LINH CẢM TRONG CỜ (tiếp theo) A.Beliavsky, A.Mikhalchishin

ALEKSEI SHIROV - NGƯỜI KẾ TỤC MIKHAIL TAL.

     Trong giới kỳ thủ, Shirov là người gần giống Tal nhất. Đúng vậy, đại thể là anh ta đã học tập không ít từ nhà Cựu VĐTG. Họ gần gũi nhau không chỉ cùng chung về nơi sinh ra và công việc mà còn ở hành vi linh cảm lúc chọn nước đi. Đối với cả hai, điều quan trọng trước tiên là mức độ mạo hiểm để có thể quyết định dựa vào trực giác theo cách loại suy. Điều này được mệnh danh là phong cách của đội Hockey: Mọi cầu thủ đều mong muốn ghi bàn từ phần sân đối phương bằng bất cứ  giá nào. Cũng như thế với các quân cờ. Những kỳ thủ Riga này dễ dàng tập trung các quân đến một khu vực trên bàn cờ mà thường là cánh vua. Rồi sau đó dốc hết sức bắn phá vua địch mà không hề lưu tâm đến mọi diễn biến trên phía khác của bàn cờ.

Korchnoi – Shirov, Madrid 1996

    

     Thế biến tự nhiên là 1...£c7 2.¥:d4 ¤d7, mà Shirov cho rằng đen có thế cờ không tồi. Nhưng anh ta cứ cố cho rằng sau  3.a4 và 4.a5 “Trắng làm chủ cuộc chơi”, còn khả năng tích cực duy nhất của anh ta là g7 – g5 – g4 chưa hẵn đã có hiệu quả gì bởi tình thế không vững của vua. Cứ cho thế là vua đối phương yếu hơn nên Shirov đã chọn

1...¤:e4?! 2.f:e4 £g4 3.h3?

     Ngay lập tức đã phản ứng không đúng: lẽ ra phải 3.£h3! và tình thế sẽ xấu đi nếu 3...£g6 4.¢h1 ¥e2 5.¥:d4 ¥:f1 6.¦:f1 ¦:e4 7.¥:a7 trắng có hai tượng rất mạnh. Shirov đã chuẩn bị trước phương án 3...f3!? 4.£:g4 ¥:g4 5.h3 ¥h5 6.¥h1 ¦:e4 7.¦f2 d3 8.¦d1 ¦:c4 9.¦:d3 ¦cf4  với cơ hội tốt để hòa cờ bởi trắng chơi không có Tượng h1.

3...£g5! 4.¢h1

     Sau khi 4.¢h2 f3! 5.¥:f3 ¥:f3 6.¦:f3 £d2+ 7.¢h1 ¦:f3 8.£:f3 ¦f8 đ quân đen ưu thế, tuy chẳng đáng bằng hạt bụi.

4...£h4! 5.¢g1 (cũng vẫn tồi với 5.¢h2 vì 5...f3)  5...¦f6!!

     Không thể tiến hành 5...¦e5 6.¥:d4 ¦g5 7.¥f2!, nhưng lại càng không thể lặp lại chính nước đi 5...£g5.

6.¥:d4 ¦g6 7.¢h1?

     Sai lầm quyết định. Tốt nhất là 7.£d3 £g5! 8.¦f2 f3, nhưng dễ thấy là kể cả vậy trắng cũng không thoát nạn được.

7...¦:g2! 8.¢:g2 ¦:e4 9.¥g1 ¦e2+ 10.¢h1 ¥g6 11.¦f2 ¥e4+. Quân trắng đầu hàng.

Shirov – Rublevsky ,Polianitsa-Zdrui 2000

(xem hình dưới)

1.c5! d:c5

         

Không nhất thiết phải tiếp nhận việc thí chốt với 1...f6 2.c:d6 ¥:d6

3.¥b3+ ¢h8 4.¤d5  và trắng chỉ có ưu thế nhỏ.

    

2.¤d5 £d6

     Thế biến tồi 2...¥:d5? 3.e:d5 ¥d6 4.¥:e5 ¥:e5 5.d6! ¥:d6 6.£d3 với ưu thế quyết định của trắng.

3.¥g3!?

