Thứ Sáu, 22 tháng 2, 2013

TRUNG TÂM



TRUNG TÂM
    
             Đây là một đề tài cực kỳ quan trọng mà vận động viên đỉnh cao cần nắm vững để vận dụng vào thực tế ở hầu hết các ván cờ.Các tranh luận về trung tâm của các Đại kiện tướng cũng đã tốn rất nhiều giấy mực và hiện nay vẫn còn chưa có kết luận chính xác, tuy nhiên chúng ta cần nghiên cứu từng quan điểm của các ĐKT để hoàn thiện lối chơi của mình.


-          Các ô trung tâm e4 , e5 , d4 , d5 .
-          Các ô trung tâm mở rộng  gồm 12 ô : f3 ,f4, f5 , f6 , e6, d6 , c6 , c5, c4 ,c3 , d3 , e3
-          Kiểm soát trung tâm nghĩa là tăng cường sức mạnh của các quân
-          Chốt kiểm soát trung tâm sẽ hạn chế không gian các quân đối phương . Chốt có thể tiến xuống buộc quân đối phương rời xa trung tâm.
-          Kiểm soát trung tâm sẽ đưa đến ưu thế không gian và các quân cơ động đồng thời hạn chế khả năng của quân đối phương .
-          Việc kiểm soát trung tâm tiết kiệm nhất là đưa chốt chiếm trung tâm ( trung tâm chốt ).
-          Đại kiện tướng Tarrasch quan niệm “tranh chấp trung tâm” bằng cách xây dựng cơ cấu chốt ở các ô trung tâm.
-          Đại kiện tướng Nimzowitsch phê phán và chỉ trích quan niệm nầy ông chứng minh rằng trung tâm còn có thể được kiểm soát bằng nhiều cách khác nhau như : trung tâm hóa các quân hoặc gây sức ép lên trung tâm bằng các quân từ  2 cánh ( thí dụ : Trắng có thể kiểm soát ô d4, e5 bằng cách đặt Mã ở f3 và Tượng b2 …)
-          Trung tâm được quan niệm là một nhóm ô chứ không phải là chốt . Nhưng việc kiểm soát trung tâm bằng chốt sẽ lâu dài hơn, thường xuyên hơn là kiểm soát bằng các quân.
Đề tài nầy theo tư tưởng của Đại kiện tướng Pachman được chia ra làm 6 bài
- Bài 41 Quan điểm cổ điển về trung tâm
- Bài 42 Trung tâm thu hẹp
- Bài 43 Những cơ cấu chốt khác ở trung tâm
- Bài 44 Thế căng thẳng ở trung tâm
- Bài 45 Trung tâm hóa các quân.
- Bài 46 Việc kiểm soát các ô trung tâm 
TEST YOUR IQ MASTER 

Đen đi
Đen đi
Đen đi
Trắng đi
                                                                    HỒ VĂN HUỲNH

Thứ Sáu, 15 tháng 2, 2013

BÀI 40 CƠ CẤU CHỐT CHỒNG (Tiếp theo)



BÀI 40  CƠ CẤU CHỐT CHỒNG ( Tiếp theo)

·      Cơ cấu chốt c2,c3,d4 .



Thông thường bên Trắng phải giữ nguyên thế chốt vì nếu c4 thì ed hoặc bên Trắng ăn chốt với de,de bên Trắng có cặp chốt chồng cô lập còn trường hợp đi d5 thì bên Đen đi b6 rồi bố trí quân ở c5 thường là quân Mã hoặc bên Đen có thể Xc8 rồi mở cốt với c6 rồi cd,cd và Đen gây áp lực lên chốt c2.
·      Trường hợp bên Đen đi c5 ép buộc Trắng d5 thì thế yếu kém của chốt chồng rất khó khai thác , thông thường sẽ hoạt động bên cánh Vua , Nếu Đen không đi c5 bên Trắng phải giữ chốt ở c3 ,d4,e 4 và vị trí tích cực ở trung tâm đủ bù đắp cho thế yếu của chốt chồng .
Thí dụ : Botvinnik – Reshevsky , năm 1948 , ván cờ tứ Mã.
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¤c3 ¤f6 4.¥b5 ¥b4 5.0–0 0–0 6.d3 ¥xc3 7.bxc3 d6 8.¥g5 £e7 9.¦e1 ¤d8 10.d4 ¤e6 11.¥c1 ¦d8 12.¥f1 ¤f8?


