥b7 7.0–0 cxd4 8.exd4 0–0 9.d5 h6 10.¥c2 ¤a6
Ở đây Trắng thực hiện hàng loạt đòn thí quân tuyệt vời. Sau những nước này
Keres đã bắt lại hai chốt như thế nào
11.¤b5! exd5 12.a3 ¥e7 13.¤g3 dxc4 Bronstein có đòn thí Tượng là 14.¥xh6!! gxh6. bằng cách
15.£d2 nhận được cuộc tấn công không thể cắt đứt. Với sự quan tâm lớn phải nói tới đặc biệt sự tạo thành thế trận của Keres trong ván đấu chống lại Kotov (Đen) trong giải đấu vô địch vòng loại tại Budapest, 1950.
1.e4 c5 2.¤f3 d6 3.d4 cxd4 4.¤xd4 ¤f6 5.¤c3 a6 6.¥e2 £c7 7.¥g5 ¤bd7 8.0–0 e6
Với ý tưởng trên trong phòng thủ Sicilian ý tưởng lạ lùng khi Geller dẫn dắt trong ván đấu chống lại Panno, Geteborg, 1955. Cần nhận thấy rằng ý tưởng phương án này đồng thời được khám phá trong lần gặp gỡ tại giải đó ván đấu Keres – Naidorf và ván đấu Spassky – Pilnhic. Tuy nhiên phần lớn nước đi trong hoàn cảnh giải đấu mẫu mức này lần đầu được Geller tiến hành.
1.e4 c5 2.¤f3 d6 3.d4 cxd4 4.¤xd4 ¤f6 5.¤c3 a6 6.¥g5 e6 7.f4 ¥e7 8.£f3 h6 9.¥h4 g5 10.fxg5 ¤fd7
Tất cả thế giới cờ vua đều biết ý tưởng của Đại Kiên tướng V. Simagin ông đã đề xuất phương án nổi tiếng của Gambit Hậu một phương án bất thường Sau những nước
1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤f3 ¤f6 4.¥g5 ¥b4+ 5.¤c3 dxc4 6.e4 c5 7.¥xc4 cxd4 8.¤xd4 £a5
Có không ít sự mở rộng trong các ván đấu của VĐV cờ vua Xô Viết nhận được từ những nguyên lý khai cuộc khác, những nguyên lý này được Alekhine tạo nên và được chúng ta xem xét trong tập I đó là sự phá vở thế cân bằng ngoài quy luật.
Trong giải vô địch Liên Xô lần thứ XII ván đấu Botvinnik – Levenphis Đã đưa ra những nước đi đầu tiên như sau
1.c4 e5 2.¤c3 ¤f6 3.¤f3 ¤c6 4.d4 exd4 5.¤xd4 ¥b4 6.¥g5 h6 7.¥h4 ¥xc3+ 8.bxc3 ¤e5 9.e3 ¤g6 10.¥g3 ¤e4 11.£c2 ¤xg3 12.hxg3 d6
Cuộc di chuyển bất hợp lý của Mã Đen dẫn đến một điều là Đen mất chỗ dựa ở trung tâm, trung tâm mất khi mất nhiều thời gian vì diều này . Nước đi bất ngờ của Botvinnik 13.f4! lập tức đặt ra cho đen những khó khăn nghiêm trọng và nhanh chóng dẫn đến phá hủy thế trận của họ 13...£e7 14.¢f2 ¤f8 15.c5! dxc5 16.¥b5+ và Trắng nhanh chóng chiến thắng.
Thí dụ sau đây từ ván đấu Botvinnik – Alatorsev, Leningrat, 1935
Sau những nước đi
1.d4 e6 2.c4 d5 3.¤f3 ¥e7 4.¤c3 ¤f6 5.¥g5 0–0 6.e3. Đen đã bỏ sót sai lầm thấy rõ là 6...a6 thay vào chỗ 6...¤bd7 và sau đó đi nước 7.cxd5 là nước 7...exd5 8.¥d3 c6 (và lúc này nước đi chính xác là 8...¤bd7) tuy vậy thế trận của mình còn yếu. Botvinnik đáp trả 9.£c2 ¤bd7 và 10.g4!.
Việc hành binh này của chốt tỏ ra hiệu quả tạo sự bất ngờ Alatosev đến nước thứ 20 đã biết rằng mình đã chiến thắng. Các kiện tướng cờ vua Xô Viết đã có nhiều cố gắng theo gương Alekhine, sự kết hợp hài hòa nâng cao phẩm chất tốt hơn của mình của VĐV cờ vua – nhà sáng tạo. Họ đã cẩn thận nghiên cứu nhiều mặt của sự sáng tạo trong cờ vua cố gắng nâng cao phẩm chất quan trọng nhất định sẽ đạt thành quả. Điều này trước hết liên quan tới nghệ thuật cờ của Alekhine tạo ra trên bàn cờ những đòn phối hợp tuyệt đẹp, dẫn dắt ván đấu đẹp mắt, những đòn phối hợp đầy ấp nội dung,
Hồ văn Huỳnh biên tập bài dịch của anh Nguyễn Hữu Hùng "Di sản cờ Alekhine" Trung tâm huấn luyện quốc gia II.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét