HƯỚNG DẪN CHESSBASE 16 (Tiếp theo 5)

 

2.1.2.34 Cửa sổ phân tích sách (Book analysis window)

Board window: View Best Book Line

Sách khai cuộc (openings book) hiển thị tất cả các nước đi đã được chơi ở bất kỳ vị trí nhất định nào, bao gồm cả số liệu thống kê, trong cửa sổ sách (book window). Thường sẽ hướng dẫn hơn nhiều để xem các biến thế đầy đủ. Chúng được hiển thị trong cửa sổ phân tích sách. Trước khi có thể sử dụng, bạn phải mở một cuốn sách hoặc tạo một cuốn sách bằng cách kết hợp các ván cờ vào một cuốn sách tạm thời (đánh dấu tất cả các ván cờ từ một biến thế khai cuộc và nhấn Shift-Enter).

Đây là giao diện của cửa sổ phân tích sách:

Bên cạnh mỗi biến thế, bạn có thể thấy số ván cờ ("N =") và tỷ lệ phần trăm thành công theo quan điểm của Trắng. Nhấp đúp vào một biến sẽ nhảy đến cuối biến thế và chèn nó vào ghi chú ván cờ.

Nếu bạn nhấp chuột phải vào cửa sổ phân tích sách, bạn sẽ thấy một menu với các tùy chọn sau:

 Min %

Chỉ các biến thế có tối thiểu n% ván cờ được hiển thị (bạn sẽ được nhắc nhập một số).

 Sao chép vào ghi chú (Copy to notation)

Sao chép biến thế được nhấp chuột phải vào ghi chú của ván cờ hiện tại.

 Sao chép tất cả vào ghi chú (Copy all to notation)

Sao chép tất cả các biến thế được hiển thị vào ghi chú của ván cờ hiện tại.

 Bàn cờ biến thế (Variation board)

Mở một bàn cờ nhỏ cho bạn chơi qua biến thế được đánh dấu.

  Biến quan trọng (Critical line)

Biến quan trọng là biến mà cả Trắng và Đen thực hiện các nước đi hứa hẹn nhất về mặt thống kê. Nó được hiển thị bằng màu đỏ ở cuối cửa sổ phân tích sách.

 Font

Font chữ có thể được đặt thành kích thước khác với kích thước của ghi chú ván cờ chính.

 Đóng (Close)

Đóng cửa sổ phân tích sách.

2.1.2.35 Cửa sổ sách (Book window)

Board window: Notation Openings Book

Menu View - Ngăn sách bổ sung (Extra Book Pane)

Cửa sổ sách hiển thị các nước đi và thống kê của một "cây" khai cuộc.

Đây là những gì cửa sổ sách hiển thị:

 N: Số ván cờ. Ở trên cùng, bạn thấy tổng số ván cờ dẫn đến vị trí bàn cờ hiện tại. Trong chính cột, bạn thấy số ván cờ mà mỗi nước đi được thực hiện.

 %: Tỷ lệ phần trăm đạt được của nước đi luôn được đưa ra theo quan điểm của màu sắc để chơi. Nếu số lượng ván cờ thấp thì tỷ lệ phần trăm được đưa ra màu xám vì nó không có ý nghĩa thống kê lớn.

 Av: Elo trung bình của những kỳ thủ đã sử dụng nước đi. Nếu chỉ có một tỷ lệ nhỏ kỳ thủ có xếp hạng thì con số được đưa ra màu xám.

 Perf: Hiệu suất Elo của nước đi là xếp hạng mà một kỳ thủ sẽ đạt được trong một giải đấu giả tưởng khi chơi nước đi trong tất cả các ván cờ của anh ta.

 Statistics: Đối với bất kỳ nước đi nào được đánh dấu, chương trình sẽ hiển thị ở dưới cùng chính xác số ván cờ đã thắng, hòa hoặc thua. Đồ họa dạng thanh ở bên trái giúp bạn dễ dàng xem nhanh thông tin. Ở bên phải, bạn có thể thấy tổng số ván cờ mà nước đi đã được thực hiện, cộng với xếp hạng trung bình của kỳ thủ. (Bạn cần bật "thống kê" trong các thuộc tính của bookwindow để xem nó.)

