Alekhine và lý thuyết khai cuộc
Alekhine đã đóng góp nhiều ý tưởng mới cho lý thuyết khai cuộc của cờ vua. Nhà vô địch thế giới không bác bỏ những hiểu biết lý thuyết của các phương án. tuy nhiên ông luôn truyển đạt việc phê bình lý thuyết khai cuộc, phần lớn xuất hiện khi tự nghiên cứu trong tư duy cờ vua.
Alekhine không phải là nhà từ điển lý thuyết, trong thời đại của mình phải kể đến thí dụ như M.Euwe, E.Grunfeld và nhiều người khác, nhưng ông có kiến thức tuyệt vời, đầy đủ về khai cuộc. Trí tuệ của ông là của VĐV cờ vua-nhà thực hành biết lựa chọn từ nhiều phương án lý thuyết cần thiết nhất. Còn cảm xúc nghệ sĩ đã nói lên sự lựa chọn hệ thống phát triển nào. Ở đó với thành tích lớn nhất có thể xuất hiện ở ông tài năng cờ vua sáng tạo.
Sau nhiều năm thực hiện bảo bối khai cuộc Alekhine thường thay đổi. Lúc này rất khó chỉ ra khai cuộc nào không có trong ván cờ của ông. Trong mỗi khai cuộc trong đó Alekhine mang đến điều gì đó của mình, những mẫu mục những nước di chuyển mới nào đó, ý tưởng của hình tượng phát triển của mình.
Đưa ra đầy đủ tổng quan về những điểm mới của ông, những phân tích khai cuộc không nằm trong nhiệm vụ nghiên cứu của chúng ta; Ngoài ra những đòi hỏi này cần có chăng hoàn cảnh đặc biệt (chuyên biệt) cho ra đời về sách chuyên khảo. Mục đích của chúng ta là làm sáng tỏ những nguyên tắc mới mà Alekhine đã mang tới cho việc hiểu biết khai cuộc, chỉ ra những ý tưởng, mà những ý tưởng này chỉ đạo nhà vô địch thế giới khám phá khai cuộc và dừng lại ở những quan điểm quan trọng nhất trong những điểm mới trong khai cuộc của ông ta.
Trong chương này chúng ta sẽ xem xét các vấn đề sau:
Các nguyên tắc chung và đặc điểm của Alekhine khi chơi khai cuộc.
1. Khai cuộc các chiến thuật cụ thể.
2. Phá vở thế cân bằng, ngoài quy luật (bất quy tắc)
3. Những ý tưởng và biến mới của Alekhine trong lý thuyết khai cuộc
I. Các nguyên tắc chung và đặc điểm của Alekhine khi chơi khai cuộc:
a) Phong phú và đa dạng trong khai cuộc:
Đối với bên Trắng Alekhine chơi đồng đều như nhau là 1.e4, 1.d4,1.¤f3. Mỗi một lần chơi đều có gì đó làm phong phú và đa dạng.
Đối với bên Đen Alekhine chơi gần như tất cả các khai cuộc cho bên Đen mà thời đó người ta biết tới cộng thêm nhiều ván để chống lại 1.e4 ông chơi 1...¤f6 và trở thành khai cuộc mang tên ông. Ông đã phát triển những phương pháp chơi khai cuộc mở của Trigorin lên một đỉnh cao (1.e4 e5) chống lại 1.b4 Alekhine đưa vào thực tế thi đấu của mình gần như toàn bộ hệ thống phòng thủ , lúc bấy giờ và thường gặp là phòng thủ Slavo , Gambit Hậu biến cổ ..v..v..
b) Nguyên tắc chơi quân Đen của Alekhine:
Thời của Alekhine có một trường phái của Stennitz và Tarrash cho rắng đấu thủ chơi quân Đen cần phải cố gắng thủ để đạt được cân bằng trước rồi mới được nghĩ tới việc giành thế chủ động sau nhưng Alekhine đã phát triển một nguyên tắc chơi cho quân Đen bằng cách khác do Trigorin đề xướng tức là dù có chơi quân Đen cũng vẫn tự tạo cho mình một kế hoạch chiến lược và một ý đồ riêng để tranh giành thế chủ động chứ không chịu để đấu thủ cầm quân Trắng khống chế. Điển hình là Trgorin sáng tạo ra một khai cuộc riêng mang tên ông: 1.d4 d5 2.c4 ¤c6 buộc đối phương ngoài việc nghĩ tấn công người ta cũng phải lo nghĩ về việc phòng thủ chốt d4 và điểm e5 .Còn Alekhine cũng sáng tạo ra khai cuộc mang tên ông để chống lại 1.d4 bằng 1...¤f6 Và trong một loạt các khai cuộc khác khi cầm quân Đen ông đã chơi với tinh thần trên:
- 1.e4 e6 2.d4 d5 3. ¤c3 ¥b4
- 1.d4 d5 2.c4 dc 3.¤f3
Alekhine thường chơi một hệ thống rất gay cấn sau là 3...a6 4.e3 ¥g4 mà sau này được cho rằng là một hệ thống tương đối vững cho bên Đen trong Gambit Hậu chấp nhận.
c) Giải quyết cụ thể các vấn đề của khai cuộc:
Dựa vào những nguyên tắc chung khi chơi một ván cờ của Alekhine như chúng ta đã nói ở chương trước. Alekhine còn giải quyết các nhiệm vụ cụ thể trong mỗi khai cuộc một. Ông rất thích tạo cho mình một thế cờ với trung tâm chốt được bảo vệ tốt, còn nếu đối phương mà xây dựng trung tâm để cho có thì ông đã tích cực phá một cách sáng tạo. Alekhine mặc dù cho rằng trong khai cuộc nhanh hay chậm 1 tempo là rất quan trọng nhưng lắm lúc trong nhiều trường hợp cụ thể ông cũng dám phí phạm 2,3 nước liền.
Alekhine cho rằng hai tượng mạnh hơn 1 tượng, 1 mã và tất nhiên là hơn hẵn hai Mã nhưng thực tế trong rất nhiều trường hợp ông phải nói thêm “Trong thế cờ này”.
Thí dụ: Alekhine viết một bài báo nhỏ về việc liên quan đến nước h7-h5 trong Gambit Hậu nói ngắn gọn ý đồ của ông như sau các nước:
1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤c3 ¤f6 4.¥g5 ¥e7 5.e3 0–0 6.¤f3 ¤bd7 7.¦c1 c6 8.a3 a6 9.£c2 nước h7-h6 không thể nói tự nó tốt hay không tốt . Chất lượng của nước này cần phải đánh giá phụ thuộc vào kế hoạch chơi nào mà Đen lựa chọn. Nếu họ định phát triển Tượng nách mở rộng bằng d5xc4,b5 và c5 thì nước này sẽ là tốt còn nếu họ định thực hiện đơn giản thế trận bằng d5xc4 và ¤fd5 thì nước h7-h6 là dỡ vì lúc đó Tượng trắng sẽ rút về chổ thuận lợi g3.
