CHƯƠNG 9
Nội
dung:
-
Đòn ghim là một biện pháp chiến thuật.
-
Đòn ghim là một biện pháp định vị.
-
Đòn ghim tuyệt đối.
-
Đòn ghim chữ thập.
-
Đòn ghim và rút tấn công.
Đòn ghim và rút tấn công.
Đòn
ghim là một trong những
chủ đề chiến thuật và chiến lược quan trọng nhất. Nó thường là một thành phần
quan trọng trong các hoạt động chiến thuật. Một đòn ghim thường dẫn đến lợi thế
về chất.
Hình 9-1
P.Keres -
A.Saidy
Tel Aviv
Olympiad 1964,
Trắng đi
1.¦xc6! ¤xc6 2.¥xf6 ¥xf6
3.d5+–
Và trắng đã lấy một
xe đổi hai quân.
Nhưng đòn ghim cũng có thể dẫn đến một lợi
thế vị trí (ví dụ sự suy yếu của vị trí nhập thành). Nó cản trở phòng thủ và buộc
các quân quan trọng vào thế thụ động. Bạn
phải cố gắng phản ứng với đòn ghim càng
sớm càng tốt, hoặc thậm chí cố gắng tránh bị ghim chặt. (Xem, ví dụ, bài tập
10 trong Chương 4.)
Hình 9-2
A.Yusupov - G.Schebler
Bundesliga
1996,
Trắng đi
Ở vị trí này đòn ghim Mã trên f6
rất khó chịu
1.£f4! ¦e5 2.¤d3
2.¤g4!? cũng tốt
2...¤h5
Nếu 2...¤xd5 sau 3.£xe5+–
3.¥xd8
Thậm chí tốt là 3.£xe5
£c7 4.¥d8! ( nước khác hoạt động là 4.¦xc5!
¤xc5 5.£e7±;nhưng không đạt được vì 4.£e7 do 4...¥f8) 4...¦xd8
5.£g5+–
3...¤xf4 4.¤xf4
Hoặc 4.¤xe5
¤xe5 5.¥e7 ¥f8±
4...¦xd8 5.¥xa6 ¥h6 6.¤d3!
Với ưu thế rõ
cho Trắng
Đòn tuyệt đối, nơi quân bị ghim đang che
vua, đặc biệt mạnh mẽ và nguy hiểm.
Hình 9-3
G.Kasparov - W.Browne
Baja Luka 1979,
Trắng đi
1.¥h7+! ¢xh7
Sau 1...¢f8 thì đi 2.£h8#
2.£xe6+–
Và Đen không thể
bảo vệ chốt bị ghim trên f7
1–0
Hình 9-4
L.Evans - A.Bisguier
New
York 1958,
Trắng đi
1.¥c6!
Và đen đầu hàng
do 1...b4
2.£xb4+–(hoặc 1...£xa3 2.¦xe8#)
1–0
Hình 9-5
Schumow - S.Winawer
St Petersburg
1875
Trắng đi
Trắng khai thác đòn ghim tuyệt đối
trên hậu đen
1.¦c1!
Đen mất hậu:
1...d4 (sau
1...£xa4 thì 2.¦xc8#) 2.¦xa7! và sau ¦xc6
1–0
Một hình thức rất hiệu quả của đòn ghim là
ghim chữ thập.
Hình 9-6
Bogatyrev - Zagoriansky
Moscow 1947
Đen đi
1...£d4
Đen không tìm thấy nước chiến thắng tốt đẹp
trong ván cờ và chơi 1...¦a7 với một trận hòa
Nếu quân bị ghim đang che một quân mạnh
hơn (trừ vua), thì nó vẫn có thể đi. Nhưng đòn rút tấn công như vậy rất dễ bị bỏ qua.
