NGUYÊN TẮC CHUNG TRONG KHAI CUỘC

CHƯƠNG 3

          Nội dung:

-         Các nguyên tắc quan trọng nhất trong khai cuộc

-         Phát triển nhanh chóng

-         Cuộc đấu tranh cho trung tâm

-         Cuộc đấu tranh chống lại những ý tưởng của đối thủ

-         Thiết lập cơ cấu chốt

-         Sự chuyển đổi sang trung cuộc

-         Thế chủ động

-         Mục tiêu trong khai cuộc.

Nguyên tắc chung trong khai cuộc

Trong chương này chúng ta sẽ xem xét các nguyên tắc quan trọng nhất trong chơi khai cuộc. Trước tiên chúng ta hãy tự nhắc nhở mình (cf. Xây dựng nền tảng cờ vua của bạn với Artur Yusupov 1 - Các nguyên tắc cơ bản :, Chương 3) của ba nguyên tắc cơ bản khi chơi khai cuộc:

Nguyên tắc đầu tiên trong khai cuộc là phát triển nhanh chóng tất cả các quân.

Nguyên tắc thứ hai là cuộc đấu tranh cho trung tâm.

Nguyên tắc thứ ba là cuộc đấu tranh chống lại những ý tưởng của đối thủ, làm cho đấu thủ phát triển khó khăn và ngăn chặn đấu thủ đạt được quyền kiểm soát  trung tâm.

 M.Botvinnik - L.Schmid [A43]

Leipzig Olympiad 1960

1.d4 c5 2.d5 d6 3.e4 g6 4.¤f3 ¥g7 5.¥e2 ¤f6 6.¤c3 ¤a6

Hình 3-1

Trắng đi

Đen có ý định ...¤c7, tiếp theo ...a6 và ...b5. Sau 6...0–0 Trắng cũng nên nhập thành; ông không phải chơi 7.h3? để ngăn chặn nước .¥g4.
Đen khai thác thời gian lãng phí của đối thủ bằng phương tiện của một đòn hy sinh giả điển hình: 7...b5! 8.¥xb5 ¤xe4 9.¤xe4 £a5+³.

7.0–0 ¤c7 8.a4 a6

Cách khác là 8...0–0

9.¤d2! ¥d7 10.¤c4! b5

Hình 3-2

Trắng đi

Thoạt nhìn, Đen đạt được rất nhiều. Nếu trắng rút lui, Đen sẽ tiếp tục với b5-b4 và buộc mã trắng đến một vị trí xấu hơn. Đen tấn công vào cánh hậu cũng là hợp lý theo vị trí: đen muốn nắm quyền kiểm soát trung tâm. Nhưng thiếu một tempo: vua của ông vẫn còn ở trung tâm ..

11.e5!

Botvinnik mở ván cờ ra ở trung tâm, nhằm khai thác vị trí gây nguy hiểm vua đen.

11...dxe5

Sau 11...bxc4 12.exf6 ¥xf6 ( xem các nguyên tắc 1, Ex,3-8) tiếp theo 13.¥h6! với tấn công

12.axb5 axb5?

12...¤xb5 Sẽ là tốt hơn, dù thậm chí khi đó trắng giữ thế chủ động sau khi 13.¤xe5

13.¦xa8 £xa8 14.¤xe5 b4

14...¤cxd5 sẽ không tốt do 15.¤xd7 ¢xd7 16.¤xb5+–

  Hình 3-3

Trắng đi

15.d6!!

Một lần nữa Botvinnik phản công trung tâm. Đây là cách đối phó đợt tấn công bên cánh!

15...bxc3

Nếu15...exd6 16.£xd6 bxc3 sau 17.¥f3! (17.£xc7 0–0 18.¤xd7 ¤xd7 19.b3² thì không chắc chắn ) 17...£c8 (17...£a6 thua sau 18.¤c6+–) 18.¤xd7 ¤xd7 19.¥g5!+– (Botvinnik)

16.dxc7 £c8 17.¥f4

Hình 3-4

Đen đi

Chốt trên c7 sẽ mạnh hơn so với chốt b2 Thứ nhất, trắng có thể cung cấp, hỗ trợ nó tốt hơn và thứ hai nó đang tấn công ở giữa nơi vua đen.

