3.
Chuyển thành hai Chốt cô lập “d” cố định:
Đây là trường hợp trao đổi một quân ở ô cản Chốt cô lập
“d”, tạo nên một trung tâm cố định, bị khóa chặt và khó có thể thay đổi trừ khi
có những phương pháp khác thường ( phế quân đột ngột để tấn công)
Với một thế cờ có hai Chốt cô lập cố định ở trung tâm
sẽ tạo một tính chất đặc biệt cho cả hai bên.
Trận đấu có thể tập trung vào trung tâm,mà cả hai bên
đều hướng các quân của mình vào đó, nhưng trận chiến cũng có thể diễn ra ở các
cánh khi một bên lợi dụng sự ổ định tương đối ở trung tâm để tập trung quân tấn
công ở cánh.
Bây giờ hướng
chơi của hai bên như sau:
-Bên tấn công đóng quân ở trong và chung quanh trung
tâm, chiếm khu vực trung tâm càng rộng càng tốt. Ưu thế ở trung tâm ép buộc đối
phương dần dần bỏ và rời trung tâm, đây là nguyên nhân của những bất lợi về
quân số hoặc vị trí. Đôi khi bên tấn công dựa vào ưu thế ở trung tâm tổ chức một
đợt tấn công thắng lợi ở cánh.
-Bên phòng thủ tìm cách lôi kéo các quân đối phương ra
khỏi khu vực trung tâm hoặc đổi luôn các quân ấy. Cả hai trường hợp đều làm giảm
áp lực của đối phương đồng thời chuẩn bịcho một đợt phản công ở cánh.
Với thế cờ có cấu trúc Chốt đối xứng, hai chốt cô lập
cố định ở trung tâm yếu tố quyết định là: thời gian, sự cơ động của các quân, sự
phối hợp hài hòa giữa các quân.
Minh họa 1:
KARPOV – HORT
Malta, Năm 1980 phòng thủ
Caro-Kann
1.e4 c6 2.d4
d5 3.exd5 cxd5 4.c4 e6 5.¤f3 ¤f6 6.¤c3 ¥e7 7.cxd5 ¤xd5 8.¥d3 ¤c6 9.0–0 0–0
10.¦e1 ¤f6 11.a3 £d6 12.¥e3 ¦d8 13.£c2 ¥d7 14.¦ad1 ¦ac8 15.¥g5! Nếu bây giờ 15...g6
16.£e2
15...h6
16.¥h4 Còn bây giờ 16...¤h5
17.d5! exd5 18.¥h7+ ¢h8 19.¦xd5
16...£b8
17.£e2 ¥e8 18.¥b1 ¤d5 19.£d3 g6 20.¥g3 ¥d6 21.¤xd5 exd5 (Hình)
Với cấu trúc nầy cánh Vua của Đen đã suy yếu các quân
của trắng tập trung đóng ở trung tâm
22.¤e5! £c7 Phòng thủ gián tiếp cánh Vua
23.£e3 £b6 Không được tốt sau 23...h5 24.¥h4
¥e7 25.¤xc6 ¥xh4 26.¤xd8
24.£xh6 ¤xe5
25.dxe5 ¥f8 26.£g5 £e6 27.¥a2?!
