KẾ HOẠCH CHIẾN THẮNG CỦA BẠN GM Igor Smirnov ( Tiếp theo)

«KẾ HOẠCH CHIẾN THẮNG CỦA BẠN»

 GM Igor Smirnov

Bài-2: "Làm thế nào để soạn một kế hoạch chiến thắng" 

Đây là bài học thứ 2: "Làm thế nào để soạn một kế hoạch chiến thắng". Trong bài học này, tôi sẽ cho bạn biết chính xác những gì bạn nên làm và chính xác làm thế nào bạn nên suy nghĩ để tạo ra kế hoạch đúng.

Bạn sẽ thấy rằng mọi thứ đều rất đơn giản khi bạn biết một số đề nghị quan trọng. 

Hãy bắt đầu. Nói chung, chỉ có 2 bước để soạn một kế hoạch:

1. Bạn nên tìm hướng tấn công của bạn (đối tượng của tấn công).

2. Bạn nên tìm cách chính xác làm thế nào để tấn công theo hướng đó (đối tượng).

  Như bạn thấy, mọi thứ rất đơn giản. Xin nói thêm, nó là rất tốt, bởi vì cho phép bạn áp dụng nó trong thực tế.

Tất nhiên đó chỉ là những hướng dẫn chung nhất và có  nhiều quy định cụ thể hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng là giữ kế hoạch này trong tâm trí của bạn trong ván cờ thực tế.

Bây giờ chúng ta hãy  phân tích chi tiết hơn về kế hoạch này.

Trước tiên, bạn cần thực hiện các hướng tấn công trong tương lai của bạn.

Có 3 hướng có thể:

- trung tâm,

- Cánh vua,

- Cánh hậu.

 Tuy nhiên, trên thực tế bạn nên tập trung chú ý chủ yếu ở trung tâm.
          Nhiều cuốn sách chứa thông tin về trung tâm. Thường nói là bạn phải đấu tranh cho trung tâm và cung cấp phân loại các loại tình huống trung tâm khác nhau. Tuy nhiên, họ không nói rõ chính xác những gì bạn nên làm trong một ván cờ thực tế.

 Ở đây tôi sẽ nói cho bạn cách trung tâm ảnh hưởng đến kế hoạch và chính xác những gì bạn nên làm về nó. Đầu tiên chúng ta sẽ nói về một khái niệm trung tâm nói chung, và sau đó chúng tôi sẽ thảo luận về các loại tâm khác nhau.

 Như bạn đã biết, trung tâm là một phần quan trọng nhất của bàn cờ. quân tập trung ở đây sẽ tích cực hơn và chiếm ưu thế hơn đối phương. Một vị trí ở trung tâm ảnh hưởng mạnh mẽ trên hai cánh. Nó xác định xem cuộc tấn công cánh của bạn sẽ thành công hay không. 

Đó là lý do tại sao, nếu bạn tấn công ở trung tâm, nó thường sẽ có hiệu quả hơn so với tấn công cánh của đối phương. Vì vậy có một quy tắc thực tiễn rất lớn: Nếu bạn có thể chơi (tấn công) ở trung tâm - làm điều đó!

V Rauzer - M Botvinnik

Đen đi

Đó là một vị trí khá chuẩn của phòng thủ Sicilia. Đen đã hoàn thành nhiệm vụ chính của khai cuộc, vì vậy đã đến lúc soạn một kế hoạch trung cuộc.

Có hàng chục ý tưởng mà đen có thể thử sử dụng ở đây: ông có thể sử dụng cột "c" hoặc đẩy chốt " b" (b5-b4), hoặc đẩy một trong những con chốt trung tâm của ông, hoặc chơi ¤d7 cố gắng sử dụng tượng g7 của mình và như vậy. Đối với hầu hết kỳ thủ sẽ là một lựa chọn khó khăn. Tôi hy vọng bạn lựa chọn rất đơn giản, bởi vì bạn biết quy tắc: "nếu bạn có thể chơi ở trung tâm - làm điều đó!"