II.Khai cuộc tính toán chiến thuật cụ thể:
Cần phải khẳng định một điều là Alekhine chưa bao giờ việc tôn trọng các nguyên tắc quan trọng về thế trận và ông luôn tự cho mình một trách nhiệm là phải trừng trị đối thủ nào mà vi phạm điều đó. Tuy nhiên, khi mà đánh giá một thế cờ để tìm nước đi hay nhất trong tình hình hiện tại trên bàn cờ thì luôn tìm tòi như một người nghệ sĩ với tất cả kinh nghiệm, tài năng sáng tạo của mình. Thí dụ: Alekhine viết về khai cuộc của ván thứ 22 trong trận phục thù với Euwe 1937 với những nước đấu
1.¤f3 d5 2.c4 d4 3.e3 “sau 3.b4 Đen có thể chơi 3...f6 với nước sau là e5 nhận được cuộc chơi đầy triển vọng . Nước lựa chọn này đề phòng khả năng đó vì sau 3...c5 4.b4 f6 Trắng thay gì cố gở 5.bc (sẽ bị 5...e5! với cơ may ngang nhau cho cả hai bên) mà đi 5.ed cd 6.c5! Nước này có vẽ mạnh mà tôi nghĩ ra trong cuộc đấu này do đường chéo a2-g8 sẽ làm Đen bị khó chịu. Nếu 6...a5 thì 7. £a4 ¥d7 8.b5 e5 9. ¥c4 và Đen không thể 9...¥c5 vì ¥g8 và 11. £c4 Đây là toàn bộ biến do tính toán cụ thể mà có; ở một khai cuộc 6 nước đi mà 5 nước toàn bằng chốt. Nhưng nó được dựa trên yếu tố thế trận quan trọng và sự yếu kém của đường chéo a2-g8. Thế cờ trước nước 6.c5! thì nhiều người đã biết nhưng họ chưa biết được khi chơi nước này thì sẽ khai thác được sự yếu kém của đường chéo a2-g8. Nhờ tài năng quan trọng này mà Alekhine đã chiến thắng nhiều ván cờ trong tình thế làm tan vở thế trận đối phương ngay từ khai cuộc.
Ván 27: Alekhine Bek, Marget, 1938, Gambit Hậu chấp nhận.
1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.¤f3 ¤f6 4.e3 e6 5.¥xc4 c5 6.0–0 ¤c6 7.£e2 a6
“Việc đưa Tượng lên b7 sớm mà bản thân tôi cũng đã dùng trong trận phục thù với Euwe cách đây không lâu. Đau khổ mà nói là đáng nghi ngờ. Cẩn thận hơn là biến cổ 7...cxd4 8.¦d1 ¥e7 9.exd4 0–0
8.¤c3 b5 9.¥b3 b4 Cho phép Trắng thực hiện 1 chuyển dịch phối hợp liên quan đến thí Xe cẩn thận hơn nên 9...¥b7; hoặc 9...cxd4
10.d5! Nước bắt đầu của đòn phối hợp phức tạp với sự thí quân kết quả là tất cả lực lượng của Đen đều tham gia sự kiện này; sự thật là Trắng đã đạt được một con Xe giá trị ( Alekhine )
10...¤a5 10...exd5 11.¤xd5 ¤xd5 12.¦d1 Sau 12. ¦d1 Trắng vẫn giữ được ưu thế về thế trận mà luôn luôn cân bằng.
11.¥a4+ ¥d7 12.dxe6 fxe6 13.¦d1! bxc3 14.¦xd7! đỉnh điểm của đòn phối hợp.
14...¤xd7 15.¤e5 ¦a7 16.bxc3!
Bây giờ đối với đen tuy đã hơn 1 Xe phải tìm nước đúng nhất trong nhiều khả năng cho phép.
16...¢e7. Điều thường xảy ra trong thế cờ khó khăn là Đen không tìm được cách bảo vệ tốt nhất.
Bài tập về nhà: tính các biến
I. 16...g6 17.£f3 (17.£d3 ¢e7 18.e4 ¤f6 19.£f3) 17...£e7 (17...¢e7 18.e4 ¤xe5 19.¥g5+) 18.¥a3!
II. 16...£b8 17.¤xd7 ¦xd7 18.£xa6 £c7 19.£xe6+ ¢d8 20.e4!
III. 16...¥d6; 16...¥e7 17.£h5+ g6 18.¤xg6 hxg6 19.£xh8+ ¥f8 20.e4
17.e4! Bây giờ đe dọa 18. ¤d7 và 19. ¥g5 làm cho Đen khó khăn trầm trọng
17...¤f6 18.¥g5 Đe dọa 19. £h5
18... £c7 19.¥f4 về nhà tính nước đột phá với 19...¢d8 20.¤c6+ £xc6 (20...¤xc6 21.¥xc7+ ¢xc7 22.e5 ¤d7 23.f4) 21.¥xc6 ¤xc6 22.¦d1+ ¤d7 23.e5;
19...£b6 19...£b7 20.£e3! ¢d8 (20...¤xe4 21.¥g5+) 21.£d3+ ¢c8 22.¦b1 £xe4 23.¤f7!!Sau nước trong ván cờ thì ván cờ được kết thúc nhanh chóng.
20.¦d1 g6 21.¥g5! ¥g7 22.¤d7 ¦xd7 23.¦xd7+ ¢f8 24.¥xf6 ¥xf6 25.e5 1–0
Ván 28 : Alekhine Iunge , Praha , 1942 , Khai cuộc Catalon
1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤f3 ¤f6 4.g3 dxc4 5.£a4+ ¤bd7 6.¥g2 a6 7.£xc4 b5 8.£c6
Alekhine muốn buộc Xe Đen sang “b8” để sau này thuận lợi cho việc mở đường a.
8...¦b8 9.0–0 ¥b7 10.£c2 c5
11.a4! cú nhảy tích cực này bên Đen không tính tới và họ cứ ăn hơn chốt ở trung tâm.
11...¥xf3 12.¥xf3 cxd4 13.axb5 axb5 14.¦d1 .Chuẩn bị cho 14...e5 thì 15.e3 mở đường cho tượng và Xe
14...£b6 15.¤d2 e5 .Đen lợi dụng lúc Trắng chưa đi được e3 để đẩy e5 .thực ra tốt hơn nên chơi 15...¥c5
16.¤b3 ¤c5. Một lần nữa đe dọa 17.e3 lý ra Đen cần phải trả lại chốt bằng việc chơi 16...¥e7 17.e3 0–0 18.exd4 exd4 mặc dù lúc đấy Trắng có ưu thế 2 Tượng.
17.¤xc5 ¥xc5 Trong trường hợp 17...£xc5 thì 18.£f5 đe dọa 19.¥c6 c6 hoặc 19.e3 ở đây Đen cho rằng họ đứng không dở , hơn một chốt trung tâm mạnh mà nước e3 chưa thể thực hiện được .Nhưng cú đánh bất ngờ tiếp theo làm thay đổi toàn bộ khung cảnh được vẽ ra của Đen.