 17...cxb2

Sau 17...£xc7 thì 18.¤xg6+–

18.¤xd7 ¤xd7

18...£xd7 thua do 19.¥b5!+–

19.¥b5 ¥d4 20.c3!+– e5

Nếu 20...¥xc3 sau 21.£xd7+ £xd7 22.c8£#

21.cxd4 exf4 22.¥xd7+

Cách đơn giản để thắng

22...£xd7

 Hoặc 22...¢xd7 23.dxc5+ ¢xc7 24.£d6+ ¢b7 25.£b6+ ¢a8 26.£xb2

Hình 3-5

Trắng đi

23.£e2+

Một biến thậm chí tốt hơn là 23.£a4! ¢e7 (hoặc 23...£xa4 24.c8£+ ¢e7 25.¦e1++–) 24.¦e1+ ¢d6 25.dxc5+ ¢xc7 26.£a7+ ¢c6 27.£b6+ ¢d5 28.¦d1++–

23...¢f8 24.£e5 ¢g8 25.¦b1!

Đơn giản

25...f6 26.£xc5 ¢g7 27.¦xb2 ¦e8 28.¦b1 f3 29.gxf3 £h3 30.£c6  1–0

Bây giờ chúng ta có thể thêm ba điểm vào các quy tắc cho khai cuộc. Chúng ta phải suy nghĩ những gì sẽ chơi như thế nào trong trung cuộc. Các kiện tướng không chỉ đơn giản là đưa quân của họ vào cuộc chơi và sau đó bắt đầu tự hỏi những gì họ dự định làm với những quân này. Sau một vài nước đi họ sẽ vạch ra một kế hoạch cho trung cuộc sắp đến. Nếu, ví dụ, bạn muốn gắn kết một cuộc tấn công cánh hậu trong trung cuộc, bạn nên tính luôn điều này khi bạn phát triển các phần còn lại của các quân và thực hiện nước đi chốt.

Yếu tố quan trọng thứ hai là thiết lập cấu trúc chốt. Đạt được cấu trúc chốt vững chắc rất quan trọng. Diễn biến trong tương lai của ván cờ thường phụ thuộc cấu trúc chốt. Bạn nên tránh điểm yếu không cần thiết (chẳng hạn như chốt chồng hay chốt lạc hậu). Tuy nhiên, mọi tình huống duy nhất cần phải được đánh giá trong điều kiện cụ thể: có lẽ bạn sẽ có được bù đắp đầy đủ cho sự yếu kém (các cột mở, dẫn trước trong phát triển, một điểm mạnh, vv).

Các kỳ thủ (đặc biệt là người cầm quân trắng) cần phải cố gắng nắm bắt thế chủ động. Có thế chủ động ​​này là một lợi thế!

Nó thường có thể hy sinh một hoặc đôi khi hai con chốt cho thế chủ động

R.Nezhmetdinov - Piotrowkij [B11]

USSR 1940

1.e4 c6 2.¤f3 d5 3.¤c3 ¥g4 4.h3 ¥xf3 5.£xf3 e6 6.d4 ¤f6 7.¥d3

Hình 3-6

Đen đi

“Trắng hi sinh một con chốt trung tâm để có một tempo bằng cách tấn công quân hậu và sử dụng cột đã được mở ra cho mục đích tấn công.”(Y.Neishtadt)

 7...dxe4 8.¤xe4 £xd4

8...¤xe4 9.£xe4 ¤d7 10.c3 ¤f6 11.£e2 ¥d6 đơn giản khác của đen.

9.¥e3 £xb2?