Nhận xét :
-         Bên Trắng có vị trí chốt đứng tích cực ở trung tâm.
-         Bên Trắng có ưu thế hai Tượng và phát triển quân tốt hơn .
Đánh giá thế cờ : Bên Trắng có thế cờ tốt hơn .
13.¤h4! ¤g4? 14.g3 £f6 15.f3 ¤h6 16.¥e3 ¦e8 17.£d2 ¤g6 18.¤g2! ¥h3 19.¥e2 ¥xg2 20.¢xg2 d5 21.exd5 exd4 22.cxd4 ¤f5 23.¥f2 ¦ed8 24.c4 h5 25.h4 b5 26.£g5 £xg5 27.hxg5 h4? 28.¥d3 hxg3 29.¥xg3 ¤xd4? 30.¦ad1! c5 31.dxc6 ¤xc6 32.¥e4 ¦ac8 33.¦xd8+ ¤xd8 34.¥f5! ¦a8 35.¦e8+ ¢h7 36.cxb5 f6 37.¥c7 ¤e6 38.¦xa8 ¤xc7 39.¦xa7 ¤xb5 40.¦d7 fxg5 41.a4 1–0
·      Khi chốt d4 bị ép tiến tới thì cơ cấu chốt suy yếu .
Thí dụ : Szabo – Kotov , năm 1950 , phòng thủ Sicile.
1.e4 c5 2.¤f3 d6 3.d4 cxd4 4.£xd4 ¤c6 5.¥b5 a6 6.¥xc6+ bxc6 7.0–0 e5 8.£d3 ¥e7 9.¦d1 ¤f6 10.¥g5 0–0 11.¥xf6! gxf6 12.¤h4 ¢h8 13.¤d2 ¥g4! 14.¦e1 d5 15.¤f1 ¦g8 16.¤e3 ¥e6 17.c3 £a5 18.¤hf5 ¥f8



Nhận xét :
-         Bên trắng đã ngăn chặn cặp chốt chồng với Mf5.
-         Bên Đen có ưu thế hai Tượng và vị trí chốt tích cực ở trung tâm.
Đánh giá thế cờ : Hai bên ngang nhau .
19.¦ed1 £b5 20.£c2 £b7 21.¦d2 ¥c5 22.¦ad1 ¦ad8 23.¢h1 ¦d7 24.f3 ¦gd8? 25.exd5! cxd5 26.¤g4! e4 27.¤d4 f5 28.¤f6 ¦d6 29.¤b3! ¥e3 30.fxe4! ¥xd2 31.£xd2 fxe4 32.£d4 ¥f5 33.¦f1! £c8 34.¤xe4+ ¢g8 35.¤xd6 ¦xd6 36.£e5! ¥d3 37.£g3+ 1–0


·      Cơ cấu chốt chồng c3,c4,d4


·      Thường xảy ra trong các khai cuộc hiện đại hoặc trong vài biến của phòng thủ Nimzowitch.
-     Kế hoạch của bên Trắng :
·      Tiến chốt e 4 ,f4 với thế công bên cánh Vua .
·      Có thể khai thác ưu thế cặp Tượng ( phòng thủ Nimzowitch )
-      Kế hoạch của bên Đen :
·      Khai thác thế yếu kém của chốt chồng , lôi kéo bên Trắng đẩy d5? Rồi đặt Mã ở c5 và khai thác cột c với Xc8 và c6 .
·      Nếu bên Đen đẩy c5,e 5 thì bên Trắng khóa bằng nước d5 thế cờ cân bằng cho nên bên Đen có thể chơi như sau:
1.Cứ để yên chốt ở e6.
2.Ngăn chặn chốt chồng của bên Trắng với c5.
3.Tấn công vào chốt c4 với b5, Ta 6 và Mc6, Ma5, Xc8 và đe dọa cd mở cột
4.Bên Đen chống lại thế tấn công của bên Trắng ở cánh Vua bằng 1 trong 2 cách :
a. Nhập thành dài.
b.Nhập thành gần và ngăn chặn e 4 ,f4 của bên Trắng với nước f5.
Thí dụ 1 : Nimzowitch – Rosselli , năm 1925 ,khai cuộc Nimzowitch-Larsen.