18.¦a6!! .Thí chất để giữ vua Đen ở lại trung tâm.
18...£xa6 19.£xc5 £e6 .Không tốt hơn kể cả nước 19...¤d7 lúc này 20.¥c6 f6 21.£d6 hoặc 20...¦c8 21.£xe5+ ¢d8 22.¥xd7 Đen rơi vào cuộc tấn công khủng khiếp.
20.¥c6+ ¤d7 Trong trường hợp 20...¢d8 sẽ bị 21.f4 (21.¥d2 b4 22.£a5+ ¢c8 (22...¢e7 23.¥xb4+ (23.£c7+ ¤d7 24.¥xd7 £xd7 25.£xe5+ £e6 26.£xg7) 23...¦xb4 24.£xb4+ £d6 25.£b7+) 23.¦c1) 21...£e7 (21...¦c8 22.£b6+ ¦c7) 22.£c2 ¦c8 23.fxe5 £xe5 24.¥f4.
21.¥xd7+ ¢xd7 22.£a7+ ¢c6 22...¢c8 23.¥g5 (23.¥d2) ; 22...¢d6 23.¥f4 (23.f4 f6 24.fxe5+ fxe5 25.¥f4 exf4 26.£xd4+ ¢c6 (26...¢e7 27.£xg7+ £f7 28.¦d7+) 27.¦c1+ ¢b7 28.£xg7+ ¢a6 29.¦a1+ ¢b6 30.£a7+) 23...exf4 24.¦xd4+ ¢c6 25.¦d1 ¦hc8 26.¦c1+
( Những nước khác chỉ dẫn đến thua nhanh )
23.¥d2! ¦hc8
24.e4!.Kiểm soát ô d5 quan trọng và tạo 2 mối đe dọa : Một mối thì Đen tránh được còn một mối thì Đen thua .
24...£b3 Chuẩn bị chạy Vua sau 25.¦c1+ ¢d6 nhưng ở đây xảy ra sự bất ngờ .
25.¦a1! Nước đi tuyệt vời
25...b4 25...¦b6 26.¦c1+; 25...¢d6 26.¦a6+
26.¦a6+ ¢b5 27.¦a5+ ¢c6 Nếu 27...¢c4 thì 28.£a6+
28.£c5+ ¢d7 29.¦a7+ 1–0 Đen đầu hàng.
Ván cờ thứ 6 của trận chiến phục thù Alekhine – Euwe ngay nước thứ 6 Alekhine thí Mã, Euwe không nhận quân thí và rơi vào thế vô vọng. Theo bây giờ người ta tranh cải nhiều về ván cờ này: người thì cho là đúng người thì cho là sai . ngay nay các nhà phân tích Xô Viết đã chứng minh rằng việc thí quân là chưa hợp lý. Thực tế thi đấu nó có những biểu hiện bất ngờ trong suy nghĩ giải quyết khai cuộc, không phải là hiếm VĐV đẳng cấp cao muốn yếu tố bất ngờ nên sáng tạo nhiều ý tưởng độc đáo trong khai cuộc.Tuy rằng nghiên cứu chưa được đầy đủ và điều này chỉ có trả lời bằng năm tháng .
Ván 29 : Alekhine – Euwe , Hà Lan , 1937 , Phòng thủ Slavo
1.d4 d5 2.c4 c6 3.¤c3
Theo ý kiến của tôi nước đi này chính xác hơn nước đi 3.¤f3 , điều đó chúng ta lĩnh hội như thế nào : thứ nhất Đen đi 3...dxc4 sau đó đi tiếp e5 nước này thường hay được chơi (bạn đọc có thể khẳng định tiếp theo điều này không hoàn toàn như vậy) ; thứ hai là phương án phản công vinavera 3...e5 có thể dễ dàng và hiệu quả cảnh báo bằng nước đi 4. cd cd 5. e4! Còn nếu Đen đi 5...de thì Trắng đáp lại 6. ¥d5+với kết quả ưu thế; thứ 3 là nếu Đen đáp lại bằng nước 3...¤f6 4. e3 g6 ở đây đề nghị nước đi 5. f3 sau nước đi này Đen đi 5... ¥g7 6. e4 de 7.fe e5 ! 8. d5 00 9. ¤f3 sẽ xuất hiện thế cờ phức tạp nhưng có lợi cho trắng (Alekhine)
3...dxc4 4.e4 e5 4...b5 5.a4 e5 (5...b4 6.¤a2 ¤f6 7.e5 ¤d5 8.¥xc4) 6.axb5 exd4 7.¥xc4 ¥b4 8.¦a4 a5 9.bxa6
Trường hợp rất hiếm khi thí về thế trận mà sớm như thế
5.¥xc4 exd4
6.¤f3 b5? Euwe không đủ can đảm tính các biến 6...dxc3 7.¥xf7+ ¢e7 8.£b3 ¤f6 (8...cxb2! 9.¥xb2 £b6 10.¥a3+ (10.¥xg8 ¦xg8 11.£xg8 £b4+ 12.¤d2 £xb2 13.¦b1 £c2) 10...c5 11.¥xg8 ¦xg8 12.¥xc5+ (12.£xg8 £a5+) 12...£xc5 13.0–0 £h5! 14.£xg8 ¥e6 15.£h8 ¤c6) 9.e5 ¤e4 10.0–0! ¤a6 (10...£b6 11.£c4! cxb2 (11...¥f5 12.¤h4) 12.¥xb2 £xb2 13.£xe4 ¢xf7 14.¤g5+ ¢e8 15.£f4 ¥e7 16.£f7+ ¢d8 17.¦ad1+ ¥d7 18.¤e6+ ¢c8 19.£xe7 £xe5 20.¦fe1 £f6 21.¦xd7 ¤xd7 22.£d6) 11.£c4 ¤ac5 12.¥g5+! ¤xg5 13.¤xg5
Phương án này Alekhine đã chỉ ra rằng phương án thí Mã là đúng đắn. Tất cả điều đó đã được Alekhine tìm ra.
Goncharov trong tạp chí 64 năm 1938 số 9 đã chỉ ra phương pháp phòng thủ của Đen là 6...dxc3 7.¥xf7+ ¢e7 8.£b3 cxb2!
Hiện tại bên Trắng có một vài phương án tấn công nhưng tất cả điều đó Trắng không thực hiện có thể bắt quân ở b2 là nước đi cần thiết của Trắng, hoặc có thể chiếu Tướng bằng Tượng tại g5 nhưng chẳn thu được điều gì vì sau nước đi của Đen 9...¤f6 . Trắng đi 9.¥xb2 £b6 10.¥a3+ (10.¥xg8 ¦xg8 11.£xg8 £b4+ 12.¤d2 £xb2 13.¦b1 £c2) 10...c5 11.¥xg8 ¦xg8 12.¥xc5+ (12.£xg8 £a5+) 12...£xc5 13.0–0 và cuộc tấn công của Trắng không đạt yêu cầu Hiện tại Trắng đe dọa nước đi 14.£xg8 hoặc là 14.¦ac1 và 15.¦xc8 không còn nươc phòng thủ .tuy nhiên Đen có thể đi 13... £h5! Đã cứu được toàn bộ ván cờ bởi vì khi ăn vào g8 là nước dở Đen đi nước 14...¥e6 15.£h8 ¤c6 Trắng mất Hậu .