“Quá tham lam. Đen nên tự bằng lòng với một con tốt duy nhất...”(Y.Neishtadt)
Đen mất nhiều thời gian và mở cột cho xe đối phương. Một lựa chọn tốt sẽ là 9...¥b4+ 10.¢e2 £d8÷ cũng có thể là 9...£d8 10.0–0–0 ¤bd7°

10.0–0 ¤xe4 11.¥xe4

11.£xe4!? (ý định ¦ab1) cũng sẽ hấp dẫn

11...£f6 12.£g3!

Đe dọa .£c7

12...£d8

Nếu 12...¤a6 sau 13.¦ab1 £e7 14.£f3 với đe dọa ¦xb7

13.¦fd1

Trắng phát triển với một tempo và có được vị trí mạnh trong phát triển.

 13...£c8 14.¦ab1 ¤d7 15.¥g5

Một nước khác tốt là 15.¥d4!?

15...¤f6?!

Thay vào đó, Đen nên thử 15...h6!? 16.¥f4 ¤f6 17.¥f3, mặc dù trắng vẫn giữ được thế chủ động.

16.¥xf6 gxf6 17.£f3!

Sau 17.£c3 ¥g7 18.¦xb7 (18.£b4 f5 ) tiếp theo 18...0–0

17...f5?    

Hình 3-7

Trắng đi

Một giám sát chiến thuật ở một vị trí khó khăn. 17...¥g7  là cần thiết, chuẩn bị nhập thành. Sau 18.¦xb7! 0–0 19.¦dd7!± trắng bắt đầu tấn công vào ô f7.

18.¦xb7!!+–
Đen đầu hàng, do biến thể 18...¥e7 (18...fxe4 19.£xf7#) 19.¥xc6+ ¢f8 20.¦dd7+–

Mục tiêu khai cuộc của Trắng có thể được mô tả như sau: trong thời gian ngắn nhất có thể phát huy số lượng quân tối đa, nắm giữ trung tâm, thiết lập một cấu trúc chốt mạnh, gây ra những yếu kém trong trận tuyến của đối phương và chiếm lấy thế chủ động.

Mục tiêu khai cuộc của Đen là: phát triển quân nhanh chóng, chống lại các mối đe dọa của đối thủ, mà không làm suy yếu cấu trúc chốt, giữ mắt vững chắc trên các ô trung tâm và đấu tranh cho thế chủ động.

Nếu đối thủ của bạn phạm sai lầm trong khai cuộc, bạn phải khai thác nó với năng lượng lớn nhất có thể. Trong các bài kiểm tra sau, bạn phải cố gắng hoặc là trừng phạt đối thủ của bạn cho những sai lầm trong khai cuộc hoặc chỉ đơn giản là tìm những nước tiếp tục tốt nhất cho mình.

           

BÀI TẬP

Trắng đi, Bài 3-1 *	Trắng đi, Bài 3-4 ***
Trắng đi, Bài 3-2 *	Đen đi, Bài 3-5 *
Trắng đi, Bài 3-3 *	Trắng đi, Bài 3-6 **
Trắng đi, Bài 3-7 *	Trắng đi, Bài 3-10 **
Trắng đi, Bài 3-8 **	Trắng đi, Bài 3-11 **
Trắng đi, Bài 3-9 ***	Đen đi, Bài 3-12 **

     

Giải đáp

Bài 3-1

 A.Yusupov - J.Campos Moreno

Lucerne Olympiad 1982, Ex.3–1

1.¥a6!  (1 điểm)

Nhưng không 1.d5 exd5 2.exd5 ¥xd5 3.¥xh7? do  3...¥xf3 4.gxf3 g6–+

1...0–0

Nếu 1...¦c7 sau 2.¥f4+–; Trong khi sau 1...¦a8 tiếp theo đơn giản 2.¦d1± đe dọa d5

2.¥xc8 £xc8 3.¦e1 cxd4 4.cxd4 ¤f6 5.¥g5+–  1–0

Bài 3-2

 Filip - Hruskova-Belska [C62]

Prague 1954, Ex.3–2

1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 d6 4.d4 exd4 5.¤xd4 ¥d7 6.¥xc6 bxc6 7.¤c3 ¥e7 8.£f3 ¥g5 9.e5? d5?