1.¤f3 d5 2.b3 c5 3.e3 ¤c6 4.¥b2 ¥g4 5.h3 ¥xf3 6.£xf3 e5 7.¥b5 £d6 8.e4! d4 9.¤a3! f6! 10.¤c4 £d7 11.£h5+! g6 12.£f3 £c7 13.£g4 ¢f7 14.f4! h5 15.£f3 exf4 16.¥xc6! bxc6


Nhận xét :
·      Bên Đen hơn một chốt .
·      Bên Trắng có Mã mạnh ở c4.
·      Cánh Vua của bên Đen suy yếu trầm trọng.
Đánh giá thế cờ : Bên trắng ưu thế .
17.0–0 g5 18.c3 ¦d8 19.¦ad1 ¤e7 20.e5 ¤f5 21.cxd4 ¤xd4 22.£e4 ¥e7 23.h4! £d7 24.exf6 ¥xf6 25.hxg5 1–0
Thí dụ 2 : Botvinnik – Reshevsky , năm 1948 , phòng thủ Nimzowitch.
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.e3 c5 5.a3 ¥xc3+ 6.bxc3 ¤c6 7.¥d3 0–0 8.¤e2 b6 9.e4 ¤e8! 10.¥e3? d6 11.0–0 ¤a5 


Nhận xét :
·      Bên Đen có kế hoạch tấn công chốt yếu c4 bằng Ta6 , Xc8 .
·      Bên Trắng không thể tấn công cánh Vua  với 12.f4 vì 12...f5!hạn chế cặp Tượng của bên Trắng và nước đẩy f5.
Đánh giá thế cờ : Bên Đen có thế cờ tốt hơn .
12.¤g3 ¥a6 13.£e2 £c7! 14.f4? f5! 15.¦ae1 g6! 16.¦d1 £f7 17.e5 ¦c8 18.¦fe1 dxe5? 19.dxe5 ¤g7 20.¤f1 ¦fd8 21.¥f2 ¤h5! 22.¥g3 £e8 23.¤e3 £a4 24.£a2 ¤xg3 25.hxg3 h5? 26.¥e2? ¢f7 27.¢f2 £b3 28.£xb3 ¤xb3 29.¥d3 ¢e7? 30.¢e2 ¤a5 31.¦d2 ¦c7? 32.g4! ¦cd7 33.gxh5 gxh5 34.¦ed1?? h4! 35.¢e1 ¤b3 36.¤d5+ exd5 37.¥xf5 ¤xd2 38.¦xd2 dxc4 39.¥xd7 ¦xd7 40.¦f2 ¢e6 41.¦f3 ¦d3 42.¢e2 0–1
Thí dụ 3 : Geller – Lisitsin , năm 1955 , phòng thủ Nimzowitch.
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤c3 ¥b4 4.e3 c5 5.¥d3 ¤c6 6.a3 ¥xc3+ 7.bxc3 d6 8.¤e2 b6 9.0–0 £d7 10.e4 ¥a6 11.¥g5 0–0–0


Nhận xét :
·      Bên Đen có kế hoạch gây sức ép lên chốt c4 bằng nước ¤a5 , £a4.
·      Bên Trắng ưu thế hai Tượng và có khả năng tấn công cả hai cánh sau việc hi sinh chốt.
Đánh giá thế cờ : Bên Trắng có thế cờ tốt hơn.
12.¤c1! ¤a5 13.¤b3! £a4 14.¤xa5 £xa5 15.£c2 h6 16.¥d2 d5 17.cxd5 c4 18.¥e2 exd5 19.e5 ¤e4 20.¥e1 ¤g5 21.a4 ¥b7 22.h4 ¤e6 23.f4 ¥c6 24.f5 ¤c7 25.¥g3 ¥d7 26.£d2 ¢b7 27.h5 ¦c8 28.£c2 f6? 29.e6 ¥c6 30.¥d6 ¤e8 31.¥e7 ¢a8 32.¦fb1 ¦b8 33.¥f3 £a6 34.£c1 £b7 35.£a3 ¤c7 36.¥d6 ¦hd8 37.a5 b5 38.a6 £c8 39.¥f4 ¦b6 40.£e7 ¤xa6 41.£xg7 ¥b7 42.£xf6 b4 43.£e5 £c6 44.cxb4 ¤xb4 45.e7 ¦g8 46.f6 £e8 47.¦xb4! ¦xb4 48.£e6 £c8 49.£xc8+ ¦xc8 50.f7 1–0

TEST YOUR IQ MASTER
Đen đi



Đen đi



Đen đi



Trắng đi

                                                          HỒ VĂN HUỲNH