Tóm lại Đen bắt Mã ở c3 có thể tạo ra sự nghi ngờ thí quân của Trắng.
Nhận xét tiếp theo là nếu Euwe muốn chạy trốn khỏi phương án phức tạp sau nước đi của Đen 6...dc thì ông ta không nhất thiết phải hiến dâng chốt. Đen có thể chơi 6...¥c5 7.0–0! ¤f6 8.¤a4 ¥e7 9.e5 ¤d5 10.¤xd4 0–0 11.¤c3
Ông ta hoàn toàn có thể phòng thủ, mặc dù thế cờ có kém hơn.
7.¤xb5 ¥a6 bắt quân Mã không được bơi vì 7...cxb5 8.¥d5
8.£b3 Ở đây có một vài mục đích: bảo vệ Tượng ở c4 cảnh báo nước đi ¥b4 và tấn công ô f7 .
8...£e7 Nước đi kém của Đen 8...¥xb5 9.¥xf7+ ¢d7 10.¤xd4! (10.¥xg8 ¦xg8) ]với cuộc tấn công thắng lợi
9.0–0 ¥xb5 10.¥xb5 ¤f6 Một lần nữa không thể ăn b5 bởi vì Trắng sẽ đi 11.£d5
11.¥c4 ¤bd7 12.¤xd4
11. Điều đơn giản nữa là 12.e5 ¤xe5 13.¤xe5 £xe5.Như vậy bây giờ Trắng đã giữ được thế hơn chốt và tiếp tục tấn công
12...¦b8 13.£c2 £c5 14.¤f5. Ở đây Trắng cần phải chơi chính xác; Nếu Trắng đi 14.¤xc6 nước đi kém bởi vì Đen sẽ đáp trả 14... ¦c8
14...¤e5 15.¥f4 . Nếu Đen đi nước yếu 15.¤xg7+ ¢d8 16.¦d1+ ¢c7 Bên Trắng bị bên Đen tấn công hai quân
15...¤h5 16.¥xf7+!. Đây là một phương án đơn giản nhất sau khi đổi Hậu Đen còn kém 2 con chốt
16...¢xf7 17.£xc5 ¥xc5 18.¥xe5 ¦b5.Trong trường hợp Đen đi 18...¦be8 Trắng sẽ tìm được nước cứu chốt e4 bằng nước đi 19.¥d6
19.¥d6 ¥b6 20.b4 ¦d8 21.¦ad1 c5 22.bxc5 ¥xc5 23.¦d5 1–0
Đen đầu hàng
Trong một số trường hợp cố gắng theo đuổi một ý tưởng khai cuộc cụ thể nào đó. Alekhine thực hiện một số nước mà cảm tưởng như là lạ lẫm nhưng đến khi ý đồ được sáng tỏ thì mới thấy hết sức sáng tạo cực kỳ tuyệt vời của ông.
Ván 30: Pirch – Alekhine
1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤c3 c5 4.cxd5 cxd4
Đây gọi là Gambit Sara Genninga trong phòng thủ Tarrash, nội dung là Đen thí chốt để phát triển nhanh hơn đối phương.
5.£a4+ Nước hay nhất cho Trắng để chống lại Gambit này. nếu đi cách khác 5.£xd4 ¤c6 6.£d1 exd5 7.£xd5 ¥e6! 8.£xd8+ ¦xd8 dẫn đến thế cờ phức tạp với cơ may ngang nhau.
5...¥d7 5...£d7 dở hơn 6.¤b5 6.£xd4 exd5 7.£xd5 ¤c6
8.¥g5
Bài tập: phân tích và đánh giá nước này
Nước không chính xác đáng kể ¥g5 không làm gì cả mà nó lại rất cần để phòng thủ cánh Hậu nên cần phải để tại chỗ vì thế tốt hơn nên phát triển cánh Vua
8...¤f6 9.£d2 h6 Bằng việc đổi Tượng Đen thuận lợi cho việc đổi được con Tượng ở g5 và chuẩn bị 000 .
10.¥xf6 Sau 10.¥h4 sẽ bị 10...¥b4.và 11...g5 ,12...¤e4
10...£xf6 11.e3 0–0–0 12.0–0–0?
Cẩn thận hơn nên 12.¤d5! £g6 13.¤e2 và sau đó ¤f4 Bây giờ theo Alekhine Đen có khả năng tấn công vào Vua đối phương.
12...¥g4 13.¤d5 ¦xd5! 14.£xd5
14...¥a3!
Chấm dứt phát triển quân một cách đẹp mắt tạo mối đe dọa mạnh vào Vua Trắng cũng có thể chơi 14...¥xd1 15.£xd1 £xf2 16.£g4+ f5 17.£e2 £xe2 18.¤xe2 ¥c5 chuyển về cờ tàn có lợi nhưng Alekhine muốn quyết định ván cờ ngay ở trung cuộc.
15.£b3 . Alekhine tính các nước khác đều dẫn đến thua cờ.
I. 15.bxa3 £c3+ 16.¢b1 ¦d8 17.£xd8+ ¤xd8.Không thể đở nổi hai mối đe dọa (nếu 18.f3 thì 18.. ¥e6 Alekhine)
II. 15.¦d2 ¥xb2+ (Đơn giản hơn là 15...¦d8 Alekhine) 16.¦xb2 £c3+ 17.¢b1 £e1+ 18.¢c2 ¦d8.
15...¥xd1 16.£xa3 £xf2 17.£d3 ¥g4!
Nhưng không nên 17...¦d8 18.¤h3 £f6 19.£c3 Trắng có cơ may cứu nguy được
18.¤f3 ¥xf3 [18...¦d8 19.£e2] 19.£f5+ ¢b8 20.£xf3 £e1+ 21.¢c2 [21.£d1 £xe3+ 22.£d2 £e6 23.£f4+] 21...¦c8 22.£g3+ ¤e5+! 23.¢b3 £d1+ 24.¢a3 ¦c5! Trắng đầu hàng
Di chuyển chốt b sau hai nước chiếu bí, sau nước 25.¢b4 giải quyết đơn giản hơn là 25...£d6 0–1
Đôi khi tiến hành những ý tưởng khai cuộc cụ thể Alekhine không cho rằng dùng những thế trận và phương pháp thông thường, những nước đi của ông ta theo cái nhìn đầu tiên là đưa ra ý tưởng mới.Tuy nhiên khi làm rõ ý tưởng này, những ý tưởng đã theo đuổi Alekhine những nước đi “không bình thường” này được đánh giá theo một cách khác. Tất cả điều này cần phải nói lên rằng những trường hợp này những nước đi “không bình thường” trong thực tiển ít khi gặp. Chúng ta xem xét một trong những điều đó.