Hình 3-2

10.e6+–  (1 điểm)

Đen đầu hàng sau khi mất quân 10...¥xe6 (10...fxe6 11.£h5++–; 10...£e7 11.¥xg5+–) 11.¤xe6 fxe6 12.£h5++–

Bài 3-3

 Stepite - Zelina [B01]

Riga 1984, Ex.4–3

1.e4 d5 2.exd5 £xd5 3.¤c3 £d8 4.d4 g6 5.¥c4 ¤h6?! 6.¤ge2 ¤f5 7.¤e4 ¥g7 8.c3 ¤d7?? (8...¤d6; 8...0–0)

Hình 3-3

9.¥xf7+ ¢xf7 10.¤g5+  (1 điểm)

 10.£b3+ cũng không tốt do 10...¢e8 11.¤g5 ¤f6

10...¢f6

10...¢g8 11.£b3+; 10...¢e8 11.¤e6

11.£b3!+– 1–0

Bài 3-4

 A,Yusupov - K.Shirazi

Lone Pine 1981,Ex.3–4

1.£e3! (3 điểm)

Vua đen không an toàn. Trắng có thể tấn công, nhưng trước tiên ông phải phát triển quân, ông đang chuẩn bị ¤c3.

1.e5 (1 điểm) không phải là quá mạnh, do 1...£g6=. Cũng chỉ có 1 điểm cho nước phát triển 1.¦d1, vì nó cho phép sự trao đổi hậu. Đối với 1.£c5, mặt khác, bạn nhận được 2 điểm.

1...¢b8

 Sau 1...£xb2?! thì 2.¤c3 (cũng có triển vọng là 2.¥xc6! ¥xc6! 3.£a7 với thế tấn công ) 2...£a3 3.¥xc6!? (3.¦ab1 ¤ge7 4.¦b3 £a5 5.¥c4) 3...¥xc6 4.¤e5 ¥e8 5.¦fd1 ¦xd1+ 6.¦xd1 Trắng tấn công mạnh.

2.¤c3 £h6?!

Sẽ tốt khi chơi 2...¤ge7²

3.£c5 ¤ge7 4.¤d5 £d6

Sau 4...¤c8!? thì 5.¦ac1 hoặc, thậm chí tốt 5.¤e5!

5.£xd6 cxd6 6.¤xe7 ¤xe7 7.¥xd7 ¦xd7 8.¦ad1±

Bài 3-5

 P.Nikolic - A.Yusupov

Hastings 1989, Ex.3–5

1...¤b4! (1 điểm)

1...¥c5 thì cũng tốt do 2.£xc5 £e4+ 3.£e3 £xh1 4.f3; và hậu đen trên h1 bị nhốt

Cũng không 1...¥a3 mạnh do 2.¥e2 ¥b2 3.¦d1 ¦xd1+ 4.¥xd1µ

2.cxb4

Sau 2.¦c1 tiếp theo đơn giản là 2...¤c2+

2...¥xb4+ 3.¢e2 ¥d2 4.£g3

4.£f3 thua là 4...£c2! 5.£b3 £e4+–+

4...£e4+ 5.¥e3 £xc4+ 6.¢f3 £c6+ 7.¢e2 ¥xe3 8.fxe3

Hoặc 8.¥g2 £c2+ 9.¢xe3 ¦d3+–+

8...£xh1 9.£xg7 ¦f8 10.¦c1 ¦d7!–+  0–1

Bài 3-6

 A.Yusupov - E.Lobron

Garmisch Partenkirchen 1994,Ex.3–6

1.¤d4! (2 điểm)

1.g4 cũng không tốt vì 1...¤e5

Vua đen vẫn còn ở giữa, Trắng có thể khai thác

1...cxd4 2.exd4 g5?