Người cầm quân đen biết quy tắc này và chơi 13...¦fd8 chuẩn bị d5. Trắng trả lời 14.£d2 £c7

 Tôi đoán đây là một nước đi phòng ngừa, vì trắng đôi khi đe dọa đòn tấn công khám phá ¤d5 ở các vị trí như vậy. 15.¦ac1

 Xin nói thêm, điều quan trọng cần lưu ý là người cầm quân trắng đã không chơi 15.¦ad1. Mặc dù anh là một kỳ thủ rất mạnh, ông đã cố gắng để chơi trên cánh. Ông ấy không biết tầm quan trọng của trung tâm? Tất nhiên là không, anh ấy chắc chắn biết điều đó. Tuy nhiên, ông đánh giá thấp sức mạnh của nó. Nó cho thấy rằng rất nhiều kỳ thủ vẫn không hiểu khái niệm trung tâm đủ tốt. 

15...e5 bắt đầu đen tấn công trung tâm. 16.b3 d5

Tôi chắc chắn rằng đen thấy nước đi này một cách dễ dàng, bởi vì nó chỉ là một sự tiếp nối hợp lý của kế hoạch của mình.

Bây giờ đen có một thế chủ động và vị trí rất hứa hẹn. Nó xảy ra vì ông thấy kế hoạch đúng. Bây giờ 17.bxc4 là hoàn toàn không tốt cho trắng vì 17...dxe4 Đen lấy một quân trở lại và phá hủy vị trí của trắng.

Trong ván cờ trắng chơi 17.exd5 e4. Tất cả các nước đi của đen tấn công trung tâm! Nếu trắng thực hiện nước đi tự nhiên 18.¤xe4, sau đó sau 18...¤xd5 19.bxc4 ¤xe3 20.£xe3 ¥d4 đen chiến thắng.

Nếu trắng mất với một tượng 18.¥xe4, sau đó 18...¤xe4 19.¤xe4 ¥xd5 và quân của đen đang kiểm soát toàn bộ bàn cờ. Bạn có thể thấy rằng đen thống trị  tất cả các đường, vì quân tập trung tích cực hơn.

 Trong ván cờ trắng mất tượng 18.dxc exf. Ở đây trắng có một vấn đề khác - nhiều điểm yếu. Trắng rất khó khăn phòng thủ vị trí như thực tế. Đó là lý do tại sao đen thắng khá sớm.

Như chúng ta đã thảo luận, tấn công ở trung tâm mạnh hơn so với  tấn công cánh. Quy tắc này cũng tương tự như: "nếu bạn có thể chơi ở trung tâm - làm điều đó!" Cả hai đều ghi rõ giá trị cao nhất của một trung tâm.

Trắng đi

Trắng đã có thể làm một nước đi bình thường như 21.£d2. Tuy nhiên, ông quyết định bắt đầu một cuộc tấn công trên cánh và chơi 21.¤h5. Tiếp theo đó 21...¦xa1 22.£xa1 ¦a8 đen kiểm soát trên cột mở với một tempo. 23.£c1 ¤c5 đen bắt đầu cuộc phản công chống lại trung tâm trắng.

24.¦g1 ¤e7 chốt "e4" bị tấn công. 25.¤eg3

trắng vẫn cố gắng tập trung quân lên cánh vua. Các phản ứng chính xác là một đòn đáp trả ở trung tâm.
25...d5 26.e5 ¤e4 Xin nói thêm, đây là ván cờ mà tôi đã chơi bên đen. Mặc dù là một ván cờ blitz, nó rất dễ dàng cho tôi tìm nước đi tốt, bởi vì tôi biết các quy tắc: "Nếu đối thủ của bạn cố gắng tấn công trên một cánh, bạn nên phản công ở  trung tâm."