Tôi nhớ lại năm 1935 khi phương tiện thông tin thông báo rằng ván thú 7 trong trận quyết đấu giữa Alekhine- Euwe nhà vô địch thế giới đã sử dụng ý tưởng mới trong thế trận để giải quyết đấu thủ của mình. Không thể chờ đợi lâu hơn nữa họ đã thông báo những nước đi từ đất nước Hà Lan bằng Telephon.
Ván 31: Alekhine – Euwe, 1935 , Hà Lan ,Phòng thủ Pháp.
1.e4 e6 2.d4 d5 3.¤c3 ¥b4 4.¤ge2 dxe4 5.a3 ¥e7 6.¤xe4 ¤c6
Thế cờ lý thuyết bình thường và được cho rằng là hòa.
7.g4 Alekhine bình luận “Trong ván thứ 5 có 7.¥e3 không cho Trắng ưu thế còn sau 7.c3 e5 dẫn đến cuộc chơi tốt cho Đen. Nước của tôi thực hiện nhằm mọi cách giữ trong tay mình ô e4 mặt dù nó bị phê phán rất nhiều nhưng theo tôi dù đối phương có trả lời đúng đắn nhất thì Trắng cũng đạt được một cuộc chơi rất phức tạp với cơ may ngang nhau và hoàn toàn có thể nói Trắng chẵn bao giờ có thể rơi vào thế cờ xấu “Alekhine không đá động tới vấn đề tâm lý ở đây. Nhưng nước này có tác động tâm lý mạnh đến đối thủ của ông, người rất giỏi về lý thuyết khai cuộc. Vì khi gặp bất ngờ thường cần một thời gian đáng kể để giải quyết mà trên thực tế thi đấu thì thời gian cho một ván cờ không cho phép là điều đó.
7...b6 Đúng ra cần 7...e5 8.d5 ¤d4 9.¤2c3 (9.¤xd4 £xd5) Bây giờ Đen có sự lựa chọn giữa 9...f5 và 9...h5 10.gxh5 f5 với cơ may ngang nhau .
8.¥g2 ¥b7 9.c3 ¤f6 10.¤2g3 0–0? Sai lầm nghiêm trọng, Đen nhập thành vào chổ đang bị đối phương uy hiếp trong khi 10...£d7 để nhập thành dài vào nơi yên ổn hơn. Có lẽ đây là ảnh hưởng về tâm lý bởi nước thứ 7 của Alekhine.
11.g5 ¤xe4 12.¤xe4 ¢h8 Thí chốt Alekhine giành quyền chủ động .
13.£h5 £e8 Sau 11.f5 Trắng có thế cờ rất tốt
14.¤f6! ¥xf6 14...gxf6 15.gxf6 ¤a5 16.fxe7 £xe7 17.¥xb7
15.gxf6 gxf6 16.£h4 £d8 Nhưng không nên 16...£e7? vì 17.¥e4
Dẫn đến khó khăn lớn,
17.¥f4 e5? đáng lẽ 17...f5 18.£xd8 ¦axd8 19.¥xc7 chấp nhận cờ tàn yếu hơn một chút .
18.¥g3 f5 Sau 18...exd4 19.0–0–0 Đen khó bảo vệ các đểm yếu ở cánh vua.
19.dxe5 ¦g8 20.¥f3? £d3! Euwe một nhà chơi chiến thuật nên không bỏ qua cơ hội này. Tình thế giờ khá phức tạp nếu Trắng chơi 21.¥xc6 ¥xc6 (nhưng 21...¥a6! 22.£h5 ¦g4) 22.£f6+ ¦g7 23.£xc6
21.¥e2
và Trắng nhận sự chiếu bí.
21...£e4? Dẫn đến thua ở cờ tàn. Đúng ra phải chơi 21...£c2! 22.£f6+ ¦g7 23.¦g1 (23.e6 ¦e8 24.¦g1 ¥a6! 25.¥xa6 ¦xe6+ 26.¥e5 £e4+ 27.¢f1 £xe5) 23...£xb2 24.e6! £xa1+ 25.¥d1 ¤d4! (25...¦d8 26.¥d6) 26.£xg7+ (26.£xd4 f6 (26...¢g8! 27.exf7+ (27.e7! h5! 28.£d8+ ¢h7 29.e8£? £xc3+) 27...¢xf7 28.£d7+ ¢g8 29.£e6+ ¢f8) 27.£xf6 ¥f3 28.¢d2 £a2+ 29.¥c2 ¥e4) 26...¢xg7 27.¥h4+ ¢h6 (27...¢f8 28.e7+ ¢e8 29.¦g8+ ¢d7 30.¦d8+) 28.¥g5+ ¢g6 29.¥h4+
22.£xe4 fxe4 23.¥h4! h6 24.0–0–0 ¦ae8 25.¥f6+ ¢h7 26.f4 exf3 27.¥xf3 Alekhine không cần thắng chất 27.¥d3+ ông đang tính làm ăn lớn.
27...¤a5 28.¥xb7 ¤xb7 29.¦d7 Đen mất vài chốt và có thể đầu hàng được rồi
29...¤c5 30.¦xf7+ ¢g6 31.¦xc7 ¤d3+ 32.¢b1 ¢f5 33.¦d1 ¤xe5 34.¦f1+ ¢e4 35.¦xa7 ¤c4 36.¦d7 ¢e3 37.¦e1+ ¢f3 38.¦xe8 ¦xe8 39.¦d4 ¤e3 40.¦h4 ¤f5 41.¦b4 1–0 Đen đầu hàng.
Một thí dụ về việc Alekhine bắt đối phương phải lao vào cuộc chiến ở ngay từ đầu ván cờ.
Ván 32: Alekhine – Botvinnik, Nottingem, 1936, Phòng thủ Sisilia
1.e4 c5 2.¤f3 d6 3.d4
Thường tôi hay chơi b4 nhưng lần đầu gặp nhà vô địch Xô Viết nên cũng nể một chút 3...cxd4 4.¤xd4 ¤f6 5.¤c3 g6 6.¥e2 ¥g77.¥e3 ¤c6 8.¤b3 ¥e6 9.f4 0–0
10.g4 Nước tạo nên cuộc đối đầu cho hay bên sớm ở cánh Vua.