Hình 9-7
F.Reinfeld
Trắng đi
Mã trắng đang bị ghim, nhưng tiếp
theo:
1.¤xc6! £xc3
Sau 1...£xc6
thì 2.£g7#
2.¤xe7+ ¢h8 3.¤f7#
Trong trò chơi sau,
Đen đã tính toán trên đòn ghim
Hình 9-8
Volchok -
Kreslavsk
Kiev 1970,
Đen đi
1...¥d6?! 2.¥xd6 0–0–0
3.e5!?
3.¤c3 thì cũng tốt
3...fxe5??
3...cxd6 thì cần thiết
4.£g4+
Trắng phòng thủ
xe d1 với một tempo
4...£d7?
Hoặc 4...¢b8 5.¥xe5+–
5.¥e7!
Trắng sử dụng đòn ghim tuyệt đối để thắng
hậu.
1–0
Đòn phối hợp sau đây khai thác cả hai yếu
tố, đòn ghim và rút tấn công.
Hình 9-9
S.Tarrasch - C.Walbrodt
Hastings 1895,
Trắng đi
1.¦xd4!! ¤xg3!?
Các nước đi khác
thì không tốt:
a) 1...cxd4 2.¥xd4+–;
b) 1...¤f6
2.¦xd5 £xb2 3.¦xd8;
c) 1...¥f6
2.¦xd5 £xb2 3.¤e4+–
2.¤xg3 ¦xg3+
Nếu 2...cxd4 sau 3.¥xd4
3.hxg3 ¦xg3+ 4.¢f1 ¦xd3
5.¦g4!!+–
Với mối đe dọa
đôi ¦f8+ và ¥xe5+
1–0
Trong ví dụ sau, Mã trên d5 bị ghim bởi vì
nó phải bảo vệ ô h1.
Hình 9-10
Hubert - A.Yusupov
Eupen (rapid)
1996,
Đen đi
1...¦d8! 2.e4
Nhưng không 2.¤f4
vì 2...£h1#
2...dxe3 3.¤xe3
3.¤b4 cũng
thua do 3...£h1+
4.¢e2 ¦d2+ 5.¢xe3 £e1+–+
3...£a6+ 4.¢g2 £xa3–+
Hãy cố gắng phát hiện và khai thác các yếu
tố chiến thuật trong các bài tập sau.
BÀI TẬP
Đen đi, Bài 9-1 *
|
Trắng đi, Bài 9-4 *
|
Đen đi, Bài 9-2 *
|
Trắng đi, Bài 9-5 *
|
Trắng đi, Bài 9-3 *
|
Trắng đi, Bài 9-6 *
|
Đen đi, Bài 9-7 *
|
Trắng đi, Bài 9-10 * *
|
Đen đi, Bài 9-8 *
|
Đen đi, Bài 9-11 **
|
Trắng đi, Bài 9-9 **
|
Trắng đi, Bài 9-12 *
|
Giải đáp
Bài 9-1
Petrusha - Jushkevich
Byelorussia
1967, Ex.9–1
1...¥e4!–+ (1 điểm)
0–1
Bài 9-2
Juriev - Tyschler
Moscow 1927,
Ex.9-2
1...£f5! (1 điểm)
2.¤c3
2.¦e1 ¦fe8–+
2...¦fe8 3.¦e1 ¦xe4 4.¤xe4
¦e8 5.g4 ¦xe4!