27.¢h2 ¦c8 28.¤xe4 dxe4.

Tấn công cánh của trắng thất bại. Nước đi tiếp theo của đen ăn chốt c2 và thắng ván cờ sớm.

Hãy đi về phía trước. Có một khía cạnh khác tôi muốn thảo luận: "Có cần thiết phải đặt chốt vào trung tâm?"

Không, nó không phải. Điều quan trọng là giữ quyền kiểm soát các ô ở Trung tâm; cho dù bạn làm điều đó với quân hoặc với con chốt nó chẳng quan trọng. Nimzowitsch nói quy tắc này một thời gian dài trước đây, vì vậy tôi hy vọng bạn biết điều đó.

Ví dụ trong phòng thủ Nimzowitsh sau khi 1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4. Đen không có chốt ở trung tâm, nhưng ông kiểm soát các ô trung tâm cũng đủ. Kế hoạch này có thể được tiếp tục sau khi  4.¤f3 b6 5.e3 ¥b7

          Đen vẫn chưa chơi d5 hoặc c5, nhưng ông giữ quyền kiểm soát với các quân nhẹ của mình.

Trắng không thể làm bất kỳ tiến bộ ở trung tâm. Tình hình là gần bằng nhau.
           OK, tôi hy vọng rằng bạn sẽ cố gắng tấn công vào trung tâm và kiểm soát các ô trung tâm trước tiên. Bạn nên làm gì tiếp theo? mục tiêu của một cuộc tấn công ở trung tâm là gì? Làm thế nào bạn sử dụng lợi thế đã có?

Trên thực tế, trong tình huống như vậy bạn có ưu thế; do đó bạn có thể thực hiện bất kỳ kế hoạch nào bạn muốn. Nói chung có 2 cách để bạn có thể khai thác lợi thế của bạn ở trung tâm:

* Bạn có thể tiếp tục cuộc tấn công ở trung tâm:

- Tạo ra một con chốt thông và đẩy nó;

- Hoặc lực lượng xuyên qua vị trí của đối thủ và bắt đầu một cuộc tấn công trực tiếp vào vua hoặc chất.

Trắng đi

Trắng có lợi thế ở trung tâm và ông đã sử dụng nó để tạo ra một chốt thông 14.d5. sau đó 14...exd5 15.exd5 ¥a6 16.d6 £d7 17.¥xa6 ¤xa6 18.¦e1

 Chốt thông trắng không chỉ có giá trị riêng mà còn cung cấp nhiều không gian hơn cho các quân trắng khác và hạn chế hoạt động của đen (vì đen sử dụng quân của mình để phong tỏa chốt này).

18...c4 19.£d5 ¤c5 20.¦e7

Trong một tương lai gần trắng đẩy chốt thông của mình về phía trước và   thắng ván cờ.

Ví dụ này cũng cho thấy làm thế nào nó có thể sử dụng một lợi thế ở trung tâm để lực lượng xuyên qua vị trí của đối phương và đưa các quân đến lãnh thổ của đối phương.

 Dưới đây là cách thứ 2 như thế nào bạn có thể khai thác lợi thế của bạn ở trung tâm:

 - Bạn có thể chuyển hướng tấn công của bạn trên cánh.

 Vì bạn có một lợi thế ở trung tâm, không gian tự do hơn và thậm chí cả sự thống trị, nó sẽ đơn giản để bạn có thể chuyển một cuộc tấn công trên cánh. Một tình huống ngược lại xảy ra cho đối thủ của bạn: vì thiếu không gian trống, ông sẽ không thể đưa quân vào cánh, nơi cần thiết.

 O Almeida - C Hernander

Trắng đi

Mặc dù trắng đã chiếm trung tâm, rất khó để phát triển một cuộc tấn công ở đây. Đó là lý do tại sao trắng nên chuyển hướng tấn công của mình trên cánh.