10...d5! Phản công trung tâm là cách trả lời tốt nhất của tấn công cánh Vua. 11.e5 d4! 12.exf6 ¥xf6
Nước nguy hiểm buộc Đen phải bảo vệ một cánh chính xác. Dẫn đến không rõ ràng nếu …
11.f5 ¥c8 12.exd5 ¤b4 13.d6 Tất nhiên không 13.fxg6 hxg6 14.¥f3 ¤xg4 15.¥xg4 ¥xg4 16.£xg4 ¤xc2+ 17.¢e2 ¤xa1 18.¦xa1 ¥xc3 19.bxc3 £xd5
13...£xd6 13...exd6 14.g5
14.¥c5 £f4! Botvinnik phòng thủ rất tốt, sẽ dở nếu 14...£xd1+ 15.¦xd1 ¤c6 16.g5 với ưu thế của Trắng
15.¦f1! £xh2 16.¥xb4
16...¤xg4! 17.¥xg4 £g3+ 18.¦f2 [18.¢d2 ¥h6+]
18...£g1+ 19.¦f1 £g3+ 20.¦f2 ½–½ Hòa
Ván 33: Euwe – Alekhine, Hà Lan, 1937, Phòng thủ Nimzowitch.
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.e3 0–0 5.¤ge2
Ở đây Alekhine có nhận xét như sau: một trong sự sáng tạo không được đạt lắm của nhà nghệ sĩ khai cuộc Robinstein. Điểm yếu kém là ở chỗ con Mã không có triển vọng ở f4 và cả g3. Còn Đen bằng những nước đơn giản không phức tạp lắm họ cũng nhận được một ưu thế nhỏ về phát triển. Đáng lẽ cần chơi 5.¥d3 thì 5...b6 mới 6.¤ge2 ( thậm chí 6.£f3 ) Nếu 5...d5 thì 6.¤f3 với triển vọng tốt.
5...d5 6.a3 ¥e7 7.cxd5 Tốt hơn là nên lập tức 7.¤g3 Việc đổi ở d5 tạm thời chờ đợi.
7...exd5 8.¤g3 c5 9.dxc5 Liên quan đến ý tưởng sai lầm và bị Alekhine trừng trị thích đáng. Sau 9.¥d3 ¤c6 10.dxc5 ¥xc5 11.0–0 Trắng nhận được thế cờ tạm gọi là cân bằng.
9...¥xc5 10.b4 d4 £b5
Nếu bây giờ 11.¤a4 thì dxe3 12.£xd8 (12.¤xc5 exf2+) 12...exf2+ 13.¢e2 ¥g4+ và sau đó bắt Hậu với nước chiếu.
11.bxc5 11...dxc3 12.£c2
Hơi chủ quan vì không nhìn thấy đòn phối hợp của đối phương. Nếu Euwe đoán được ý đồ của Alekhine thì ông ta có thể đã chọn 12.£xd8 ¦xd8 13.¤e2 ¤e4 14.f3 ¤xc5 15.¤xc3 với cờ tàn dở hơn một chút.
12...£a5 13.¦b1 13.¤e2 ¤d5 14.e4 ¤b4 15.£b1 ¤4a6 Buộc Trắng phải đổi Tượng lấy Mã .
13...¥d7! 14.¦b3! ¥a4 15.£xc3
15...£d8! 16.¥c4 ¤a6 16...¥xb3 17.£xb3 ¤a6 18.£xb7 ¤xc5 19.£b5
17.¥xa6 bxa6 18.0–0 ¥xb3 19.£xb3 ¦b8 20.£c2 £d5 21.e4 £b3 22.£e2 Sau khi đổi Hậu thì Trắng thua cờ tàn vì a3,c5 yếu.
23.£f3?
Tuy chốt c6 không bảo vệ nổi nhưng cũng nên chơi 23.£e3 ¤d7 24.¤f5 Gây cho Đen nhiều khó khăn vì Đen không thể 24...¤xc5 25.¤xg7 còn sau 24...£xc5 25.£g3 g6 26.¥e3 £c4 27.¥d4
23...£xc5 24.¤f5 ¦b1 25.£f4 ¤xe4 26.h4 ¦e8 27.¦e1 £c3 28.¦d1 ¤d2 Trắng có thể hi vọng vào các ô Đen yếu xung quanh Vua đối phương .
29.¦xd2 ¦xc1+ 30.¢h2 £c7 31.¦d6 ¦c5 32.g3 ¦f8! Tránh bẩy 32...¦xf5? 33.¦e6! còn bây giờ đe dọa 33...¦xf5
33.g4 f6 34.¢h3 h5 35.£d2 hxg4+ 36.¢xg4 £f7 37.h5 ¦xf5! 38.¢xf5 £xh5+ 39.¢f4 £h4+ 40.¢f3 £h3+ 41.¢e4 ¦e8+ 42.¢d5 £b3+ 43.¢d4 £xa3 0–1
Trắng đầu hàng.
Ván 34: Vidmar – Alekhine, San-remo, 1930 Phòng thủ Nimzowitch.
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.£c2 d5 5.a3 ¥xc3+ 6.£xc3 ¤e4 7.£c2 ¤c6
Trước ván này người ta thường chơi 7...c5 8.dc ¤c6 Alekhine thực hiện một ý tưởng mới thú vị nhờ phản công luôn ở trung tâm để phát triển quân cho nhanh.
8.e3
8...e5! thí luôn chốt để phát triển nhanh Tượng c8. Cũng cần phải nói kể cả 8.¤f3 e5 9.dxe5 ¥f5 10.£b3 ¤a5 11.£a4+ c6 12.cxd5 £xd5 và Đen đứng rất đẹp mắt .
9.f3? 9.cxd5 £xd5 10.¥c4 £a5+ 11.b4 ¤xb4 12.£xe4 ¤c2+ 13.¢e2 £e1+ 14.¢f3 ¤xa1 15. ¥b2
Ở đây dẫn tới thế trận phức tạp, nhưng tất cả đều này điều này có lợi hơn cho Trắng.Ý tưởng mẫu mực này đã được Kiện tướng cờ vua Xô Viết V.Rauzer đưa ra
9...¤f6 10.cxd5 £xd5 11.¥c4
Việc lợi một temp không đủ bù đắp cho thời gian đã mất trước đó (Alekhine)
11...£d6 12.dxe5 ¤xe5 13.¥d2 Những sự cố gắng tạo mối đe dọa cho đối phương là không có cơ sở . Cần phải tìm cách đưa vua vào nơi trú ẩn sau 13.¤e2 và 14.0-0
13...0–0! 14.¥b4 c5 15.¦d1 …Tất nhiên nếu đi 15.¥xc5? Sau đó Đen đi 15…£xc5 16.¥xf7+ ¦xf7 17.£xc5 ¤d3+ và quân đen lời hai quân
15...£c6 Điều chứng minh rằng hiện thời không thể chơi 16.¥xc5 ¤xc4 17.£xc4 (17.¥xf8 ¤xe3) 17...b6
16.¥d2 ¥f5 Vời sự lời quân.