Nếu bạn nhấp chuột phải vào vùng trống của cửa sổ cây, bạn sẽ thấy một trình đơn trong đó bạn có thể sắp xếp danh sách (bạn cũng có thể nhấp vào tiêu đề cột), tìm kiếm các ván cờ dẫn đến vị trí hiện tại, đặt kích thước font chữ, xóa toàn bộ cuốn sách, v.v.. Properties cho phép bạn bật và tắt số liệu thống kê, nước đi cổ điển và chuyển vị chưa chơi

Bạn có thể duyệt qua sách bằng các phím con trỏ hoặc nhấp chuột.

Nhấp chuột phải vào một bước di chuyển sẽ mở ra một menu trong đó nó có thể được chú thích.

"Nước đi giải đấu" xác định liệu Fritz và các chương trình ChessBase khác sẽ xem xét việc nước đi trong chế độ giải đấu hay không.

Nước đi bị cấm được hiển thị bằng màu đỏ.

2.1.2.36 Kích thước tối đa của cây vị trí

Chương trình chơi các nước đầu tiên của một ván cờ từ “Openings book” đi kèm với nó. Đó là một thư mục bao gồm khoảng một triệu vị trí khai cuộc trong đó chương trình tìm thấy tần suất thực hiện các nước khai cuộc cụ thể và mức độ hứa hẹn của chúng.

Ngoài ra, chương trình cũng có thể lưu trữ trong tập tin những trải nghiệm của riêng nó với các biến thể khai cuộc- nó học hỏi từ những thành công và thất bại.

Trong chương trình, cuốn sách khai cuộc còn được gọi là “cây vị trí” (cây các biến thế). Các tập tin tạo nên nó khá lớn - chương trình yêu cầu khoảng. 70 byte mỗi vị trí.

Câu hỏi: Bắt đầu từ tài nguyên phần cứng có giới hạn nào đối với kích thước của cây vị trí không? Nếu vậy, điều gì sẽ xảy ra khi có điều này?

Trả lời: Hiện tại giới hạn về kích thước của cây là 16 TB. Cho đến nay, chưa có người dùng nào tạo được cây vị trí có kích thước như vậy. Về mặt lý thuyết, không có gì xảy ra nếu vượt quá giới hạn, nhưng điều này vẫn chưa kiểm tra trong thực tế.

2.1.2.37 Hiển thị sách mở rộng (Extended Book Display)

Trong book options bạn có thể dùng “Show Next Move” (Rightclick) để chuyển sang màn hình bảng thông tin.

Điều này giúp bạn dễ dàng xem sự liên tục và thống kê được lưu trữ trong cây vị trí.

Bên trong mỗi hộp, một nước đi được hiển thị, số ván cờ trong đó nước đi này được hiển thị và tỷ lệ thành công theo phần trăm.

Nếu tỷ lệ phần trăm được hiển thị  màu xám, điều đó có nghĩa là không có đủ ván cờ đã được chơi để cung cấp một thống kê có ý nghĩa.

Mẹo: Các nước đi tiếp theo được hiển thị bên cạnh nhau. Nếu bạn nhấp vào nước đi tiếp theo, cả hai nước đi đều được nhập trên bàn cờ. Điều này có thể được kiểm tra bằng cách sử dụng vị trí bắt đầu. Nhấp vào nước đi sau 1.e4, là 1...c5 trong opening book Fritz 12.

Cả hai nước đi sẽ được nhập trên bàn cờ ngay lập tức.

2.1.2.38 Các Hiển thị Thống kê Khác trong Opening Book

Chương trình có quyền truy cập vào opening book trong đó có một loạt các nước khai cuộc đã được chứng minh. Sách khai cuộc ChessBase là một cơ sở dữ liệu chỉ chứa các vị trí. Vì lý do này, định dạng của sách khai cuộc còn được gọi là cây vị trí.

Một cây vị trí mang lại những lợi thế sau khi nghiên cứu các khai cuộc:

Đối với bất kỳ vị trí bàn cờ ngẫu nhiên nào, bạn sẽ nhận được tổng quan về tất cả các nước đi đã được chơi bao gồm số liệu thống kê chi tiết.

Khái niệm này cho phép nhận biết đáng tin cậy các chuyển vị nước đi. Một số người dùng bị kích thích bởi phiên bản mới vì nhiều thông tin thống kê được hiển thị.

Đây là một thí dụ:

1.e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. d4 exd4 4. Nxd4 Bb4+ 5. c3 Bc5 6. Be3 Bb6 7. Nf5

Hình cho thấy các đánh giá vị trí khác nhau với ChessBase 9 và phiên bản ChessBase hiện tại.