 Trắng chơi 20.g4. Trắng có thể thực hiện nước đi này, vì đen không thể tạo ra bất kỳ phản đòn (do trung tâm mạnh của trắng). Sau đó  20...a6 21.£f2  Bây giờ trắng chơi h4 và g5. Đen không có gì để làm.

Trong ván cờ đen thử 21...b5, nhưng nó không làm việc 22.£xc5 ¤xc4 23.¥h7+  (đánh lạc hướng vua) 23...¢xh7 24.£xf8 và trắng thắng sau đó.

Chúng tôi đã nói về trung tâm trong một thời gian. Tuy nhiên, như bạn biết, có 3 hướng có thể có của một cuộc tấn công: trung tâm, cánh vua và cánh hậu. Như vậy chúng ta đến với câu hỏi tiếp theo: "Khi nào bạn có thể chọn một cuộc tấn công trên cánh?"

Có 3 loại tình huống này, khi bạn có thể làm điều đó:

 - Khi trung tâm đóng.

Nếu có những chuỗi chốt tại trung tâm và bạn không thể chơi ở đó - bạn nên bắt đầu chơi trên cánh. Đó là điều khá rõ ràng, vì vậy tôi sẽ không giải thích nó nhiều.

- Khi bạn có một lợi thế (thống trị) ở trung tâm.

Chúng ta đã nói về tình trạng này rồi. Khi bạn tấn công ở trung tâm và có được một lợi thế , bạn có thể chuyển các cuộc tấn công của bạn trên cánh. Trong trường hợp này, nó có cơ hội tốt để thành công.
            - Khi bạn có đủ quyền kiểm soát các ô ở trung tâm mà không cho đối thủ của bạn tấn công ở đó.

 Đó là loại tình huống khó nhất. Ở đây ý tôi là vị trí, khi bạn không có lợi thế ở trung tâm hay sự thống trị. Tuy nhiên, bạn kiểm soát các ô trung tâm đủ tốt để ngăn chặn cuộc tấn công của đối thủ, không cho phép anh ta mở vị trí.

 Tôi đã nói rằng đó là tình huống khó nhất, bởi vì rất khó để đánh giá xem liệu bạn có đủ kiểm soát trung tâm hay không.

Hãy xem xét một ví dụ.

 W Steinitz - E Lasker

Trắng đi

Dưới đây trắng bắt đầu tấn công vào cánh vua 11.h4. Đó là một kế hoạch có thể ở đây, bởi vì trắng đã kiểm soát khá tốt ở trung tâm.

          - Trong tình huống như vậy, nó rất quan trọng để đánh giá xem đối thủ của bạn có thể mở một vị trí ở trung tâm hay không.

Trong ví dụ hiện tại, mặc dù đen có thể chơi "d5" và sau đó đi " dxe4", nó sẽ không mở vị trí quá nhiều. Mặc dù đen có thể mở cột "d", Ở đây ông  không có ô xâm chiếm. Ví dụ, trắng có thể chơi ¥c2 và bảo vệ tất cả mọi thứ.

Chúng tôi có thể đi đến một kết luận rằng đen sẽ không thể mở vị trí và để bắt đầu một cuộc phản công ở trung tâm. Đó là lý do tại sao tấn công cánh của trắng là đúng. Xin vui lòng, chú ý đến thực tế, nó là cần thiết để đánh giá vị trí thật chính xác trước khi đưa ra quyết định về tấn công cánh.

Trong ván cờ tiếp tục: 11...£c7 12.¤g5 d5 13.f3

Nước đi này có 2 chức năng quan trọng: thứ nhất, nó chuẩn bị g4 và h5 phát triển tấn công; Thứ hai, nó bảo vệ  trung tâm một lần nữa. Nó là rất quan trọng để luôn luôn giữ vị trí trung tâm, ngay cả khi bạn đang tấn công vào một cánh.
13...¦ad8 14.g4 dxe4 15.fxe4  

đen đang tìm cách mở vị trí ở trung tâm, trong khi trắng giữ đóng nó lại.