Bắt đầu từ thời điểm này sự khó khăn của Đen bao gồm vị trí của các quân có nhiều phương án do đó Đen phải khẩn trương giải quyết khó khăn ở mổi lươt đi., mỗi lượt đi này rõ ràng phải tốt hơn.Trong ván đấu này họ đã chiến thắng bằng con đường chiến thuật tuyệt vời bắt đầu từ những con chốt , sau đó tới chất , nhưng quân Trắng đến cuối ván vẫn còn cơ hội chơi hòa cờ ,tiếp theo là những nước đi không ổn theo thứ tự ,những nước đi mà Đen sử dụng cho thế trận ưu thế của mình. Hoàn toàn có thể tìm ra con đường chính xác không bao gồm việc sử dụng cách bảo vệ kém con chốt e3 còn có thể tăng cường hai ưu thế đã có: Ưu thế chốt bên cánh Hậu đặc biệt là sự yếu kém của những ô Trắng trong hâu phương của địch do đó thay cho nước đi của Tượng tốt hơn hết là sử dụng phương án đơn giản sau: 16...¤xc4 17.£xc4 ¥e6 18.£c2 £b5! Sau những nước đi này trắng thành công chuyển con vua của mình vào vùng an toàn (Alekhine)
Nhận xét lý thú này nếu tính rằng ván cờ đã cho đã xảy ra rất lâu được tính toán là một trong những hình tượng tốt nhất về sự sáng tạo của Alekhine.
17.£xf5 ¤xc4 18.¥c1 ¦fe8 19.¢f2 ¦e6 Bắt đầu tấn công ở trung tâm và vua Trắng
20.¤h3 ¤e4+!
21.¢e1 ăn Mã Tất nhiên không thể chơi 21.fxe4 ¦f6
21...¤ed6 22.£d3 ¤xe3! Kết quả đầu tiên khi tấn công là thắng một chốt.
23.¥xe3 c4 24.£d5. Có thể giải quyết bằng cách khác 24...¤f5
24...¦xe3+ 25.¢f2 £xd5 26.¦xd5 ¦d3 chỉ có như vậy .Sau nước đi 26...¦e6 27.¦hd1 Trắng có cơ hội đặc biệt hòa cờ, lúc này Alekhine vững tâm tiến hành phần kỹ thuật của ván cờ .
27.¦xd3 cxd3 28.¦d1 ¤c4 29.¦xd3 ¤xb2 30.¦b3 ¤c4 31.¦xb7 ¤xa3 32.¤g5 a5 33.¤xf7 a4 34.¤d6 ¤c2 35.¦b2 a3 36.¦xc2 a2 37.¦xa2 Tốt hơn nên chơi 37.¦c1 a1£ 38.¦xa1 ¦xa1 39.g4
37...¦xa2+ 38.¢g3 ¢f8
Trong tập II chúng ta xem xét những công trình phân tích của Alekhine trong tàn cuộc có dạng tương tự. Bây giờ chúng ta sẽ tiến hành những nước đi cuối cùng, chúng ta nhận thay rằng ở tàn cuộc này Trắng không cần thiết phải chuyển động con chốt của mình tiến lên.
39.h4 ¢e7 40.¤e4 h6 41.¤f2 ¢e6 42.¤d3 ¢f5 43.¤f4 ¦a4 44.¤d3 ¦c4 45.¤f2 ¦c6 46.¤h3 ¢e5 47.h5? ¦c2 48.¤f4 ¦d2 49.¤h3 ¢d4 50.¤f4 ¢e3 51.¤e6 ¦d5 52.f4 ¦f5! 53.¢g4 ¦f6 54.f5 ¦f7 55.g3 ¢e4 56.¤c5+ ¢d4 57.¤b3+ ¢e5 Trắng đầu hàng.
Về vấn đề này như Alekhin đã đưa ra một việc nhỏ từ lý thuyết đã biết về thế trận và mạnh mẽ tấn công các vị trí quân địch
Ván 35: Alekhine – Eliscazes, Podebradi, 1936, Ván cờ Tây Ban Nha.
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¥e7 6.¦e1 b5 7.¥b3 d6 8.c3 ¤a5 9.¥c2 c5 10.d3 Thế cờ lý thuyết 10.d4 nhưng nước Alekhine lựa chọn ẩn chứa nhiều thuốc độc.
10...¤c6 11.¤bd2 0–0 12.¤f1 ¦e8 Nước logic hơn là 12...¥e6 13.¤e3 h6 nhưng Đen cho rằng sau nước thụ động 10.d3 của Trắng thì cần giành thế chủ động ở trung tâm
13.¤e3 d5? Nước tích cực sớm đã bị đối phương trừng trị đich đáng. Đúng ra cần chơi 13...¥f8 14.¤d5 ¤xd5 15.exd5 ¤e7 16.d4 exd4 17.cxd4 c4! thì lúc này Trắng không tiện 14.¤d5
14.exd5 ¤xd5 15.¤xd5 £xd5
16.d4! Mở cột dọc và đường chéo đúng thời điểm mà đối phương chưa kịp kết thúc phát triển. Hiện tại thấy rõ nhiều điểm yếu trong phòng tuyến của Đen trên các đường e, d và đường chéo b1-h2 , h1-a8 Những yếu tố này tạo tiền đồ cho những đòn đánh chiến thuật của Trắng.
16...exd4 17.¥e4 £d7 Không nên 17...£d6 vì 18.¥f4.
18.cxd4 ¥f6 hoặc 18...¥b7 19.d5 ¤d8 20.¤e5 £d6 21.¥f4
19.¥g5! ¦xe4! Nước duy nhất còn hy vọng giữ cân bằng
Nếu 19...¥xd4 20.¥f5! ¦xe1+ 21.£xe1 £d6 22.£e8+ £f8 23.¥xh7+; còn nếu 19...¥xg5 20.¤xg5 g6 (20...h6 21.¥f5) 21.dxc5
20.¦xe4 ¥xd4 21.¤xd4 ¤xd4
22.£h5! ¥b7 23.¦h4 £f5 Hoàn toàn dở nếu 23...h6 24.¥xh6 ¤f5 25.¥xg7 ¢xg7 26.£g5+
24.¥e3! Nước êm đềm. Bây giờ nếu 24...£xh5 25.¦xh5 ¤c2 26.¦d1 ¤xe3 27.fxe3 c4 28.¦c5 Trắng thắng dễ dàng.
24...¦d8? 25.¦xd4 1–0 Đen đầu hàng.
Xem một ván cờ mà ở đó Đen thất bại ngay khi họ phát triển được quân cuối cùng.
Ván 36: Alekhine – Pabar, Minnkhen, 1942, Khai cuộc Catalon
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.¥g2 dxc4 5.£a4+ ¥d7 6.£xc4 ¥c6 7.¤f3 ¥d5 Không chính xác .Nước đi đúng là 7...¤bd7 tiếp theo đi 8...¤b6 Đen mất tiếp một Tempo khi rút lui Tượng.
8.£d3 c5 9.¤c3 ¥c6 10.0–0 ¤bd7 11.¦d1 cxd4 Đen rất khó tìm được kế hoạch tốt để phát triển vì bị đe dọa e4
12.¤xd4 ¥xg2 13.¢xg2 ¥e7
14.£f3! £b6 Tốt hơn một chút nên đi 14...£b8 bởi vì lúc này Trắng lại lợi thêm một Tempo.
