Chuyện tập huấn chuyên gia lần đầu.

 

Chuyện tập huấn chuyên gia lần đầu.

Chuẩn bị và lên đường.

Ngày xưa khi được triệu tập lớp tập huấn chuyên gia lần đầu tiên ở trung tâm huấn luyện quốc gia Nhỗn, mình và bạn Nguyển phước Hảo cứ bồn chồn lo lắng không biết thủ đô Hà Nội như thế nào? Cách ăn ở ra sao? Đi cả tháng trời chớ bộ, hai đứa chuẩn bị đủ thứ, tôm khô, thịt chà bông, gạo (phải lên Sở Nông nghiệp xin giấy phép mỗi đứa 25 Ký) rồi phải làm thủ tục mua vé máy bay…

Thế là đến ngày khăn gói lên đường hai đứa vác mỗi đứa một bao gạo rồi hành lý lỉnh kỉnh lên Sài Gòn ở nhà bà con một đêm chờ lên máy bay, ở Sài gòn một đêm lại nghe đem kẹo si-gum ra Hà Nội bán có lãi lắm vậy là bàn bạc mua thêm kẹo đem ra Hà Nội, bạn Hảo muốn đầu tư cả khoản tiền ăn của cả hai đứa, mình vốn cẩn thận bảo ra ngoài đó bán không được, ăn kẹo thay cơm à, thế là chỉ mua phân nữa thôi vậy mà lần đó có thêm khoản tiền rủng rỉnh để tiêu vặt…

Ra tới Hà Nội chuyện đầu tiên là mua ngay tấm bản đồ, rồi đi xe xích lô đến Tổng cục TDTT gặp được anh Giang, anh đưa về nhà ở đường Quán Thánh cho tá túc một đêm, rồi nhờ có anh mà giải thoát được hai bao gạo, anh đổi cho 50 ký tem phiếu gạo (lần đầu mới thấy tem gạo giống với tem thư) ở trong Nam không có.

Sáng bữa sau hai anh nhà quê miền Tây đi khám phá Hà Nội, với tấm bản đồ trên tay cứ chốc chốc lại vạch ra xem, dọc theo Quán thánh rồi ra chợ Đồng Xuân, phố hàng Đào quẹo qua phố thuốc Bắc bán gói kẹo may là biết trước địa chỉ chứ nếu không, không biết bán ở đâu? Bán xong mặt mày tươi rói, hai đứa đi rất tự tin ra hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn, chùa Thê Húc, ra Bưu điện, Trung tâm bách hóa Tràng Tiền rồi ăn kem Tràng tiền sau mà ngon lạ lùng một cảm giác khó tả trời đang lạnh ăn mỗi đứa hai cây mà vẫn còn thèm thuồng. (ngày nay trở lại cũng kem tràng Tiền nổi tiếng nhưng không còn cảm giác như ngày xưa nữa), rồi Rạp chiếu phim, các hiệu sách cũ, nhà hát lớn… Chiều hôm đó hai đứa đi ra phố Cửa Nam đón xe đi Nhổn, trên đường đi rất thắc mắc tại sao các địa danh chỉ có mỗi một từ Cầu giấy, Nhổn, Trôi, Diễn…

Gặp bạn bè, sinh hoạt.

Xe đến Nhổn dừng lại hai anh em xuống, quán xá le que vài ba quán nước, một quán thịt cầy vàng hực treo lủng lẳng. (Nhổn ngày xưa là một chợ phiên mỗi tuần chỉ họp chợ vài ba ngày, ngày họp phiên chợ rất đông vui buôn bán đủ thứ, linh tinh, hầm bà lằng xắng cấu) chợ vắng ngắt, hỏi thăm đường vào Trung tâm huấn luyện thì được chỉ cặp bên chợ có một đường thẳng tắp với hai hàng dương cao vót và xanh um vào vài trăm mét là cổng trung tâm (ngày xưa cổng ở phía bên kia của cổng ngày nay) vào văn phòng trình giấy tờ thì nghe tiếng lách tách của máy đánh chữ đều như bắp rang lần đầu tiên thấy và nghe được một kỹ thuật đánh máy siêu đẳng như vậy thật ngạc nhiên vô cùng…Sau đó được sắp xếp ở tầng dưới của nhà nghỉ gần phòng với bác Giảng, Bác Trần Nguyên, Bác Lê Uy Vệ…, và gặp gở các bạn ở các nơi về đây quá mừng rỡ trong Nam ra ở Đồng Tháp có Anh Bình, thần đồng Đào Thiên Hải lúc đó 6 tuổi, (anh Bình thường cõng Hải đi), Quận (châm cứu), Đồng Nai thì có Lộc và một anh giáo viên mình quên tên nhưng nhớ mãi biệt hiệu “temp là quái gì” Đà Nẵng có Đông Hải, Nam Thắng, Thanh Phong và một nhà văn chuyên kể truyện chưởng, Huế có anh Thịnh, Bảo Tài…Thái Nguyên có anh Hào (sát) và một số tỉnh thành phía Bắc mình đã quên tên Ở Hà Nội thì có Thầy Hoàng Mỹ Sinh, Trọng Thắng, Anh Thư, Hải Đường (không nhớ bộ ba Hương Giang, Thủy Trinh, Thanh Thúy và Đức Trí, Đức Hiếu ở Quân Đội có học không?)