Tốt là 2...¢f8 3.f3 (hoặc 3.¥d3!? g5 4.¥g3 với thế chủ động ) 3...¥b7 4.¥d3 ¤e5² 5.dxe5 dxe5

3.¥g3 ¢f8 4.f3± d5 5.cxd5 £xd5 6.fxe4 ¤xe4 7.¥f3 ¤df6 8.£c2+–

Và đen đầu hàng  sau 8...¦e8 9.¥e5+–

Bài 3-7

 G.Kamsky - V.Anand

Sanghi Nagar Candidates 1994,Ex.3–7

1.e5!  (1 điểm)

1...¤h5

Nếu 1...dxe5 sau 2.¤xe5 £c8 3.¤e4!+–

2.exd6 exd6 3.¦fe1+ ¢f8 4.¥xd7 £xd7 5.£b5!

Đen đầu hàng sau 5...£xb5 tiếp theo 6.¥xd6+ ¢g8 7.axb5+–

Bài 3-8

T,Petrosian - V.Korchnoi

Curacao, Candidates 1962, Ex.3–8

1.f4!  (2 điểm)

1.¥xf7+ ¢xf7 2.£b3+ ¢g7 3.¤e6+ ¢h6; cũng không phải rõ ràng. "Ý tưởng này tốt hơn nếu hậu đối phương ra khỏi trung tâm.

1 điểm cho nước 1.¤f3

1...£b8

 Nếu 1...£xe3+ sau đó 2.¢h1+–  và Trắng nhiều mối đe dọa bao gồm 3. ¦f3, 3.¤d5, và 3.¦e1

2.¥xf7+!

2.¤d5 ¥d6± cũng không mạnh

2...¢xf7 3.£b3+ ¢e8

Sau 3...¢g7 thì 4.¤e6+ ¢h6 5.¦f3+– (I.Horowitz)

4.¤d5 ¥d6

Hoặc 4...¥d8 5.¤e6 b5 6.¤dc7+ ¢e7 7.¤d4+–

5.¤e6 b5 6.¤dc7+ ¢e7 7.¤d4+– ¢f8

Sau 7...¥xc7 thì 8.¤c6++– trong khi nếu 7...£xc7 sau 8.¦xc7 ¥xc7 9.£e6+ ¢f8 10.£c6 ¦a7 11.¤e6++– (I.Horowitz, A.Suetin)

8.¤xa8 £xa8 9.£e6 £b8 10.¤c6 £c7 11.¤e7+–

Bài 3-9

J.Rosito - M.Dorin

Pena City 1996, Ex.3–9

1.¦xd7!  (2 điểm)

 1.£f4!? f6 2.¦xd7! (2 điểm) thì không xấu (2.¤e4 e5 3.£f3±;thì cũng không mạnh 2.¤xe6? £xe6 3.¥xc5 ¥xc5 4.¦he1 sẽ sai lầm do 4...¤e5–+) 2...£xd7 3.£xf6 ¥g7 4.£xe6+ £xe6 5.¤xe6±;

1.¦he1 thì cũng chậm; sau 1...¥g7 (hoặc 1...¥e7±) 2.¥f4 0–0 sự hy sinh 3.¤xe6?? không  3...¤b6!µ

Trắng có ưu thế trong phát triển và phải chơi tích cực và tấn công cùng một lúc

1...£xd7

Sau 1...b5 thì 2.£f4 £xd7 3.¦d1 £b7 (3...£e7 4.¤e4+–) 4.£e5 ¦g8 5.¤xe6!+–

2.¦d1 £c6

Hoặc 2...£c7 3.£a4+ £c6 4.£f4 và tiếp tục như trong ván

3.£f4! (1 điểm)

3...f5 4.£e5 ¦g8 5.£f6 ¦g7 6.¤xe6+–  1–0

Bài 3-10

 M.Dvoretsky - I.Polovodin [B28]

USSR Team Ch, Moscow, Ex.3–10

1.e4 c5 2.¤f3 a6 3.g3?! d5 4.exd5 £xd5 5.¤c3 £h5! 6.¥g2 (6.d4 ¥g4!? 7.¥e2 cxd4 8.¤xd4 ¥xe2=) 6...¤c6

Hình bài 3-10

7.0–0?