Trắng đầu hàng
do 6.gxf5
¦xe1#
Bài 9-3
(154)
F.Olafsson - O.Bazan
Mar del Plata
1960, Ex.9-3
1.f5! (1 điểm)
1...¥xf5
Hoặc 1...¦xe1 2.¦xe1 ¦xe1+
3.£xe1 ¥xf5 4.¤e7++–
2.¦xe4 ¥xe4 3.¤f6+ ¢h8
4.¤xe8 £xe8 5.£c7 bxc4 6.¦d1+–
1–0
Bài 9-4
Parr - Wheatcrot
London 1938,
Ex.9-4
1.¦h5!! £xd7
1...£a6 2.¦xh6+ ¥xh6
3.¤g5#; 1...gxh5 2.£f5#
2.¤g5+ ¢h8 3.¦xh6# (1 điểm)
Bài 9-5
I.Radulov - J.Soderborg
Helsinki 1960,
Ex.9-5
1.¦xg7! ¢xg7 2.£g4+ (1 điểm)
Trắng đầu hàng,
do 2...¢h8
3.£h5 ¢g8 4.¥xf6+–
Bài 9-6
K.Richter - Winz
Berlin 1957,
Ex.9-6
1.¦xe6!± (1 điểm)
Nhưng không 1.f5?
do 1...¥d7–+
Bây giờ sau 1...£xf6 (hoặc 1...£xe1+ 2.¦xe1 ¦xe1+
3.¢h2±)
2.¦c1+!
¢b8 3.¦xf6±
Bài 9-7
Bykov - J.Zinovjev
1...¦c3!! (1 điểm)
2.¦xa2
Hoặc 2.¦xc3
¦xe2–+
2...¦xc1+ 3.¢h2
3.£f1 ¦xf1+–+
3...£h1#
Bài 9-8
A.Groszpeter
- O.Reeh
Keeskemer 1990,
Ex.9.8
1...¦xe3! (1 điểm)
Tốt ngang nhau là 1...£c3–+ (cũng
1 điểm);
Nhưng không 1...¥c5??
do 2.¥xc5!!
¦xf3 3.¦a8+ ¢g7 4.¥f8+
2.£xe3 £c6+ 3.¢g1 ¥c5
0–1
Bài 9-9
Dal - Schulz
Berlin 1956,
Ex.9-9
1.e6!! (1 điểm)
1.¥h6 gxh6 2.f3² (1 điểm) sẽ cũng
không mạnh.
1...¥xe6 2.¥d4 f6
Nếu 2...g6
sau 3.£e5+–
3.£g4!!+– ( khác 1 điểm)
Đen đầu hàng sau 3...¢f7
do 4.¦ae1 f5 5.¥xe6+
£xe6 6.£xg7++–
Bài 9-10
A.Miles -
M.Jadoul
Brussels 1986,
Ex.9–10
1.¦f5!! (1 điểm)
Nhằm mục tiêu yếu
trên h5
1...¤xf5
2.exf5
Đe dọa £g6#
2...¢h7
3.f6!+– ( khác 1 điểm)
1–0
Bài 9-11
Schatz - Giegold
Ho 1928,
Ex.9–11
1...£h7+! (1 điểm)
Bằng cách tấn công ¦d3, Đen
xóa cốt d cho xe khai thác.
2.¦h3 ¦d1+
Cũng không tốt
là 2...£xh3+? do 3.gxh3
¦d1+ 4.¢h2 ¦h1+ 5.¢g3 ¦g1+=
3.¢h2 ¦h1+ 4.¢g3
Hoặc 4.¢xh1
£xh3+–+
4...£h4+!
Tốt ngang nhau là 4...¦xh3+ 5.gxh3 £h4+ 6.¢h2
£xf2#
5.¦xh4+ gxh4# ( khác 1 điểm)
1–0
Bài 9-12
V.Ponomarev
- Demidov
USSR 1976,
Ex.9–12
Đe dọa ¦xd8#, sau 3...¢f8
thì 4.¥xd7+–
1–0
Ghi Điểm
Số điểm tối đa là 15
- Từ 13 điểm trở lên Xuất sắc.
-
Từ 11 điểm trở lên , Tốt
- Từ 8
điểm, Trung bình
Nếu bạn ít hơn
8 điểm bạn nên đọc lại chương nầy một lần nữa và làm lại các bài tập mà bạn đã
làm sai.
Trích từ
Build Up Your Chess with Artur Yusupov 2 Hồ Văn Huỳnh, Biên dịch