Sau khi nộp tem phiếu và tiền ăn mỗi ngày ăn ba bữa thế là yên tâm rồi, các ngày thứ bảy, chủ nhật cắt cơm tự do về Hà Nội tham quan và khám phá, từ đó mới biết Hà Nội 36 phố phường, Quốc tử giám, Chùa một cột trong lăng Bác rồi hồ Tây, hồ Trúc Bạch có con đường Thanh niên chắn ngang, Rồi tiếng xe lửa chạy xình xịch trên cầu Long Biên, xe điện kéo chuông nghe leng keng, điện xẹt lốp bốp trên đầu ở hồ Hoàn Kiếm, còn ăn uống một là vào các cửa hàng mậu dịch hoặc là vào các hẻm hỏi người ta vì ngày đó chưa tự do buôn bán như bây giờ, một thời thật đáng nhớ…

Do ở Trung tâm tách biệt và ra chợ cũng không có gì chơi nên ngoài giờ học các anh em có sinh hoạt theo nhóm, lúc ăn cơm thì chạy tranh giành ghế ai tới trễ thì qua ngồi với các bác lớn tuổi ở Liên đoàn, nhớ mãi Hảo chạy bị trật khớp chân nên được ưu tiên khỏi phải tranh, chiều thì tập trung sang phòng lớn anh Bình chuẩn bị trà, kẹo lạc để nghe kể chuyện chưởng, phải công nhận nhà văn kể chuyện hấp dẫn vô cùng, có hồi, chương và giới thiệu cốt chuyện bữa trước và đến đoạn ly kỳ thì ngưng chuyện làm ai cũng háo hức muốn nghe kể tiếp ngày hôm sau, còn nhóm chị em lúc đó có phong trào khiêu vũ trong nam gọi là nhảy đầm ở phòng trên cứ nhảy lộp độp, lốc cốc …các bác lớn tuổi ngủ không được cứ lên nhắc nhở hoài. Còn chuyên gia Nikolai Popov nghe nói đã là Đại kiện tướng là bình luận viên cờ vua của đài truyền hình Moscow (bây giờ không biết thầy ra sao?) lúc đó rất ghiền thuốc hút, bao nhiêu thuốc hút đem sang đều hút hết, sau này anh em biết nên đem thuốc đến mời thầy nhưng thuốc phải có đầu lọc thầy mới dám hút. Mỗi tối Quận (châm cứu) Đồng tháp sang châm cứu cho thầy trị bệnh đau lưng, làm thế nào mà thầy bị phòng da bị rộp lên, anh em hỏi mới biết khi thuốc châm cứu đưa đến da nếu nóng phản ứng thì đưa ra còn thầy tưởng là nóng sẽ có tác dụng nên không phản ứng lại, ôi thầy hiền quá…

Có một tuần anh Hào (sát) về quê Thái Nguyên thăm gia đình anh em nghe nói Trà Thái Nguyên rất ngon nên gởi mua giùm đến thứ hai anh lên mặt mày tiu nghỉu, buồn hiu hỏi ra mới biết bao nhiêu trà anh mua đều bị quản lý thị trường tịch thu hết. Anh em theo khuyên lơn mãi…

Ngày đó mình đã xác định là một kỳ thủ thực thụ nên tập luyện rất dữ sáng nào cũng chạy trên 10 cây số khi thì về hướng Hà Nội khi thì hướng lên Diễn về đến trung tâm thì mình mẩy ướt đẫm mồ hôi rồi ra hồ nước của nhà tắm cứ thế mà dội nước, ai nhìn thấy cũng lác mắt…

Góc chuyên môn

Lớp học ngày ấy nơi tập trung của những người cùng đam mê, một số có khả năng dịch thuật rất tốt, thầy Hoàng Mỹ Sinh, Anh Hữu Dũng, Anh Tất thắng, Thang Đức Thắng, Minh Trí…vì cùng đam mê nên sinh hoạt cờ rất sôi nổi, bàn đủ thứ về cờ, Thầy Hoàng Mỹ Sinh khẳng định Tượng và Mã sẽ chiếu hết trong 36 nước đi khi dồn vua đối phương vào góc cùng màu với tượng thế là bàn cãi thách đố nhau nhưng khi đem ra thực hành hai người chiếu cả đêm không hết được. Ngày đó Phước Hảo rất tự hào vì Hảo và mình vừa đoạt huy chương vàng đồng đội ở Đồng Nai, nghe tiếng thần đồng Đào Thiên Hải, lúc đó Hải quá nhỏ nên thách thức chấp Hải một Mã và ván cờ đưa ra, cả hai chơi với kết quả hòa, một kết quả tương đối nếu không thì cũng khó coi cho cả hai.