15.¥e3! 0–0 Nước đi tồi tệ là 15...£xb2 16.¤cb5 đe dọa tiếp 17.¤c7 và 17. ¦db1
16.¤f5 ¥c5 17.¤a4 £a5 18.¤xc5 ¤xc5 19.¤xg7! Bắt đầu công phá. Cần phải bắt Mã, hoặc đi nước 19...¤ce4 tiếp theo 20.b4 £xb4 (20...£e5 21.¥f4) 21.¤h5
19...¢xg7 20.¥d4! Gỡ lại quân, bởi vì 20...¤cd7 tiếp theo 21.¥c3 và 21. ¦xd7
20...¤ce4 21.£xe4 £f5 Đồng ý là tàn cuộc không còn hy vọng, tuy nhiên chẳng còn cách phòng thủ .
22.£xf5 exf5 23.¦ac1 ¦fe8 24.¦c7! ¦xe2 25.¦xb7 ¢g6 26.¥xf6 ¢xf6 27.¦d6+ Đen đầu hàng.
Sau nước đi 27...¢g7 28.¦dd7 ¦f8 29.¢f3 ¦c2 30.¦dc7 ¦d2 31.¢e3 1–0
Trắng thắng rõ.
Trong ván đấu dẫn ra dưới đây Alekhine đưa ra kết quả của đòn phối hợp tuyệt vời trong khai cuộc, đạt ngay được ưu thế trận.
Ván 37: Alekhine – Zilberman, Olimpic lần V, Mosscow. 1935. Gambit Hậu.
1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤c3 ¤f6 4.¥g5 ¤bd7 5.¤f3 c6 6.e4 Alekhine thường cảnh báo Hậu lên a5. Tuy nhiên khi địch thủ đáp trả chính xác, những nước đi này không cho phép Trắng có ưu thế.
6...dxe4 7.¤xe4 ¥b4+. Chúng ta thấy điều này như thế nào ở cuối chương, ở đây nước đi mạnh hơn là 7...h6!, sau nước này bên Đen hoàn toàn cân bằng cuộc chiến.
8.¤c3 £a5 9.¥d2 £c7. Để có thể đi Tượng b4 trong trường hợp 10.a3
10.¥d3 e5 Tạm thời được giải tỏa, nước đi này Alekhine đã mạnh mẽ bác bỏ .Nhưng những phương án của Đen tạo ra thế trận gò bó.
11.dxe5 ¤xe5 12.£e2 ¤fd7 13.0–0 0–0 14.¤d5!
Thí chốt, Alekhine đã tính chính xác khả năng đáp trả của đối phương.
14...cxd5 15.¥xb4 ¤xd3 Tốt hơn một chút là nước 15...dxc4 16.¥xh7+ ¢xh7 17.¤xe5 bên Trắng lời chốt, còn nếu đi 15...¤xf3+ 16.£xf3 ¤e5 17.£f4! ¦d8 18.¥c3 f6 19.cxd5 ¦xd5 20.¥xh7+ và21.£e4+
16.£xd3 dxc4 17.£e3! Đây là ý tưởng đòn phối hợp của Alekhine, lúc này đi 17...¦d8 tiếp theo 18.£e7!và Đen trong trạng thái kết thúc và chấm dứt phát triển quân không mất lực lượng.Có thể có những phương án như sau:
I. 18...£b6 19.¦ad1 £f6 20.¤e5! £xe7 (20...h6 21.¦fe1) 21.¥xe7 ¦e8 22.¤xd7 ¦xe7 23.¤b6! và chiến thắng.
II. 18...a5 19.¥d6 £b6 20.¤e5 ¤xe5 21.¥c7! và chiến thắng.
III. 18...b5 (hay 18...b6) 19.¤g5 ¦f8 20.£e4 lời Xe.
17...£b6 18.¥xf8 £xe3 19.fxe3 ¢xf8 Bên Trắng ưu thế hơn chốt ,ưu thế trong trường hợp này đủ để chiến thắng.
20.¦ad1 ¢e7 21.¦d5 f6 22.¦fd1 b6 23.¦d6 ¤c5 24.¦d8 ¥b7 25.¦xa8 ¥xa8 26.¤d4 ¥e4 27.¦c1 ¥d5 28.¤f5+ ¢e6 29.¤xg7+ ¢e5 30.¤h5 ¥f7 31.¤f4 ¤e4 32.a3 b5 33.¦d1 ¤c5 34.¦d8 a6 35.¢f2 ¤a4 36.¦d7! ¥g6 37.¦d5+ ¢e4 38.¦d2 ¥f5 39.h3 c3 40.¦d4+ ¢e5 41.¢f3 ¤b6 42.bxc3 ¥d7 43.¤d3+ ¢f5 44.¦d6 1–0 Đen đầu hàng.
Kết thúc phần này chúng ta xem xét một ván đấu ngắn. Ở đó có một vài khiếm khuyết trong cách chơi của Đen, Alekhine ngay trong khai cuộc đã công phá ngay.
Ván 38: Alekhine – Apxeniek, Olimpic Folkston, 1933, phòng thủ Slavo
1.d4 ¤f6 2.c4 c6 3.¤f3 d5 4.e3 e6 5.¥d3 a6 Nước đi chíng xác là 5...dxc4 6.¥xc4 ¤bd7 chuyển sang trường hợp 7.¤c3 b5 .theo phương án Meranxki ,còn khi đáp trả 7.¤bd2 Đen có cách đáp trả 7...¥d6 và 8...e5 tạo ra được cấu trúc mà Chigorin đưa ra.
6.¤bd2 dxc4 Tình trạng của Đen càng tồi tệ hơn .tốt hơn nên đi 6...c5
7.¤xc4 b5 8.¤ce5 h6 Nước đi mạnh hơn là 8...¥e7 9.¤g5 00 nhưng Đen sợ Mã lên g5.
9.a4 ¥b7 10.¥d2 ¤bd7 Tiếp tục chơi 10...¥e7
11.£c2 ¦c8
12.¥g6! Lập tức quyết định mọi việc vì nếu 12...fxg6 tiếp theo 13.£xg6+ ¢e7 14.¥b4+ c5 15.dxc5! và Đen không còn cách phòng thủ.
12...¤xe5 13.¤xe5 ¦c7 Còn lúc này giải quyết “Đòn bên trái”
14.¥a5 fxg6 15.£xg6+ ¢e7 16.¤f7 Cũng chiến thắng nếu đi 16.¥b4+ c5 17.dxc5
16...£e8 17.¤xh8 ¦c8 18.¥b4+ c5 19.¥xc5+ ¦xc5 20.dxc5 ¥e4 21.£xe8+ ¤xe8 22.f3 ¥d3 23.axb5 1–0 Đen đầu hàng. (CÒN TIẾP)
Hồ văn Huỳnh biên tập bài dịch của anh Nguyễn Hữu Hùng "Di sản cờ Alekhine" Trung tâm huấn luyện quốc gia II.