     Sau 3.¤b6? ¥b5 hoặc 3.£h5 f6 4.¤:f6+ £:f6 5.£:e5 ¥b5 đ đen đều có cuộc chơi tuyệt vời, còn bây giờ đổi lại chốt, Trắng giành được thế chủ động nguy hiểm.đ đ

3...¥b5 4.£h5 f6

     Không thể tiến hành 4...¥:f1 5.¥:e5 £e6 6.¤:e7+ £:e7 7.¥d6 với ưu thế của trắng.

5.¦f4!

     Theo phong cách cuộc chơi trước đó – trong trường hợp nếu 5.¤:f6+ ¦:f6 6.¥:e5 ¦:f1+ 7.¦:f1 £e6 – đen chẳng có vấn đề gì.

5...g6?!

     Mạnh mẽ hơn là nên chuyển quân tượng từ g6 đến e8.

6.£h6 ¦ad8 7.¤:f6+ ¦:f6 8.¦:d6 ¦f:d6 9.¦f1 ¥f8

     Kéo dài sự kháng cự tí chút với 9...¤d7

10.£c1 ¥:f1 11.¥:e5 ¦e6 12.£:f1 ¦:e5 13.¥b3+ c4 14.£:c4+ ¢g7 15.£c7+.

      Quân đen đầu hàng.

Shirov – Gelfand , Buenos–Aires 1996

    

     Diễn tiến ván cờ

1.¦f5! ¥c8

     Hoàn toàn phù hợp với đòn thí chất; cũng rất thú vị  1...b4 2.¥:h6 g:h6 3.¦af1 b:c3 4.¦:f6 ¥:f6 5.¦:f6  với cuộc cờ khó đoán.

2.¦:e5 ¥d6 3.¥f4 g5 4.¦c5!

     Tuyệt đẹp, thế nhưng lại nhanh chóng kết thúc việc tính toán.

4...g:f4 5.£h4 ¥:c5 6.£:f6+ ¢g8

     Đến thời điểm này, Shirov đã nhìn rõ thế trận và tính rằng sẽ tạo ra nước chiếu vĩnh viễn nhưng vẫn  cố tìm kiếm một cái gì đấy tốt hơn.

7.¤:c5 £:c5 8.e5 ¥b7?

     Cách phòng thủ chính xác là 8...¤d7 9.£f5 ¦e8! 10.£h7+ ¢f8 11.£:h6+ ¢e7 12.£g5+ ¢f8 13.£h6+ , hòa cờ.

9.£:h6 f5 10.e:f6 ¦f7

     Nước biến yếu cờ  10...£c7 11.£g5+! ¢h8 12.¦e1 trắng ưu thế quyết định.

11.¦f1! ¦e8

     Cũng từ đây  nếu 12.¥h7+ ¦:h7 13.£g6+ ¢f8 14.£:h7 ¥:g2+ 15.¢:g2 £c6+ 16.¦f3 £:f6 17.¤e4! (Shirov không nhìn thấy tính toán dài hơi này) £g7+ 18.£:g7+ ¢:g7 19.¦:f4  đẫdẫn đến ưu thế lớn.

     Judit Polgar cũng chơi theo phong cách như vậy.

Karpov – J. Polgar ,Buenos–Aires 2000

  Quân đen có hai chốt  và đám chốt mạnh mẽ ở trung tâm thay cho quân. Thế nhưng đó chỉ là chuyện nhỏ, Judit còn tự nguyện dâng thêm quân xe.

1...¦c3! 2.¥:c3 b:c3 3.¤c2?

     Karpov buộc phải chơi 3.f:e4 f:e4 4.¤c2  và sau 4...¥d3! 5.¥f1 ¥:d4+ 6.¢h1 ¦f3! 7.¥e2 ¥:e2 8.¦:e2 e5  đen có đủ bù đắp: Judit vạch kế hoạch đưa vua đến f6 và tiến chốt lên g4.

3...e5?

     Tốt nhất là 3...¥:d4+! 4.¤:d4 e5 5.¢h1 với ưu thế.

4.¤e3 e:d4 5.¤:d5 £c5 6.¤:f6+ ¦:f6 7.b4 £c4!

     Nước duy nhất. Thua cờ với 7...£b6 8.£b3+.

8.£b3 d3 9.£:c4+ ¥:c4 10.¥f1 ¦c6!?