15...h6 16.£f3.

Đó là một ý tưởng chiến thuật nổi tiếng:  đen có thể không chấp nhận sự hy sinh, bởi vì nó sẽ mở cột "h".

 16...¥e8 17.¥c2. Một lần nữa, trắng không bao giờ quên trung tâm của mình.

17...¤d7 18.¤h3 Nó sẽ giải phóng con chốt trắng cánh vua và trắng cũng sẽ bảo vệ trung tâm của mình một lần nữa với nước ¤f2.

18...¤c5 19.¤f2 b5

Đen không thể làm bất cứ điều gì, vì trung tâm mạnh mẽ của trắng. 20.g5 h5 21.¤f5  Đó là sự hy sinh hoàn toàn tự nhiên, mang đến cho trắng một cuộc tấn công trực tiếp vào vua của đen

 21...gxf5 22.exf5 f6 23.g6 ¤xg6 24.fxg6 ¥xg6.

Bây giờ trắng có mới mở cột " g" cho xe của mình.

25.¦g1 e4 đen thực hiện một nỗ lực tuyệt vọng để mở vị trí, nhưng nó vẫn không đưa ra bất cứ điều gì.

26.dxe4 ¢h7 Và bây giờ trắng có một chiến thắng bắt buộc 27.¦xg6 ¢xg6 28.£f5+ trắng thắng quân mã c5 và tiết kiệm một cuộc tấn công mạnh mẽ. Ông thắng sớm.

Đó là tất cả về loại thứ 3 của một tình huống, khi bạn có thể bắt đầu một cuộc tấn công trên cánh.

Bây giờ chúng ta hãy thêm một số kết luận chung.

- Có 2 bước lập một kế hoạch:

- Bạn nên phát hiện hướng tấn công của bạn (đối tượng của tấn công).

- Bạn nên tìm cách chính xác làm thế nào để tấn công theo hướng đó (đối tượng).
Bây giờ chúng tôi đang thảo luận về các bước 1 - hướng của các cuộc tấn công.                    - Có 3 hướng có thể:

- trung tâm,

- cánh vua,

- cánh hậu

- Thực tế bạn nên tập trung sự chú ý của bạn chủ yếu ở trung tâm.

- Định hướng trên quy tắc, chúng tôi đã thảo luận trong bài học này. Thiết thực nhất

Quy tắc: nếu bạn có thể tấn công ở trung tâm - làm điều đó.

- Chỉ có 3 loại vị trí, khi bạn có thể tấn công trên cánh:

*  Khi trung tâm đóng.

*  Khi bạn có một lợi thế (thống trị) ở trung tâm rồi.

*  Khi bạn có đủ quyền kiểm soát các ô ở trung tâm mà không cho đối thủ của bạn tấn công ở đây.

Đây là tất cả các thông tin chính về bước 1 của kế hoạch. Như bạn thấy, hướng tấn công liên hệ chặt chẽ với chủ đề của trung tâm.

Tôi cho các bạn tất cả nguyên tắc chung quan trọng. Tuy nhiên, có một số quy định cụ thể hơn. Như các bạn đều biết, Kỳ thủ trong một thời gian dài. Trong thời gian đó, kỳ thủ phân loại khác nhau về trung tâm và phát hiện những ý tưởng điển hình đó. Vì vậy, trong các bài học tiếp theo, chúng tôi sẽ nghiên cứu chúng.

Tôi hy vọng rằng bạn sẽ dễ dàng hiểu và nhớ những nguyên tắc cụ thể này, vì bạn đã biết các thông tin cơ bản và bạn có thể sử dụng nó như một phương châm.

Cảm ơn bạn đã quan tâm! Tôi đang chờ đợi bạn trong bài học kế tiếp.( còn tiếp)
Hồ Văn Huỳnh, Biên dịch