Lý do cho những khác biệt này là gì?

ChessBase luôn hiển thị tất cả các kết quả và đánh giá từ bên trắng. Đây là điểm khác biệt quan trọng so với các phiên bản trước. Hình từ bên trắng có ý nghĩa hơn khi phân tích vị trí bằng Động cơ cờ vua.

2.1.2.39 Cài đặt bàn cờ 3D (3D Board Settings)

Để định cấu hình bàn cờ 3D thực dựa trên DirectX- hãy nhấp vào Cài đặt (Settings) trong thanh động cơ bên dưới bàn cờ:

Vật chất (Material)

Chọn material bàn cờ của bạn. ChessBase đi kèm với bộ quân gỗ "Modern". Nếu bạn có máy và bộ điều hợp đồ họa nhanh hợp lý, hãy cố gắng sử dụng độ phân giải cao nhất (Độ phân giải kết cấu) để có chất lượng tốt nhất.

Các hiệu ứng (Effects)

Đặt loại bóng (shadow type). Đề xuất được đưa ra như là sự thỏa hiệp giữa tốc độ và thẩm mỹ.

Bạn có thể thử nghiệm với các phản xạ khác nhau, mặc dù thông thường các giá trị mặc định mang lại kết quả tốt nhất.

Thanh trượt Animation xác định tốc độ của chuyển động hoạt hình. Nếu bạn có một cạc đồ họa mạnh, hãy thử di chuyển thanh trượt sang bên phải.

Hình học và bàn cờ (Geometry and Board)

Kích thước ô xác định tỷ lệ giữa bàn cờ và chiều cao của vua. Kích thước ô nhỏ tạo ra một bàn cờ hơi đông đúc.

Mã kiểm soát (controls) hướng của đầu mã.

Gamma

Các giá trị gamma kiểm soát cường độ màu của màn hình. Điều này chỉ hiển thị trong Chế độ 3D xa nhất.

Thông tin

Hiển thị thông tin kỹ thuật về bộ điều hợp đồ họa của bạn. Điều này rất quan trọng nếu bạn gặp sự cố với bàn cờ 3D của mình. Bạn có thể đo hiệu suất của phần cứng của mình. Một thẻ tốt sẽ mang lại tốc độ khung hình là 25 khung hình / giây với bàn cờ Modern.

2.1.2.40 Tổng quan ván cờ (Game overview)

Nhấp chuột phải vào một va1v cờ và chọn Tổng quan (Overview) (hoặc nhấn O) sẽ tạo ra một cái nhìn tổng quan về ván cờ dưới dạng hình nhỏ.

Số nước đi giữa các hình là như nhau. Bạn có thể nhấp vào bất kỳ bàn cờ nào để tải ván cờ và nhảy đến vị trí đó trong ghi chú (notation).

Bàn cờ nút ở dưới cùng chuyển qua các kích thước khác nhau của hình.

2.1.2.41 Ghi chú bảng điểm (Score Sheet Notation)

Nhấp vào Score Sheet trong ngăn notation của cửa sổ bàn cờ để xem score sheet notation.

Đây là kiểu bảng điểm viết tay được sử dụng trong bàn cờ.

Bạn cũng có thể in cái này với Menu File  Print  Score Sheet (cũng tiện dụng để in bảng điểm trống cho một ván cờ nhanh tại nhà).

2.1.2.42 Ghi chú bảng (Table notation)

Nhấp vào Table tab trong cửa sổ ghi chú sẽ chuyển đổi ký hiệu thành dạng bảng.

Ký hiệu bảng rất có ích trong các ván cờ có biến khai cuộc rất dày đặc. Bạn cũng nên sử dụng nó nếu bạn hợp nhất (merge) một số ván cờ từ một biến thế.

Ở cuối bảng ký hiệu, bạn sẽ tìm thấy cửa sổ "chú thích cuối trang"("footnote"): nhấp vào một nước đi trong bảng sẽ hiển thị phần còn lại của ván cờ và tất cả các biến thế ở đây. Nếu bạn đang sử dụng các phím con trỏ để điều hướng, con trỏ sẽ nhảy vào chú thích cuối trang khi bạn nhấn vào cạnh bên phải của bảng.

Fonts của cả hai phần của ghi chú có thể được sửa đổi độc lập.