Nước phát triển tự nhiên này cho phép Đen đưa ý tưởng của mình thành hành động.

Nước đi đúng ở đây sẽ là 7.h3!. (2 điểm)

Đối với nước 7.d3 bạn có được 1 điểm.

7...¥g4!

Đe dọa ¤d4

8.¦e1 ¤d4 9.¦e3 ¤f6µ

Nhưng không 9...0–0–0? Vì 10.h3 ¥xh3 11.¤xd4 £xd1+ 12.¤xd1 ¥xg2 13.¤e6! fxe6 14.¢xg2÷ (Dvoretsky)

Bài 3-11

 D.Bronstein - A.Yusupov

Moscow 1981, Ex.3–11

1.¤g5!±  (2 điểm)

1.0–0 thì cũng không nguy hiểm (chỉ 1 điểm) do 1...¤e6²

1...f5™

Sau 1...h6? tiếp theo 2.¤h7 ¦e8 3.0–0 (3.¤f6+? £xf6!) 3...¤c6 4.¤f6+ gxf6 5.exf6;

Nếu 1...g6 sau 2.£f4±

2.h3

 2.exf6? £xf6 3.¤xh7 sẽ không rõ ràng do 3...¦e8+ hoặc 3...£h4+ ;

Nhưng 2.0–0! Sẽ rất mạnh tiếp tục sau 2...h6 thì 3.¤xd5!! ¤xd5 4.¤e6 £e7 5.¤xf8 ¢xf8 6.h3 (6.¦c8++–) 6...¥h5 7.¦xf5++–

2...¥h5 3.0–0 ¥g6™

Nếu 3...h6 sau 4.¤xd5!! ¤xd5 5.¤e6+–

4.¤b5! ¤ba6™

Sau 4...¤xb5? thì 5.¤e6! £b6 6.¤xf8 £xd4+ 7.¢h1 ¢xf8 8.£g5! £xd3 9.£d8+ ¢f7 10.e6+ ¢xe6 11.¦fe1++–

5.¤d6±

Bài 3-12

 P.Enders - A.Yusupov [C43]

Bundesliga, Ex.3–12

1.e4 e5 2.¤f3 ¤f6 3.d4 ¤xe4 4.¥d3 d5 5.¤xe5 ¤d7 6.¤xd7 ¥xd7 7.0–0 ¥e7 8.c3 0–0 9.£c2 ¥d6 10.¥xe4 dxe4 11.£xe4

Hình bài 3-12

11...¥b5! (2 điểm)

'Điều này thậm chí còn mạnh hơn 11...¥c6, 11...£f6 hoặc 11...¦e8 (1 điểm cho tất cả những nước đi tích cực).

12.c4

Trắng thua sau 12.¦d1 ¦e8 13.£xb7 (13.£c2 £h4 14.h3 ¦e2 cho Đen một cuộc tấn công mạnh) 13...¥e2! 14.¦e1 ¥a6! 15.¦xe8+ £xe8 16.£xa6 £e1+ 17.£f1 ¥xh2+–+

Rõ ràng là xấu 12.¦e1?? ¦e8-+

12...¥xc4µ 13.¦e1 ¥d5! 14.£d3 £h4 15.h3 ¦ae8 16.¦d1 ¥e4 17.£c4 ¥f3!–+ 0–1

Ghi Điểm

Số điểm tối đa là 21

- Từ 18 điểm trở lên Xuất sắc.

                    - Từ 15 điểm đến trên 15 , Tốt

                                                        - Từ 11 điểm, Trung bình

Nếu bạn ít hơn 11 điểm bạn nên đọc lại chương nầy một lần nữa và làm lại các bài tập mà bạn đã làm sai.

Trích trong quyển " Những bài giảng khai cuộc của Yusupov" Hồ văn Huỳnh Biên tập.