Riêng về chương trình học thầy muốn biết trình độ của các học viên để đưa ra cho thích hợp nên trước hết tổ chức thi đấu đồng loạt (thầy đấu đồng loạt với các học viên) thì xảy ra nhiều chuyện rất buồn cười, ván đấu với anh giáo viên ở Đồng Nai thầy khai cuộc đi 1. e4 anh đáp Mf6, à thì ra phòng thủ Alekhine, thầy đi 2. e5 anh chạy Mã Mg8 thầy đi 3. d4 nhìn lại ván cờ thầy đi 3 nước chốt ở trung tâm còn anh chưa đi quân nào, thế là Lộc nói, chơi như vậy là mất temp anh bảo “temp là cái quái gì?” vậy là mình nhớ mãi biệt hiệu của anh, Còn ván cờ của anh Hào ở Thái Nguyên Theo luật thì khi thầy đi đến ván cờ nào người đó mới được đi, sau khi thầy đi ván cờ của anh rồi sang ván cờ kế bên anh vội vã hô lớn “SÁT” (chiếu) thầy nhìn lại anh đưa Xe vào mõm của Hậu thế là gọi anh Hào (sát).

Có lẽ ngày trước Liên Xô cũ có hẵn một trường đào tạo huấn luyện viên cho nên các thầy sang đây giúp cờ vua Việt Nam đều có cách giảng dạy hao hao giống nhau, thi đấu đồng loạt, thi đấu giải cờ 5 phút, giải bài tập đòn phối hợp, tính toán phương án, giống như chương trình các quyển giáo trình huấn luyện vận động viên trẻ mà sau này huấn luyện viên Lương Trọng Minh dịch, tuy nhiên các thầy đều có trình độ nên muốn dạy chủ đề nào đều đưa chủ đề đó vào thi đấu đồng loạt, thí dụ như dạy về Trung tâm chốt đều lái về trung tâm này nên khi dạy lý thuyết các thầy lấy chính ván cờ thi đấu ra làm dẫn chứng làm cho học viên dễ nhớ và nhớ rất lâu.

Thời điểm này cờ vua Việt Nam đang mới phát triển, các vận động viên đều dựa trên nền tảng tầm nhìn chiến thuật, các đòn phối hợp trong quyển “nước đi đầu tiên của bạn” “đòn phối hợp và thế trận liên hoàn”, còn về chiến lược cờ hầu như mới chập chững, những người có nghiên cứu như thầy Hoàng Mỹ Sinh, thầy Lê Hồng Đức, Anh Tất Thắng, Anh Đoàn Hữu Dũng và một số vận động viên từ Nga về và trong Nam có các thầy như thầy Quách Anh Tú, thầy Lê Thiên Vị, thầy Phạm Tấn Hòa, thầy Trần Tấn Mỹ…Từ lớp cờ này ý thức về chiến lược cờ, chơi vị trí, kế hoạch chơi đã lần lần len lỏi vào lớp vận động viên đầu đàn, mình cũng trong số đó…

Các bài giảng như rót vào tai được ghi chép cẩn thận trong hai quyển tập 100 trang, sau này đã làm nền tảng cho quyển sách đầu tay “chốt cô lập” của mình được Liên đoàn cờ thành phố Hồ Chí Minh cho xuất bản trong quyển “Chiến lược Trung cuộc” của anh Thái Đông dịch thuật.

Cũng sẽ nhớ mãi thầy người đã mở đường cho cờ vua Việt Nam, những người tất cả vì cờ vua Việt Nam, thông qua lớp tập huấn đã mở mang nhiều lãnh vực cho mình không chỉ cờ vua, những giao tiếp xã hội, những văn hóa vùng miền, tình bạn bè thân thiết, những trải nghiệm cuộc sống, cũng không quên nhắc lại chuyến về hai đứa cũng bàn cải, Hảo muốn về máy bay còn mình muốn về xe lửa, muốn đi dài trên đất nước để lưu giữ trong ký ức những vết tích của chiến tranh còn xót lại, muốn biết đất nước hình chữ S như thế nào? Các địa danh ra sao? Nhiều thứ muốn biết quá thế là quyết định đi xe lửa. Thật là một chuyến đi không thể quên (Hết)

Hồ Văn Huỳnh