In ấn (Printing)

Sử dụng chức năng in phương án (print repertoire) sẽ tạo ra một bản in trông giống như ghi chú bảng (table notation).

2.1.2.43 Goto Fritz

Board window: Menu File Goto Fritz

Điều này kích hoạt chương trình cờ Fritz và chuyển giao ván cờ hoàn chỉnh. Fritz có các chức năng phân tích nâng cao như chú thích ngôn ngữ tự nhiên, kiểm tra lỗi sai, phân tích cờ vua qua thư, v.v. Bạn cũng có thể đơn giản chơi ván cờ với Fritz.

Để sử dụng chức năng này, bạn sẽ cần một bản sao của Fritz, Hiarcs, Junior hoặc Shredder. Trong các chương trình được đề cập có lệnh tương ứng Menu File Goto ChessBase.

2.1.2.44 Ván cờ hay nhất

Bạn đã chơi một ván cờ Đặc biệt hay và có ý kiến rằng ván cờ này nên được công bố rộng rãi hơn?

Chessbase cung cấp một chức năng thú vị để gửi một ván cờ đã chọn đến các biên tập viên của Mega Database, được công nhận là cơ sở dữ liệu tham khảo tiêu chuẩn.

Tải ván cờ của bạn vào cửa sổ bàn cờ.

Sau đó, thông qua mục menu file Gửi Tải lên ván cờ hay nhất, bạn có thể thực hiện tải lên.

Sau đó, một hộp thoại được hiển thị trong đó bạn có thể kiểm tra, sửa chữa và sau đó gửi dữ liệu.

Gửi sau đó ngay lập tức gửi ván cờ cho các biên tập viên của Mega.

2.1.2.45 Gửi ván cờ đến ứng dụng web Fritz

Bạn có một số khả năng để điều tra theo kiểu thực tế chống lại chương trình cờ vua một ván cờ mà bạn đã tải.

Trong cửa sổ bàn cờ Menu File – Goto Fritz cho phép bạn phân tích hoặc tiếp tục chơi qua ván cờ với Fritz.

Trong CB14, chúng tôi đã tích hợp liên kết trực tiếp với các ứng dụng web. Một thí dụ về điều này là khả năng gửi một ván cờ đã được tải lên phiên bản trực tuyến của Fritz.

Menu Training  chơi chống với Fritz

Đảm bảo rằng bạn đã đăng nhập vào cửa sổ cơ sở dữ liệu bằng tên tài khoản ChessBase của mình! nếu việc chuyển không hoạt động với tên người dùng của bạn, trước khi tiếp tục ván cờ, hãy nhập tên người dùng của bạn và cấp độ người chơi Câu lạc bộ .

Bây giờ bạn có thể tiếp tục ván cờ của mình với phiên bản trực tuyến.

Tại sao lại chuyển ván cờ sang phiên bản trực tuyến khi có thể sử dụng Fritz rất mạnh được lưu trữ trên đĩa cứng của riêng bạn?

Chuyển đến “Fritz trực tuyến” có ý nghĩa hơn tất cả khi bạn tính đến chức năng “Huấn luyện tính toán”.

Với huấn luyện tính toán, bạn chỉ cần nhập biến thế thông qua bàn cờ trong khi vị trí từ ván cờ thực vẫn không thay đổi. Ngoài ra trong ghi chú, bạn nhận được thông tin về cách chương trình đánh giá vị trí. Nhấp lại vào Huấn luyện tính toán và bạn trở lại thẳng ván cờ và có thể tiếp tục từ nơi bạn đã dừng lại. Với chức năng này, chương trình đang cung cấp sự hỗ trợ có giá trị cho việc học cách tính toán các biến thế một cách chính xác, một trong những điều kiện tiên quyết quan trọng nhất để thành công trong thi đấu cờ vua!

2.1.2.46 Chuyển sang ứng dụng khai cuộc (openings app)

Trong cửa sổ bàn cờ ChessBase, bạn có thể chuyển trực tiếp đến ứng dụng khai cuộc và ván cờ thú vị có liên quan đến phương án khai cuộc của riêng bạn.

Menu Training  Openings App.

Điều này chuyển trực tiếp ván cờ hoàn chỉnh sang ứng dụng khai cuộc. Ở đó, bạn có thể tiếp tục làm việc với ván cờ, thí dụ: đánh dấu các nước đi đặc biệt khi liên quan với phương án (repertoire) của riêng bạn.

Hồ Văn Huỳnh, Biên dịch