Nên đi 27.¥f4 vì
h2- h4- h5 sau khi buộc trao đổi ở e5 không gian cánh vua của Đen rất gò bó bởi Chốt
e5
27...¥b5
28.h3 ¦d7 29.£e3 b6 30.£f4 ¥c4 31.¥b1 ¥b3 32.¦d2 a5 33.¥d3 ¦dc7 34.¢h2 ¦c1
35.¦de2 ¦xe1 36.¦xe1 ¥c2 37.¥a6 ¦c5 38.¥e2 ¥f5 39.¦d1 £c6 40.¦d2 ¦c2 41.¥f3 ¥e6
42.£d4 ¦xd2 43.£xd2 £c4 44.¥e2 £a2!? 45.¥f4 ¥c5 46.¥e3 d4 47.¥g5
Nếu đi 47.¥xd4 £d5 48.¥c3 £xd2 49.¥xd2 ¥xf2
47...£d5
48.¥f6 ¥f8 49.¥d3 ¥g7 50.£f4! ¢h7
Nếu 50...¥xf6 51.exf6 ¥f5 52.£b8+ ¢h7
53.¥c4! £xc4 54.£f8
51.f3 b5
52.¢g3 £d7 53.¥xg7 ¢xg7 54.£f6+ ¢g8 55.h4 £e8 56.h5 ¥c4 57.h6 £f8 58.¥xg6 £xh6
59.¥xf7+ ¢h7 60.£f5+ ¢h8 61.£c8+
Đen đầu hàng 1- 0
Minh họa 2:
PETROSIAN – GULKO
Năm 1980, Gambit Hậu
1.d4 d5 2.c4
dxc4 3.¤f3 a6 4.e3 ¤f6 5.¥xc4 e6 6.0–0 c5 7.¥b3 ¤c6 8.£e2 £c7 9.¤c3 ¥d6 10.¥d2
0–0 11.¦ac1 cxd4 12.exd4 ¥f4 13.¦fd1 ¥d7 14.¤e4 ¤d5 15.¤c5 ¥xd2 16.£xd2 ¦ad8
17.¥xd5 exd5 18.¤e5 (Hình)
Hai Mã của Trắng đứng rất hay tại vị trí trung tâmvới
sự bảo vệ của Chốt, Bây giờ, nếu 18...¤xe5 19.dxe5 £xe5 20.¤xb7 ¦b8
21.¤c5
18...¥e8
19.£c3 Đe dọa 20.¤xa6
19...¤xe5 20.dxe5 ¥b5 21.£d4 Một ô chiến lược khi Chốt d rời đi
21...£e7
22.a4 ¥e2 23.¦e1 ¥c4 24.a5 Củng
cố chặt ô c5
24...¦c8
25.b4 ¦c6 26.¦c3 b6! 27.axb6 a5 28.¦g3! g6 Nếu bây giờ thay nước g6 bằng 28...axb4 thì 29.¤d7 £xd7 30.¦xg7+! ¢xg7 31.e6+ Bắt Hậu
29.e6! fxe6
30.¦ge3 axb4 31.¤xe6 £f6 32.£xf6 ¦xf6 33.b7 ¦b6 34.¤c5 ¦fc6 35.¦e8+ Hay hơn nên 35.¦e6!
35...¢f7
36.b8£ ¦xb8 37.¦xb8 ¦xc5 38.¦xb4
Đen đầu hàng 1- 0
-Với cấu trúc Chốt cô lập cố định ở trung tâm, việc nhập
thành khác phía càng tăng thêm phần quyết liệt.
-Hai bên cố kiểm soát chặt trung tâm rồi đưa những đợt
sóng Chốt tràn sang tấn công đối phương yếu tố quyết định bây giờ là thời gian.
Minh họa: N.G.ALEXANDRIA
– A.M.AKHMILOVSKAYA
Khai cuộc Gambit Hậu
1.d4 d5 2.c4
e6 3.¤f3 ¤f6 4.¤c3 ¥e7 5.¥g5 0–0 6.e3 h6 7.¥h4 b6 8.£c2 ¥b7 9.¥xf6 ¥xf6 10.cxd5 exd5
11.0–0–0 c5 12.dxc5 ¤d7 Năm
1983 Dorfman – Bangiev đã chơi 12...¥xc3 13.£xc3 ¤d7 14.c6 ¥xc6
15.¢b1 ¦c8
13.c6 ¥xc6
14.¤d4 ¥b7 15.¢b1 a6 16.g4 ¤e5 17.¥e2 b5 18.h4 b4 19.¤a4 ¦c8 20.£b3 ¤c6 21.g5
¤xd4
Nếu 21...hg
22.hg ¥xg5 23.¤c5
22.exd4 ¥e7 ( Hình)
Nếu bây giờ 22...hxg5
23.hxg5 ¥xg5 24.£h3 ¥h6 25.¦dg1 ¢h7 26.¥d3+
23.gxh6 g6
24.f4 ¥d6 25.h5 £f6 26.hxg6 fxg6 27.¦hg1 ¢h8 28.¤c5 ¥xc5 29.dxc5 a5 Nếu Đen đi 29...¦xc5 thì 30.£xb4 ¦c7
31.¥d3 ¦g8 32.¦g5
30.¥d3 ¦g8
31.£c2 d4 32.h7 ¦g7 (32...¢xh7 33.£h2+)
33.¦xg6 ¦xg6
34.¥xg6 £xf4 35.¥d3 £e5 36.¦f1 ¥d5 37.£f2 Có thề đi
37.c6
37...¥e4
38.£e2 ¥xd3+ 39.£xd3 £xc5 40.£g6 ¦f8 41.¦f7
Đen đầu hàng 1- 0 vì không thể chống đỡ mối đe dọa £g7 còn ¦xf7thì £g8
Hồ Văn Huỳnh, Biên soạn