     Cũng lý thú với 10...¥a6 11.f:e4 f:e4 12.¦:e4 c2 13.¦ee1 c:d1£ 14.¦:d1 ¦f3 15.¢g2 ¥b7, hòa cờ.

11.f:e4 d2 12.b5 ¦c5 13.¥:c4+ ¦:c4 14.e:f5 d:e1£+ 15.¦:e1 ¢f7, và sau cơn thử thách sóng gió, các đấu thủ đồng ý hòa cờ.

     Kỳ thủ có linh cảm chiến thuật xuất sắc là Drashko Velimirovich.

Velimirovich – Marovich, Yugoslavia 1972

1.¦:g7+! ¢:g7 2.£g4+ ¢h8

      Có lẽ, khá hơn một chút là 2...¢h7.

3.¥g5! ¦d4 4.¦e1!

     Cần phải thấy trước nước đi dự phòng này - thế biến kém 4.¥f6+ ¥:f6 5.£h5+ ¢g8 6.¤:f6+ ¢g7 chỉ làm quân hậu quay trở về tham gia phòng ngự.

 4...¤:e5?

     Cơ hội duy nhất là 4...¤e3! 5.£h4+ ¢g8 6.¥:e7 £:e4 7.£g3+ £g6 8.¦:e3 với ưu thế nhỏ của quân trắng.

5.£h4+ ¢g8 6.¥:e7 ¦:e4 7.¦:e4 ¤g6 8.¦g4 £e3+ 9.¢h1 ¦e8 10.¥f6. Đen thua.

Velimirovich – Kavalek , Belgrad   1965

(hình dưới)

1.¥:f7+!? ¢:f7 2.a5 ¤bd7 3.£c4+ ¢e8

     Phía trước lối thoát nguy hiểm 3...¢g6? 4.¤h4+ ¢h5 5.£e2+ ¢:h4 6.g3+ ¢h3 7.f3! là chiếu hết. 

4.¤g5 ¤f8 5.¦d1 ¥d7

     Phương cách phòng thủ tốt nhất là 5...¥d6! 6.¥e3 h6 7.¦:d6 h:g5 8.¤b5 £e7 9.¦:c6 ¥e6 10.£c3 ¤:e4 11.£:e5 b:c6 12.¤c7+ ¢f7 13.¤:a8 với cuộc cờ phức tạp.

6.¥e3 £c8

     Nếu bây giờ chơi 6...h6 thì tiếp diễn 7.¤b5! £c8 8.£f7+ ¢d8 9.¤:a7! dẫn đến ưu thế quyết định.

7.£f7+ ¢d8 8.¤a4! (đang đe dọa ¤a4 – b6) 8...c5 9.¤:c5! ¥:c5 10.£:g7 ¤g6 11.¥:c5 ¤h5 12.¥e7+ ¢c7 13.¥d6+! ¢c6 14.£f7 ¢b5 15.a6! b:a6 16.£d5+ ¢b6 17.c4 £c6 18.£a5+ ¢b7 19.¥c5 ¦ac8 20.b4 ¦hd8 21.¤f7! với thế cờ thắng.

Velimirovich – Raikovich , Skople 1971

1.h4!! ¥g4

     Sau khi 1...¤:c4 2.h5 ¦:f7 3.¤g5 ¦f6 4.h:g6 ¦:g6 5.£h5 không khó để tính được cuộc tấn công của quân trắng là không thể chống đỡ. Nước đi trong ván rõ ràng là tốt hơn.

2.h5! g:h5

     Hiện tại nếu 2...¤:c4 thì sẽ 3.h:g6 h5 4.£d3 ¤b6 5.¦:h5+! ¥:h5 6.£f5! với ưu thế quyết định.

3.¥e2 £d7 4.¤g5 h6 5.¥:g4 £:g4 6.£d3!

     Bắt đầu nhớ lại công việc tính toán cụ thể.

6...h:g5 7.£g6 h4 8.¤e4 ¦:f7 9.¤:g5 £g3+ 10.¢f1 ¦:f4+ 11.¥:f4 £:f4+ 12.¢e2 £g4+ 13.¢e1 £g3+ 14.¢d1 £g4+ 15.¢c1 £f4+ 16.¢b1. Quân đen đầu hàng.